Co to jest oliguria? Objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Zaburzenia oddawania moczu, mogą być dolegliwością towarzyszącą poważnym schorzeniom, dlatego nie należy ich bagatelizować. Za niepokojące uznaje się zmniejszenie objętości wydalanego moczu, zaś jego całkowite zatrzymanie stanowi stan zagrożenia życia. Oliguria, to spadek objętość wydalanego moczu do około 500 ml. Jakie są jej objawy i dlaczego jest szczególnie niepokojąca u kobiet w ciąży?

Co to jest oliguria?

Oliguria jest łacińskim terminem oznaczającym skąpomocz, czyli stan polegający na oddawaniu zbyt małych objętości moczu. Zdrowa osoba dorosła wydala dobowo od 1000 do 2500 ml moczu.

Czy wiesz że: spożycie wody regulowane jest pragnieniem, jednak w miarę starzenia się organizmu jego odczuwanie słabnie? Wiele osób w podeszłym wieku cierpi na objawy wynikające z odwodnienia organizmu.

Skąpomocz stwierdza się, gdy objętość ta spada poniżej 500 ml (<70 ml na 10 kg masy ciała na dobę). Średnie zapotrzebowanie na wodę dorosłego człowieka wynosi 2,5 litra dziennie. Objętość wydalanego moczu zależy od objętości przyjmowanych płynów. Jeżeli podaż płynów w danym dniu jest ograniczona, konsekwencją jest wydalanie mniejszych niż zwykle objętości moczu. Podsumowanie objętości wszystkich płynów, przyjętych i wydalonych przez pacjenta w ciągu 24 godzin, określa się jako bilans płynów. Przedstawia go równanie:

BILANS PŁYNÓW = PŁYNY DOSTARCZONE – PŁYNY WYDALONE

W warunkach prawidłowych objętości te równoważą się tzn. bilans równy jest zeru. Bilans ujemny ma miejsce, gdy człowiek wydala więcej płynów niż przyjmuje (odwodnienie organizmu), natomiast bilans dodatni zachodzi w sytuacji, gdy ilość przyjętych płynów jest większa od ilość płynów wydalonych (przewodnienie organizmu).

Objawy oligurii

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Oligurię stwierdza się na podstawie objętości wydalanego moczu. Przy skąpomoczu występuje jego zagęszczenie, czemu towarzyszy zmiana barwy moczu z jasnożółtej na mętnożółtą bądź brązowawą. Objawami towarzyszącymi oligurii mogą być: ból brzucha, brak łaknienia, osłabienie, krwiomocz. Utrzymywanie się skąpomoczu dłużej niż jeden dzień, przy prawidłowej podaży płynów wymaga pilnej konsultacji lekarskiej.

Przyczyny oligurii

Przyczyny skąpomoczu zależą od jego rodzaju. Wyróżnia się trzy rodzaje skąpomoczu.

  • skąpomocz pochodzenia przednerkowego – związany z zaburzeniami w krążeniu nerkowym;
  • skąpomocz pochodzenia nerkowego – spowodowany uszkodzeniem struktury nerek i upośledzeniem ich funkcji;
  • skąpomocz pochodzenia pozanerkowego – wynikający z utrudnionego odpływu moczu z dróg moczowych.

Oliguria przednerkowa może być powodowana odwodnieniem (gorączka, biegunka, wymioty), niewydolnością serca, oligowolemią (czyli spadkiem objętości krwi krążącej w ustroju, w wyniku krwotoków lub rozległych oparzeń) i wstrząsem (septycznym lub kardiogennym). Przyczynę oligurii nerkowej mogą stanowić zapalenia nerek (kłębuszkowe zapalenie nerek, śródmiąższowe zapalenie nerek, ostre zapalenie nerek, przewlekłe zapalenie nerek), mocznica, wodonercze, sarkoidoza, złośliwe nadciśnienie tętnicze, substancje toksyczne i radiologiczne środki kontrastowe. Oligurię pozanerkową mogą wywoływać kamica nerkowa, pęcherz neurogenny, przerost lub rak prostaty oraz inne guzy nowotworowe.

Leczenie oligurii

Postępowanie lecznicze w oligurii jest ściśle uzależnione od przyczyny dolegliwości. Podstawę do jej ustalenia stanowi wywiad lekarski (podczas którego pojawią się pytania m. in. o czas trwania dolegliwości, objawy towarzyszące, choroby przewlekłe, przyjmowane leki) i badanie fizykalne. Lekarz może zlecić także dalszą diagnostykę, obejmującą badanie moczu, morfologię krwi, USG jamy brzusznej oraz tomografię komputerową.

Zapamiętaj: Oligurię pozanerkową mogą wywoływać kamica nerkowa, pęcherz neurogenny, przerost lub rak prostaty oraz inne guzy nowotworowe.

Po uzyskaniu diagnozy, rozpoczyna się proces leczenia choroby, która wywołała skąpomocz. W przypadku odwodnienia zaleca się zwiększenie spożycia płynów, a także przyjmowanie preparatów elektrolitowych, celem przywrócenia równowagi wodno-elektrolitowej ustroju. Niekiedy, konieczne może być nawadnianie dożylne. W skrajnych przypadkach oligurii stosuje się leczenie nerkozastępcze (dializę), do czasu przywrócenia prawidłowej pracy nerek.

Oliguria w ciąży

Skąpomocz u kobiet ciężarnych może wskazywać na stan przedrzucawkowy. Jest to zespół objawów charakteryzujący się podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi (≥ 140 / 90 mm Hg) stwierdzonym po 20. tygodniu ciąży (u kobiet z uprzednio prawidłowym ciśnieniem) i białkomoczem (≥ 0,3 g białka w 24. godzinnej zbiórce moczu). Mianem rzucawki określa się wystąpienie drgawek u kobiet ze stanem przedrzucawkowym. Stan przedrzucawkowy wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań (poród przedwczesny, odklejanie się łożyska) i stanowi istotne zagrożenie dla życia matki (ryzyko wystąpienia zawału serca, niewydolności nerek) i płodu.

Profilaktyka skąpomoczu w większości wymienionych schorzeń nie jest możliwa. Wyjątek stanowi odwodnienie organizmu. Regularne przyjmowanie płynów, jest szczególnie istotne w infekcjach przebiegających z gorączką, biegunce, wymiotach, podczas intensywnego wysiłku fizycznego, stosowania diet odchudzających a także w upalne dni.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *