Objawy poszczególnych chorób występujących u człowieka czasami są do siebie bardzo podobne. Przykładem mogą być choroby wywołane przez bakterie zwane prątkami. Przedstawiają one podobny obraz dolegliwości, na który składają się kaszel i przewlekłe stany gorączkowe. Odpowiadają za występowanie gruźlicy oraz mykobakterioz.
Co to jest mykobakterioza?
Mykobakterioza to choroba zakaźna wywoływana przez prątki. Należy zaznaczyć, że mykobakteriozę wywołują inne gatunki drobnoustrojów niż te, które są odpowiedzialne za rozwój gruźlicy. Schorzenie przebiega bezobjawowo lub przybiera postać zakażenia dróg oddechowych. Głównie dotyczy osób ze schorzeniami przewlekłymi oraz z obniżoną odpornością. Mykobakterioza to rzadka choroba. W 2018 roku stwierdzono w Polsce 241 przypadków zachorowań.
Objawy mykobakteriozy
Choroba może występować w postaci bezobjawowej. Jawne zakażenie prątkami daje zazwyczaj objawy ze strony układu oddechowego. Należą do nich:
- przewlekły kaszel,
- odkrztuszanie plwociny z dróg oddechowych,
- utrata masy ciała,
- osłabienie,
- gorączka,
- wzmożona potliwość.
Zapamiętaj: W leczeniu tej choroby zastosowanie znajdują leki przeciwprątkowe, które są również stosowane przeciwko gruźlicy. Drugą grupą leków podawanych chorym na mykobakteriozę są antybiotyki.
Na zdjęciach rentgenowskich w przypadku zajęcia układu oddechowego występują zmiany w miąższu płuc o charakterze różnego rodzaju nacieków zapalnych. Do rzadszych from choroby należy ta z zajęciem węzłów chłonnych. Objawia się powiększeniem węzłów chłonnych. Niekiedy dochodzi do pęknięcia węzła chłonnego z wytworzeniem przetoki na powierzchni skóry. Mykobakterioza w skrajnych postaciach może zajmować skórę i tkanki miękkie. Manifestuje się wtedy w postaci sino-czerwonych guzków, które ropieją i ulegają owrzodzeniu. U zakażonych wirusem HIV występuje również postać rozsiana schorzenia. Towarzyszy jej zwykle gorączka oraz drobne guzki i ropnie występujące w obrębie kończyn.
Przyczyny mykobakteriozy
W świecie przyrody odkryto około 100 gatunków prątków niegruźliczych. Jednak tylko część z nich wywołuje zachorowania u człowieka. Przebiegają one łagodniej niż gruźlica, która jest wywoływana przez inne gatunki prątków, tak zwane, prątki gruźlicze. W warunkach polskich mykobakteriozy wywoływane są najczęściej Mycobacterium kansasii. Zakażenia dotyczą najczęściej osób z zaburzoną odpornością lub chorobami przewlekłymi, szczególnie układu oddechowego. Zwiększone ryzyko zapadnięcia na mykobakteriozę dotyczy:
- chorych na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, mukowiscydozę, pylicę krzemową,
- osób po przebytej gruźlicy płuc,
- zakażonych wirusem HIV,
- osób cierpiących na zaawansowaną chorobę nowotworową,
- ludzi w podeszłym wieku.
Czy mykobakterioza jest zaraźliwa?
Prątkami niegruźliczymi odpowiedzialnymi za rozwój mykobakteriozy nie można zarazić się od drugiego człowieka. Nie udowodniono również przeniesienia drobnoustrojów ze zwierząt na człowieka. Patogeny mogą wniknąć do organizmu człowieka ze środowiska zewnętrznego. Obecne są w wodzie, glebie, a nawet w kurzu.
Czy wiesz że: mykobakterioza to rzadka choroba zakaźna wywoływana przez prątki niegruźlicze?
Źródłem zakażenia może być woda pitna, woda używana do kąpieli, tumany kurzu podczas wyburzania budynków uszkodzonych przez wodę. Prątki niegruźlicze mogą zanieczyścić wodę destylowaną, igły używane do wstrzyknięć, narzędzia chirurgiczne. Drobnoustroje mogą zatem wniknąć do organizmu w wyniku urazu lub operacji chirurgicznej. Zazwyczaj jednak dostają się do organizmu człowieka poprzez drogi oddechowe oraz przewód pokarmowy.
Leczenie mykobakteriozy
W leczeniu tej choroby zastosowanie znajdują leki przeciwprątkowe, które są również stosowane przeciwko gruźlicy. Drugą grupą leków podawanych chorym na mykobakteriozę są antybiotyki. Terapię dobiera się w zależności od gatunku prątków odpowiadających za rozwój zakażenia. Do leków przeciwprątkowych używanych w tej jednostce chorobowej można zaliczyć izoniazyd, etambutol. Leki stosuje się w określonych przypadkach z antybiotykami, takimi jak, ryfampicyna, klarytromycyna, azytromycyna czy doksycyklina. Leczenie jest długie i może trwać kilkanaście miesięcy. Musi być przeprowadzane pod opieką lekarza.
Pomimo coraz częstszego wykrywania mykobakteriozy u chorych, nadal jest to choroba rzadka. Jej wykrycie dodatkowo utrudniają objawy występujące również w wielu powszechnych chorobach, na przykład zapaleniu płuc. Na szczęście organizm zdrowego człowieka sam potrafi poradzić sobie z prątkami niegruźliczymi poprzez działanie układu odpornościowego. Mogą być one groźne dla osób z zaburzeniami odporności.