Co to jest antykoncepcja i jakie są jej rodzaje?

Antykoncepcja jest środkiem zapobiegającym zajście w ciążę. Występuje wiele rodzajów i typów antykoncepcji. Jaki typ wybrać dla siebie? Jakie są przykłady antykoncepcji mechanicznej, a jakie hormonalnej? Czy naturalna antykoncepcja jest skuteczna? Czym jest wskaźnik Pearla?

Co to jest antykoncepcja?

Antykoncepcja jest podstawowym elementem kontroli urodzeń. Jest to celowe i świadome działanie. Jej celem jest zapobieganie zapłodnieniu i zagnieżdżeniu się zapłodnionej komórki jajowej. Idealna antykoncepcja powinna być skuteczna, ale odwracalna, łatwa i bezpieczna oraz tania i łatwo dostępna. Najpopularniejszą antykoncepcją jest antykoncepcja mechaniczna, czyli stosowanie prezerwatywy. Generalnie efekt antykoncepcyjny możemy uzyskać poprzez stosowanie metod farmakologicznych, mechanicznych oraz chirurgicznych. Antykoncepcja jest również stosowana jako leczenie nieregularnych miesiączek, zbyt bolesnych miesiączek, trądziku, czy torbieli jajnika.

Rodzaje antykoncepcji

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Wyróżniamy metody naturalne o wątpliwej skuteczności, antykoncepcję hormonalną, metody mechaniczne oraz sterylizację chirurgiczną.

Do antykoncepcji hormonalnej zaliczamy:

  • tabletkę dwuskładnikową, złożoną z dwóch rodzajów hormonów żeńskich- estrogenu i progestagenu,
  • mini pill, tabletka złożona tylko z progestagenu,
  • implanty podskórne, które uwalniają hormony,
  • iniekcję domięśniowe hormonów,
  • wkładki wewnątrzmaciczne (mogą zawierać hormony albo miedź),
  • pierścienie dopochwowe i plastry, uwalniające do organizmu hormonu żeńskie- estrogen i progestagen.

Występuje również antykoncepcja hormonalna używana po stosunku. Są to tabletki hormonalne, które stosuje się po stosunku płciowym. W zależności od rodzaju zawierają jeden albo dwa rodzaje hormonów żeńskich. Metoda ta wpływa na ewentualną implantację zarodka, czyli zapobiega ciąży. Nie jest farmakologiczną aborcją. W Polsce antykoncepcja jest wydawana na receptę, również ta awaryjna.

Do metod mechanicznych zaliczamy:

  • prezerwatywę męską,
  • kapturek naszyjkowy,
  • prezerwatywę żeńską.

Prezerwatywa jako jedyna metoda antykoncepcji zapobiega również zakażeniu wirusem HIV i chorobami przenoszonymi drogą płciową. Skuteczność tej metody zależy od prawidłowego dobrania i założenia prezerwatywy. Jak sama nazwa wskazuje, metoda mechaniczna polega na stosowaniu mechanicznej bariery ochronny. Metoda chirurgiczna nazywana jest również sterylizacją chirurgiczną. Do tego rodzaju metody zaliczamy:

  • podwiązanie jajowodów u kobiet,
  • wazektomię, czyli podwiązanie nasieniowodów u mężczyzn.

Sterylizacja chirurgiczna, czyli podwiązanie jajowodów “na życzenie” jest w Polsce nielegalne. Jest to zabieg permanentny, czyli nieodwracalny. Sterylizacja chirurgiczna dotyczy również mężczyzn, zabieg ten nazywamy wazektomią. Legalność wykonania takiego rodzaju zabiegu jest w Polsce wątpliwa. Prawo wprost nie zakazuje wykonania wazektomii, jednakże zdaniem prawników jest to ciężkie uszkodzenie ciała i nawet za zgodą pacjenta nie może być wykonane. Problem braku legalnej antykoncepcji chirurgicznej jest podnoszony przez środowiska walczące o prawa człowieka. Wolność decydowania o swoim ciele to wciąż sprawa, o którą walczy się w Polsce.

Skuteczność antykoncepcji

Miarą skuteczności antykoncepcji jest wskaźnik Pearla. Określa on liczbę ciąż, które wystąpią u 100 kobiet stosujących daną metodę antykoncepcji. Im wskaźnik jest niższy tym antykoncepcja jest bardziej skuteczna. Systemy wewnątrzmaciczne z zawartością lewonorgestrelu – syntetyczny progestagen, mają najniższy wskaźnik Pearla, czyli należą do najskuteczniejszych metod antykoncepcyjnych. Na skuteczność antykoncepcji wpływa bardzo czynnik ludzki, czyli np. systematyczność w przyjmowaniu leku.

  • Wkładka z lewonorgestrelem (0,09 – 0,11 wskaźnik Pearla)
  • Dwuskładnikowe tabletki (0 – 2,18 wskaźnik Pearla)
  • Plastry (0,71 – 1,24 wskaźnik Pearla)
  • Implant (0 – 0,3 wskaźnik Pearla)
  • Prezerwatywa męska (13 wskaźnik Pearla)
  • Metoda kalendarzykowa (20-24 wskaźnik Pearla)

Ile kosztuje antykoncepcja?

Koszt antykoncepcji bardzo zależy od metody antykoncepcji i konkretnego produktu. Ceny prezerwatyw wahają się koło 3 zł/sztukę w zależności od marki i typu prezerwatyw męskiej. Tabletki dwuskładnikowe to koszt 20-60 zł/opakowanie. Cena uzależniona jest od składu i producenta. Opakowanie zawiera tabletki na jeden cykl, czyli w zależności od rodzaju tabletek, na 21- 28 dni. Wkładka z lewonorgestrelem to koszt około 1000 zł (cena leku oraz założenia wkładki). Jednakże warto wspomnieć, że taką wkładkę zakłada się na 5 lat. Wybór leku i metody warunkuje nam cenę leczenia. Metoda powinna być wybrana przez lekarza bo szczegółowym wywiadzie i badaniach kontrolnych.

Czy wiesz że: antykoncepcja hormonalna blokuje owulację? Podczas prawidłowego brania tabletek owulacja nie występuje, a krwawienie nie jest krwawieniem miesięcznym tylko krwawieniem z odstawienia.

Naturalne metody antykoncepcji

Do naturalnych metod antykoncepcji zaliczamy wstrzemięźliwość płciową, metodę kalendarzykową, stosunek przerywany oraz metodę termiczną i śluzową. Metoda kalendarzykowa polega na abstynencji płciowej w 9.-15. dniach cyklu, metoda zakłada, że wtedy kobieta jest płodna. Metoda termiczna polega na obserwacji temperatury ciała kobiety. W tej metodzie współżycie odbywa się od 4 dnia po stwierdzeniu wzrostu temperatury, aż do momentu miesiączki, czyli tylko w II fazie cyklu. Metoda śluzowa polega na ocenie śluzu szyjkowego. Śluz płodny jest obfity, przezroczysty, ciągliwy i śliski.

Czy naturalne metody antykoncepcji są skuteczne?

Wszystkie naturalne metody antykoncepcji są zawodne nawet przy bardzo regularnych cyklach u kobiety. Żadna z tych metod nie uwzględnia dodatkowych czynników wpływających na jajeczkowanie, np. stresu, podróży. Naturalne metody zapobiegania ciąży, polegające na okresowym powstrzymywaniu się od współżycia nie są uznawane przez WHO jako metody antykoncepcji. Metoda kalendarzykowa posiada wskaźnik Pearla przy typowym zastosowaniu w granicach 20-24. Czyli aż 20-24 kobiet na 100 stosujących tę metodę zaszła w ciążę.

Zapamiętaj: Wyróżniamy metody naturalne o wątpliwej skuteczności, antykoncepcję hormonalną, metody mechaniczne oraz sterylizację chirurgiczną.

Do korzyści antykoncepcji można zaliczyć zmniejszenie częstości występowania zapalenia przydatków oraz ciąży pozamacicznej. Zmniejsza ona ryzyko raka jajnika i endometrium- błona śluzowa wyścielająca od środka jamę macicy. Należy wspomnieć, że posiada ona również wady. Przyjmowanie antykoncepcji niesie za sobą wzrost ryzyka incydentów zakrzepowo- zatorowych oraz raka szyjki macicy i sutka. Dlatego warto pamiętać o regularnych kontrolach u ginekologa oraz o robieniu badań kontrolnych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *