Choroba Osgooda-Schlattera, czyli jałowe zapalenie guzowatości kości piszczelowej, jest odmianą osteochondrozy dziecięcej – oddzielającej martwicy kostno-chrzęstnej. Dochodzi w niej do oderwania fragmentów kostnych z ośrodka kostnienia wspomnianej guzowatości.
Choroba Osgooda Schlattera – przyczyny
Dawniej uważano że za chorobę odpowiedzialny jest proces zapalny prowadzący do martwicy guzowatości kości piszczelowej, jednak w 1958 roku wykazano brak cech martwiczych w preparatach histopatologicznych. Klasyfikacja choroby nie uległa zmianie, mimo że przyczyna powstania leży gdzie indziej.
Choroba powstaje w wyniku powtarzających się mikrourazów na połączeniu więzadła rzepki i guzowatości kości piszczelowej. Więzadło rzepki jest końcowym fragmentem ścięgna mięśnia czworogłowego uda. Stąd przy nadmiernej jego eksploatacji dochodzi do przeciążania połączenia mięśnia z kośćcem i w efekcie odrywania fragmentów kostnych od chrząstki płytki wzrostowej (odpowiedzialnej za wzrost kości) znajdującej się pod guzowatością.
Biorąc pod uwagę proces powstawania choroby szczególnie narażone są na nią dzieci w wieku wzrostowym (chłopcy 10-15 lat, dziewczynki 8-13 lat) aktywnie uprawiające sport. Do dyscyplin mocno obciążających mięsień czworogłowy należą lekkoatletyka, kolarstwo i sporty drużynowe.
Choroba Osgooda Schlattera – objawy
Choroba objawia się już na wczesnym etapie zaawansowania. Najsilniej ból odczuwany jest na wysokości guzowatości piszczeli, około 5-7 cm poniżej rzepki.
W początkowych stadiach pojawia się po aktywności fizycznej i utrzymuje się do 24 godzin. W miarę rozwoju choroby ból przedłuża się ponad 24 godziny, a nawet występuje w spoczynku.
Kolejną oznaką jest postępujący obrzęk okolicy guzowatości oraz bolesność uciskowa. W miarę rozwoju zapalenia skóra ulega zaczerwienieniu i uciepleniu.
Objawy utrzymują się od kilku miesięcy do około 2 i więcej lat. Choroba przebiega w sposób łagodny z okresami zaostrzeń bólu.
Choroba Osgooda Schlattera – leczenie
Leczenie w chorobie Osgooda-Schlattera ogranicza się do zaprzestania aktywności wywołującej ból na okres 3 miesięcy z ewentualnym stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Ulgę przynosi czasem chłodzenie, a także zastosowanie opaski stabilizującej na kolano.
Jeśli po zastosowaniu leczenia zachowawczego objawy nie ustąpią proponuje się unieruchomienie kończyny opatrunkiem gipsowym na okres 3-4 tygodni. W rzadkich przypadkach powikłanych stosuje się metody operacyjne.
Choroba Osgooda Schlattera – rehabilitacja
Kluczem do pełnego wyzdrowienia i zapobiegnięcia nawrotom choroby jest skuteczna rehabilitacja. Do podstawowych technik zalicza się rozciąganie mięśnia czworogłowego uda oraz odpowiednie wzmacnianie zarówno przedniej jak i tylnej taśmy mięśniowej.
Ma to za zadanie ustabilizowanie pracy kolana i rzepki poprzez usunięcie dysproporcji mięśniowej oraz zachowanie elastyczności tkanek miękkich.
Choroba Osgooda Schlattera – powikłania
Choroba Osgooda-Schlattera bardzo rzadko prowadzi do powstania powikłań. Jednak klinicystom znane są przypadki zapalenia kaletki podrzepkowej, oderwania części guzowatości kości piszczelowej czy ograniczenia ruchomości w stawie kolanowym.
Jednak jeśli już myślimy o powikłaniach to zwrócić uwagę może ból podczas aktywności fizycznej utrzymujący się parę lat oraz charakterystyczne zgrubienie pod kolanem wynikające z przerostu gojącej się guzowatości.