Co to jest aerofagia? Objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Statystyki pokazują, że zaburzenia somatoformiczne zajmują czwarte miejsce wśród najczęściej występujących zaburzeń psychicznych w Europie. Manifestują się one poprzez objawy somatyczne, które nie mają podłoża organicznego. Jednym z przykładem tego typu zaburzeń jest aerofagia, polegająca na łykaniu powietrza, co prowadzi do odbijania. Jakie są jej przyczyny, objawy i sposoby leczenia?

Co to jest aerofagia?

Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10 wyszczególnia psychogenną aerofagię, która należy do zaburzeń somatoformicznych. Polega ona na nadmiernym łykaniu powietrza (najczęściej w czasie jedzenia), co skutkuje głośnym i niekontrolowanym odbijaniem. Odruch ten ma zwykle nieświadomy charakter. Albert J. Bredenoord i współpracownicy określi go jako „odbijanie nadżołądkowe”. Ich badania pokazują, że w aerofagii połknięte powietrze szybko dostaje się do przełyku, a następnie wraca do jamy ustnej. W tym procesie nie dochodzi do rozluźnienia dolnego zwieracza przełyku, co jest charakterystyczne właśnie dla tego schorzenia. Aerofagia (inaczej łykawica) często ma podłoże lękowe (wtedy należy określić ją psychogenną), choć bywa powiązana z innymi czynnikami. Na ogół rozwija się w stopniowy i powolny sposób. Aby ją zdiagnozować, musi występować co najmniej 6 miesięcy. Statystycznie problem w dużej mierze dotyka osoby niepełnosprawne umysłowo – aż 8,8% zinstytucjonalizowanych pacjentów.

Czy wiesz że: aerofagia dotyczy także zwierząt, m.in. psów?

Jakie są objawy aerofagii?

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Najbardziej charakterystycznym objawem aerofagii jest głośne i częste odbijanie. Pacjentowi na ogół towarzyszą także wzdęcia i gazy. Inne występujące symptomy to brak apetytu, uczucie ciężkości w brzuchu, wymioty i mdłości, czkawka, dźwięki pracujących jelit jak burczenie. Czasami pojawia się kłucie w klatce piersiowej. Wszystkie te objawy są dla pacjenta uciążliwe, mogą one powodować u niego ogólne rozdrażnienie. Zdarza się, że osoba z aerofagią unika spotkań z innymi, ponieważ wstydzi się objawu, jakim jest odbijanie i chce uniknąć nieprzyjemnych sytuacji.

Jakie są przyczyny aerofagii?

Aerofagia może mieć różne podłoże. Najczęściej występujące przyczyny to:

  • zaburzenia psychiczne: zaburzenia lękowe, depresja, czasem bulimia,
  • zapalenie mózgu,
  • zaburzenia rozwoju,
  • żucie gumy, palenie i picie napojów gazowanych,
  • zbyt szybkie tempo jedzenia,
  • szybkie połykanie powietrza w trakcie mówienia,
  • u dzieci: nieprawidłowa technika karmienia piersią, niedopasowany smoczek butelki, płacz,
  • brak koordynacji między odruchem połykania i ssania oraz oddychaniem.

Aerofagia może nasilać się w obecności innych chorób układu pokarmowego jak refluks żołądkowo-przełykowy, zapalenie przełyku, wrzód trawienny żołądka lub dwunastnicy, choroby trzustki i dróg żółciowych.

Jakie są skutki aerofagii?

Aerofagia nie jest szkodliwa dla organizmu, nie niesie żadnych konsekwencji zdrowotnych. Może jednak wywoływać dyskomfort, zwłaszcza jeśli ma uporczywy charakter. Osoba z problemem odbijania nie czuje się swobodnie w towarzystwie, może stronić od ludzi, stracić pewność siebie. Warto mieć na uwadze, że częste odbijanie może się z czasem utrwalić i stać się nawykiem, z którym ciężko jest walczyć. W przypadku dzieci aerofagia skutkuje płaczem i częstymi kolkami.
Leczenie aerofagii

Istnieje wiele sposobów leczenia aerofagii. Wybór jedno lub kilku z nich uzależnione jest od przyczyny schorzenia. Najczęściej zaleca się takie działania, jak:

  • psychoedukacja, czyli uczenie pacjenta jak dochodzi do aerofagii, pomaganie mu w zrozumieniu zaburzenia i uspokajanie go,
  • modyfikacja diety, w tym wykluczenie z niej napojów gazowanych, cukierków do ssania i gum do żucia oraz unikanie ciężkostrawnych i obfitych posiłków,
  • picie naparu z mięty i rumianku przed posiłkiem,
  • psychoterapia, która pozwala uporać się z lękiem i stresem,
  • ćwiczenia oddechowe, dzięki którym można zapobiec nadmiernemu połykaniu powietrza w trakcie jedzenia,
  • trening mowy i oddychania przeponowego,
  • farmakoterapia: leki uspokajające lub środki łagodzące wzdęcia,
  • w niektórych przypadkach może być wskazane leczenie gastrologiczne,
  • w przypadku niemowlaków: zmiana techniki karmienia piersią, zmiana smoczka w butelce.

Aerofagia u noworodka

Aerofagia bardzo często występuje u noworodków i niemowlaków, szacuje się, że problem dotyczy aż 40% z nich. Na ogół aerofagia rozpoczyna się między 3 dniem a 3 tygodniem życia, a potem ustępuje samoistnie około 3-4 miesiąca życia. Obijaniu może towarzyszyć objaw ulewania. Głównymi przyczynami tego problemu jest nieprawidłowe karmienie piersią lub stosowanie butelki z niedopasowanym smoczkiem, czasem ssanie smoczka, brak koordynacji między połykaniem, oddychaniem i ssaniem oraz płacz.

Zapamiętaj: Aerofagia bardzo często występuje u noworodków i niemowlaków, szacuje się, że problem dotyczy aż 40% z nich.

Aerofagia to schorzenie, które nie niesie negatywnych skutków dla zdrowia, obniża jednak samopoczucie fizyczne i powoduje psychiczny dyskomfort. U jego podłoża często leży lęk i stres, choć moją pojawiać się także inne czynniki, jak nieprawidłowa dieta. Istnieje wiele sposób, aby pozbyć się uciążliwego objawu, jakim jest częste odbijanie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *