Opieka nad niemowlęciem to ogromna radość, ale i wyzwanie dla świeżo upieczonych rodziców. Co więc zrobić w przypadku pojawienia się u dziecka nieestetycznych zmian na skórce głowy? Czy jest to powód do niepokoju i czy zostają po nich trwałe zmiany? Czym właściwie jest ciemieniucha?
Co to jest ciemieniucha?
Ciemieniucha to nazwa potoczna łagodnego zapalenia łojotokowego owłosionej skóry głowy. Chociaż niekiedy zmiany skórne mogą pojawiać się także na twarzy, klatce piersiowej oraz w okolicach krocza dziecka. Występuje zazwyczaj u dzieci pomiędzy 2. a 10. tygodniem życia. Zmiany ustępują samoistnie i nie pozostawiają zmian ani blizn.
Jak wygląda ciemieniucha?
W przebiegu ciemieniuchy obserwuje się na skórze głowy dziecka zmiany o charakterze rumienia (zaczerwienienie skóry), pokryte łuską o kolorze żółtawo-szarym. Zmianom zwykle towarzyszy złuszczanie skóry, nie powodują one łysienia. W ostrzejszych przypadkach, przebiegających z większym natężeniem, zmianom może towarzyszyć sączenie, które może sprzyjać nadkażeniom bakteryjnym lub grzybiczym. W przypadkach, gdzie sączenie jest obecne oraz gdy zmiany pojawiają się w innych miejscach ciała może być wskazana wizyta u dermatologa oraz zastosowanie mocniejszego leczenia.
Przyczyny ciemieniuchy
Przyczyny ciemieniuchy nie są do końca znane. Istnieją hipotezy, że nadmierne wydzielanie łoju związane jest z gospodarką hormonalną niemowląt, na którą mają wpływ jeszcze androgeny matki. Łój, czyli sebum, to substancja produkowana przez gruczoły łojowe, która w prawidłowych warunkach pełni funkcję ochronną skóry i zapobiega jej wysuszaniu. Jej nadmiar odpowiada m. in. za występowanie trądziku młodzieńczego. Dlatego kolejny okres w późniejszym wieku, w którym znowu pojawia się łojotokowe zapalenie skóry przypada na wiek młodzieńczy i okres pokwitania, kiedy w organizmie następuje wzrost stężenia hormonów.
Jak pozbyć się ciemieniuchy?
Ciemieniucha to przypadłość, która po pewnym czasie ustępuje samoistnie. Można jednak spróbować jej pomóc. Leczenie zmian na skórze głowy polega na delikatnym wyczesywaniu łusek oraz stosowaniu preparatów, które rozmiękczają łuskę: oliwek dziecięcych, szamponów, płynów dedykowanych do tego schorzenia, które zawierają kwas salicylowy, mocznik, siarczek selenu i pirytonian cynku.
Czy wiesz że: zapalenie łojotokowe, którego rodzajem u dzieci jest ciemieniucha, jest stosunkowo częstą chorobą wieku dorosłego? Występowanie na skórze łojotokowych wyprysków o charakterze zaczerwienionych, złuszczających się zmian skórnych dotyczy 3-5 % populacji.
W ich dobraniu może pomóc farmaceuta. Należy stosować je zgodnie z zaleceniami producentów. Łuskę wyczesywać można za pomocą szczotek niemowlęcych. W przypadku nadkażenia bakteryjnego, czyli zaostrzenia się zmian, wskazane jest użycie miejscowych preparatów przyczynowych, a w przypadku ostrzejszych zmian zapalnych, rumienia i świądu można zastosować preparaty glikokortykosteroidów. Należy jednak najpierw skonsultować się z lekarzem dermatologiem.
Domowe sposoby na ciemieniuchę
Domowe sposoby na ciemieniuchę obejmują środki, które pomogą zmiękczyć powstałą na główce dziecka łuskę i ułatwić jej usuwanie. Mogą do tego posłużyć środki nawilżające, tak jak na przykład oliwa z oliwek. Preparatem takim smaruje się główkę dziecka przed kąpielą, a następnie po kąpieli należy delikatnie wyczesać. W przypadku, gdy objawy nie znikają po paru dniach, lub zmiany zaczynają się rozprzestrzeniać lub nas niepokoić, warto udać się do lekarza pediatry lub dermatologa i po preparaty dostępne w aptece. Po zakończeniu leczenia zaleca się ponadto stosowanie delikatnych preparatów myjących i delikatną pielęgnację skóry dziecka, żeby nie dopuścić do ponownego powstania grubej warstwy łuski na skórze głowy.
Nie istnieją niestety metody, które całkowicie i skutecznie zapobiegały by powstawaniu łojotokowego zapalenia skóry. Jedynym postępowaniem jest zapobieganie rozwojowi poważniejszych zmian, przez szybkie reagowanie i odpowiednią pielęgnację już przy łagodnych zmianach skóry. Dlatego w przypadku niepokojących zmian warto nie zwlekać z pójściem do specjalisty i upewnić się, czy mamy do czynienia ze zmianą niegroźną, czy wymagającą już interwencji medycznej.