Co to jest jersinioza? Objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Yersinie – groźne bakterie, które mogą znajdować się w twojej lodówce. Szczególnie, gdy znajduje się tam surowa wieprzowina. Nazwa rodzaju pochodzi od szwajcarskiego bakteriologa Aleksandre’a Yersina, który odkrył pałeczkę dżumy, nazwaną później Yersinia pestis. Obecnie znanych jest już kilkanaście różnych gatunków tych bakterii, ale na razie dowiedziono, że tylko trzy z nich mogą wywoływać choroby u człowieka oraz zwierząt. W tym artykule skupimy się na dwóch z nich, które wywołują chorobą nazywaną jersiniozą.

Co to jest jersinioza?

Jersinioza jest rzadką chorobą odzwierzęcą, którą wywołują dwa gatunki bakterii z rodzaju Yersinia: Yersinia Enterocolitica oraz Yersinia pseudotuberculosis. Powodują one zazwyczaj sporadyczne zachorowania lub stwierdza się małe, rodzinne ogniska. Opisano również kilka epidemii. Infekują układ pokarmowy człowieka (najczęściej dzieci), a także świń, psów, kotów i bydła. Jersinioza występuje na całym świecie. Należy do chorób podlegających obowiązkowi zgłaszania i rejestracji. Według danych Państwowego Zakładu Higieny, w Polsce, rocznie stwierdza się ok. 20–30 przypadków jersiniozy jelitowej.

Jersinioza – objawy

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Jersinioza zazwyczaj ma przebieg objawowy, jednak zdarzają się też przypadki bezobjawowego nosicielstwa. Objawy różnią się w zależności od zakażonej grupy wiekowej. Najczęściej chorują małe dzieci do 5 roku życia. Pierwszym objawem jest wodnista biegunka trwająca zwykle 3-14 dni. W części przypadków występuje z domieszką krwi i śluzu. Występują też kurczowe bóle brzucha, nudności, wymioty, a także niewielka gorączka. U starszych dzieci i dorosłych dominują objawy sugerujące zapalenie wyrostka robaczkowego. Głównie ból w prawej, dolnej części brzucha oraz gorączka. U niektórych osób po około miesiącu mogą pojawić się bóle stawowe, głównie stawów kolanowych, skokowych oraz nadgarstkowych. Ustępują one jednak samoistnie w ciągu 6 miesięcy.

Czy wiesz że: bakterie powodujące jersiniozę doskonale namnażają się zarówno w temperaturze pokojowej, jak i w temp ok. 4°C? Stanowi to niebezpieczeństwo dla zdrowia ludzi w związku ze zdolnością bytowania tych drobnoustrojów w chłodniach i przechowalniach żywności.

W ciągu 2-20 dni mogą pojawić się też bolesne wykwity skórne. Są one uniesione ponad powierzchnię skóry i świadczą o tzw. rumieniu guzowatym. Najczęściej dotyczą one kobiet i pojawiają się na kończynach dolnych. Zwykle również ustępują samoistnie. Bardzo groźnym (ale na szczęście również bardzo rzadkim) powikłaniem jest posocznica, czyli gwałtowna uogólniona reakcja zapalna organizmu na zakażenie. Może ona mieć śmiertelny skutek. Występuje głównie po transfuzji skażonej krwi. Jersinioza jest groźna w przypadku kobiet w ciąży. Bakterie mogą dostać się do płodu, a u matki nie wywołać niepokojących objawów. Dziecko może zostać zainfekowane w czasie ciąży lub podczas porodu. U niego objawy będą poważniejsze, m.in może dojść do zapalenia wątroby, śledziony oraz zmniejszenia liczby płytek krwi.

Jersinioza – przyczyny

Przyczyną jersiniozy są bakterie Yersinia enterocolitica oraz Yersinia pseudotuberculosis. Są szeroko rozpowszechnione w środowisku. Mogą znaleźć się w glebie, w wodzie, żywności np. w mleku, mięsie, warzywach.

Zapamiętaj: Jersinioza to choroba odzwierzęca wywoływana przez bakterie, które wywołują infekcję przewodu pokarmowego.

Głównym rezerwuarem tych bakterii są zwierzęta, w większości świnie, dlatego do zakażenia najczęściej dochodzi przez zjedzenie skażonej surowej lub półsurowej wieprzowiny. Także picie niepasteryzowanego mleka, lub zanieczyszczonej wody jest niebezpieczne. Do zakażenia może też dojść w wyniku kontaktu bezpośredniego ze zwierzętami lub poprzez skażoną krew (np. podczas transfuzji). Są to jednak przypadki sporadyczne. Niektóre ogniska rodzinne wystąpiły po kontakcie z psem. Możliwe są również zakażenia między ludźmi. W praktyce często trudno jest zlokalizować źródło choroby. Grupą ryzyka, która szczególnie zagrożona są osoby pracujące w rzeźniach. Aby zminimalizować ryzyko należy:

  • przestrzegać zasad higieny;
  • nie spożywać surowej lub niedogotowanej wieprzowiny;
  • nie pić niepasteryzowanego mleka lub wody wątpliwej jakości, z nieznanego źródła;
  • nie spożywać mięsa z nieznanego źródła, nieprzebadanego;
  • ze względu na możliwość wystąpienia zakażeń szpitalnych, zachowywać odpowiednie środki dezynfekcji.

Jersinioza – diagnostyka

Aby potwierdzić zakażenie Yersinią należy wykonać badanie kału lub innego dostępnego materiału biologicznego (np. płynu stawowego, żółci, krwi). Pozwoli to wykryć pałeczki bakterii pod mikroskopem. Decydujące są badania serologiczne czyli badania z krwi, gdzie wykrywane są przeciwciała (czyli białka układu odpornościowego) przeciwko bakteriom. Służą do tego specjalistyczne testy – ELISA. Pomocne mogą być również badania obrazowe, np. USG i tomografia komputerowa, szczególnie w przypadkach przebiegających z podobnymi objawami jak zapalenie wyrostka robaczkowego.

Leczenie jersiniozy

Niepowikłane przypadki zazwyczaj nie wymagają antybiotykoterapii. Stosujemy wtedy jedynie leczenie objawowe, czyli przede wszystkim nawadnianie chorego. Choroba ustąpi samoistnie. W ciężkich, powikłanych przypadkach stosujemy terapię złożoną zazwyczaj z kilku antybiotyków wrażliwych na ten drobnoustrój.

Podsumowując, jersinioza to choroba odzwierzęca wywoływana przez bakterie, które wywołują infekcję przewodu pokarmowego. W większości przebiega łagodnie i ustępuje bez leczenia. Może jednak też być dla nas niebezpieczna, dlatego nie należy lekceważyć zagrożenia. Pamiętajmy o zasadach higieny, szczególnie w kontaktach ze zwierzętami, czy z surowym mięsem.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *