Badania laryngologiczne – rodzaje, wskazania i przeciwwskazania do ich wykonania

Laryngologia jest jedną ze specjalizacji zajmujących się schorzeniami narządów w obrębie głowy i szyi. Z racji tego badania laryngologiczne są skierowane na ocenę danych struktur, poszukiwanie konkretnych chorób i ocenę możliwości leczenia. Jakie struktury są oceniane podczas badań laryngologicznych? Kto może wykonać tego rodzaju badania?

Co to są badania laryngologiczne?

Badania laryngologiczne obejmują szerokie spektrum badań wykonywanych do oceny budowy narządów leczonych przez laryngologów m.in. nosa, gardła, krtani, jak również oceny ich funkcji.

Czy wiesz że: Pełna nazwa specjalizacji, potoczniej zwanej laryngologią, brzmi otorynolaryngologia, od greckich otos, rynos, laryngos, pharyngos oznaczających, kolejno: ucho, nos, krtań i gardło?

Część badań laryngologicznych, np. badanie otoskopowe, badanie jamy ustnej, jest prosta w wykonaniu i interpretacji. Stąd mogą być elementem podstawowego badania przeprowadzonego przez dowolnego lekarza np. w przychodni.  Tym niemniej, niektóre z racji inwazyjności, skomplikowanej interpretacji lub trudności w ich wykonaniu powinny być wykonywane przez laryngologów.

Rodzaje badań laryngologicznych

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Badania ucha

  1. Oglądanie i palpacja – lekarz ocenia ucho, obserwuje czy widoczne są jakiekolwiek zmiany skórne, zaczerwienienie, guzki, zgrubienia, owrzodzenia itp. Następnie ocenia czy dotyk (palpacja) ucha i jego okolic sprawia ból.
  2. Wziernikowanie ucha (otoskopia) – badanie polega na ocenie kanału słuchowego zewnętrznego za pomocą otoskopu wkładanego do ucha. Otoskop jest podstawowym narzędziem do badania ucha, umożliwia nałożenie wziernika (w kształcie lejka), pozwalającego dokonać wizualnej oceny ucha. Badanie umożliwia ocenę skóry przewodu słuchowego oraz ocenę błony bębenkowej.

Badanie słuchu

  1. Badanie za pomocą mowy – pozwala na orientacyjne ocenie słuchu i ewentualnego stopnia jego upośledzenia.
    Badanie słuchu za pomocą stroików (kamertonów) – obecnie służą tylko orientacyjnej ocenie słuchu z powodu dominacji badań audiometrycznych.
  2. Badanie audiometryczne – badanie przeprowadzane jest w pomieszczeniach odizolowanych dźwiękowo. Audiometr generuje sygnały o ściśle określonych parametrach, które przekazywane są za pomocą słuchawek. W trakcie badania pacjent sygnalizuje moment kiedy słyszy dany ton. Na podstawie danych zebranych od pacjenta wykonywane są krzywe audiometryczne, osobno dla ucha prawego i lewego. Analiza krzywych pozwala lekarzowi ocenić czy uszkodzenie słuchu spowodowane jest uszkodzeniem ucha ( np. kosteczek słuchowych) czy też struktur nerwowych.

Badanie nosa i zatok przynosowych

  1. Oglądanie i palpacja – należy zwrócić uwagę na kształt nosa, ewentualne zniekształcenia, zmiany skórne, bolesność podczas ucisku.
  2. Badanie przewodu nosa – proste aczkolwiek orientacyjne badanie. Po zaciśnięciu jednego przewodu nosowego poleca się pacjentowi aby spokojnie oddychał, lekarz ocenia siłę z jaką powietrze wydychane jest przez drożny przewód.
  3. Wziernikowanie nosa – po sprawdzeniu drożności przewodów nosowych do każdego z osobna wprowadza się wziernik, za pomocą którego można ocenić stan błony śluzowej, stopień skrzywienia przegrody nosa (nigdy nie jest prosta).
  4. Wziernikowanie nosogardła – jest trudne technicznie i wymaga doświadczenia. Błonę śluzową nosa znieczula się lekiem działającym miejscowo np. lignokainą. Po naciśnięciu języka szpatułką do gardła wprowadza się lusterko krtaniowe, co przy odpowiednim ułożeniu pozwala ocenić nosową część gardła.

Badanie jamy ustnej i gardła

Oglądanie i palpacja – ocenie podlega język, ujścia ślinianek oraz stan uzębienia. W dalszej kolejność lekarz ocenia podniebienie oraz tylną ścianę gardła.

Badanie krtani i szyi

  1. Laryngoskopia pośrednia – podczas badania chory siedzi na fotelu, otwiera usta i wysuwa język. Lekarz unieruchamia delikatnie język i wprowadza do gardła lusterko krtaniowe, które ustawia pod odpowiednim kątem. Dzięki temu ma wgląd w budowę krtani.
  2. Mikrolaryngoskopia pośrednia – jest odmianą opisanego powyżej badania, wykonywane jest ono w analogiczny sposób, dodatkowo jednak lekarz ogląda obraz uzyskiwany z lusterka pod mikroskopem.
  3. Laryngoskopia pośrednia wykonywana w znieczuleniu – jest to kolejna odmiana laryngoskopii pośredniej. Jej celem jest dokonanie drobnych zabiegów w obrębie krtani np. usunięcie ciała obcego lub pobranie materiału do badań mikroskopowych. Z racji znieczulenia chory nie odczuwa bólu, odruch kaszlowy jest zniesiony choć badanie może sprawiać lekki dyskomfort. Dodatkowo wprowadzane są specjalne kleszczyki krtaniowe, które pozwalają uzyskać dostęp, pod kontrolą wzroku, do usuwanego ciała obcego.
  4. Badanie palpacyjne szyi – ocenie podlegają grupy węzłów chłonnych.
  5. Wideostroboskopia – badanie pozwala wzrokowo ocenić ruchomość strun głosowych, stwierdzić obecność ewentualnych nacieków nowotworowych, a także znajduje zastosowanie w diagnostyce i leczeniu zaburzeń mowy. Wykonuje się je za pomocą endoskopu ze źródłem światła oraz mikrofonu. Ocenie podlegają głównie ruchy fałd głosowych, które mogą być zaburzone np. w niedowładach, schorzeniach nowotworowych.

Oczywiście oprócz wyżej wymienionych badań w laryngologii, jak we wszystkich innych specjalizacjach, zastosowanie znajdują badania obrazowe takie jak USG, tomografia komputerowa (TK), rezonans magnetyczny (MR) czy też zdjęcia rentgenowskie. Zwłaszcza TK i MR pozwalają w doskonały sposób na ocenę anatomii i ewentualnych zmian w obrębie głęboko schowanych struktur anatomicznych jak ucho, nos czy też zatoki.

Wskazania do badań laryngologicznych

Wskazania do badań laryngologicznych są różnorodne i zależą od konkretnego pacjenta. Podstawowe badanie laryngologiczne obejmujące proste i nieinwazyjne techniki powinno być zawsze przeprowadzane podczas wizyty u laryngologa. Pozostałe bardziej wyspecjalizowane lub inwazyjne techniki wykonywane są w zależność od objawów, wyników podstawowego badania fizykalnego oraz historii chorobowej pacjenta.

Przeciwwskazania do badań laryngologicznych

Przeciwwskazania do badań laryngologicznych są różne i zależą od konkretnego badania oraz stanu zdrowia pacjenta. W przebiegu nadgłośniowego zapalenia krtani, przeciwwskazane jest badanie jamy ustnej szpatułką oraz laryngoskopia pośrednia. Stan zapalny obejmuje górne partie krtani, które znajdują ujście w jamie ustnej. Badanie te mogą spowodować zapadnięcie się górnych struktur krtani oraz zamknąć drogi oddechowe.

Zapamiętaj: Laryngolog to lekarz specjalista, który zajmuje się leczeniem chorób ucha, krtani, nosa, a także gardła.

Co do zasady przeciwwskazaniem do wykonania jakiegokolwiek, nawet najprostszego badania w medycynie jest brak zgody pacjenta, czy też brak współpracy ze strony pacjenta.

Podsumowując, zakres badań wykonywanych w laryngologii jest szeroki, choć sama specjalizacja zajmuje się wąskim wycinkiem organizmu ludzkiego jakim są nos, gardło, krtań i uszy. Podstawowe badania są proste w wykonaniu i mogą być elementem podstawowego badania lekarskiego. Pozostałe z racji trudności wykonania lub interpretacji winne być wykonywane przez lekarza z doświadczeniem. Podstawowym przeciwwskazaniem do wykonania jakichkolwiek badań w medycynie jest brak zgody pacjenta.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *