Co to jest wirus Zika? Występowanie, objawy, przyczyny i sposoby leczenia

W 2015 roku w Brazylii doszło do epidemii wirusa Zika. Od tego czasu zaczęło się o nim mówić w mediach na całym świecie. Wirus ten jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży. Wpływa na stan zdrowia płodu, a w konsekwencji noworodka. Istnieje ryzyko przeniesienia wirusa z człowieka na człowieka. Dlatego tak ważne jest, aby mieć świadomość o zasięgu jego występowania oraz o sposobach zapobiegania zakażeniu.

Co to jest wirus Zika?

Wirus Zika należy do rodziny flawowirusów, do której zalicza się również patogeny wywołujące żółtą gorączkę, czy wirusowe zapalenie wątroby typu C. Patogen jest przenoszony między ludźmi przez występujące w strefie tropikalnej komary z rodzaju Aedes. Po zakażeniu wirus jest obecny nie tylko we krwi, ale również w wydzielinach m.in. w nasieniu, dlatego istnieje ryzyko przeniesienia choroby bezpośrednio z człowieka na człowieka.

Występowanie wirusa Zika

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Do obszarów występowania wirusa Zika należą: Ameryka Środkowa i Południowa, Afryka Subsaharyjska, Azja Południowo-Wschodnia oraz wyspy Pacyfiku. Terenami wolnymi od patogenu są jedynie Australia i Antarktyda. Opisywane są również przypadki zdiagnozowania wirusa w Europie oraz Ameryce Północnej. Dotyczą one głównie osób, które przebywały wcześniej na obszarach endemicznych (obszarach występowania wirusa). Występowanie komarów z rodzaju Aedes opisano m.in. na Maderze, czy w niektórych krajach basenu Morza Śródziemnego. Znacząco zwiększa to ryzyko szerzenia się patogenu na tych obszarach. W Polsce wirusa Zika rozpoznano jedynie u osób, które przebywały we wspomnianych wcześniej rejonach świata.

Objawy wirusa Zika

Wirus Zika wywołuje najczęściej objawy grypopodobne: umiarkowaną gorączkę, osłabienie, uczucie zmęczenia, bóle głowy, mięśni i małych stawów (w obrębie rąk i stóp). Prowadzi również do pojawienia się plamistej lub grudkowej wysypki, czy zapalenia spojówek. Przebieg choroby może być również bezobjawowy.

Czy wiesz że: wirus Zika został odkryty przypadkowo podczas badania małp w kierunku żółtej gorączki? Miało to miejsce w ugandyjskim lesie Zika.

Symptomy pojawiają się po 3-12 dniach od momentu zakażenia i nie trwają dłużej niż tydzień. Bardzo rzadko mogą również pojawić się objawy neurologiczne (porażenia). Ze względu na małą specyfikę tych symptomów każdorazowo należy przeprowadzić szeroką diagnostykę różnicową. Wirus jest szczególnie niebezpieczny w okresie ciąży. U płodów zakażonych matek obserwuje się najczęściej małogłowie oraz zwapnienia wewnątrzczaszkowe. Dochodzi również do zgonów wewnątrzmacicznych i poronień. Opisano związek między zakażeniem płodu wirusem Zika, a zdiagnozowaniem zespołu Guillaina-Barrego (choroby dającej objawy neurologiczne).

Przyczyny wirusa Zika

Wirus Zika jest przenoszony przez komary z rodzaju Aedes, które są aktywne w ciągu dnia (od wschodu do zachodu słońca). Insekty z tej samej grupy odpowiadają m.in. również za transmisję wirusa Denga, czy żółtej gorączki. Komar przenosi patogen z człowieka na człowieka. Istnieją jednak inne drogi zakażenia. Badania wykazały, że u zainfekowanej osoby wirus jest obecny we krwi, moczu, nasieniu, a nawet ślinie. Opisano przypadki zakażenia drogą kontaktów seksualnych. Do przekazania wirusa może również dojść podczas transfuzji krwi. Z medycznego punktu widzenia, najbardziej niebezpieczne są sytuacje przeniesienia patogenu z matki na płód w trakcie ciąży lub w okresie porodu. W konsekwencji może to doprowadzić do wad rozwojowych dziecka, przedwczesnego porodu, czy poronienia. Nie wykazano, aby obecność wirusa w ślinie miała wpływ na szerzenie się zakażenia. Aktualnie uznaje się również, że do transmisji nie dochodzi podczas karmienia piersią.

Leczenie wirusa Zika

Zakażenie wirusem Zika wymaga jedynie leczenia objawowego. Obejmuje ono:

  • wypoczynek;
  • picie dużej ilości wody;
  • leki przeciwgorączkowe – przede wszystkim paracetamol. Nie zaleca się podawania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (m.in. ibuprofenu) – ze względu na ryzyko krwawień;
  • leki przeciwbólowe.

Aktualnie nie ma szczepionki przeciw wirusowi Zika. Szczególnie istotna jest profilaktyka, która ma zapobiec zakażeniu:

  • stosowanie repelentów;
  • noszenie ubrań z długim rękawem – szczególnie w ciągu dnia, kiedy są aktywne komary przenoszące wirusa Zika;
  • używanie moskitier – okiennych lub nadłóżkowych.

Kobiety w ciąży oraz planujące potomstwo nie powinny podróżować na obszary występowania wirusa Zika. U mężczyzn przebywających w tych rejonach zaleca się 6-miesięczną abstynencję seksualną ze swoją partnerką (wirus jest obecny w nasieniu dłużej niż we krwi). Kobieta wracająca z obszarów zagrożonych zakażeniem, nie powinna zachodzić w ciąże przez 8 tygodni od momentu powrotu.

Zapamiętaj: Wirus Zika należy do rodziny flawowirusów, do której zalicza się również patogeny wywołujące żółtą gorączkę, czy wirusowe zapalenie wątroby typu C.

Niezwykle ważne jest, aby przed każdą „daleką” podróżą skonsultować się ze specjalistą medycyny tropikalnej. Lekarz przekaże nam informacje o chorobach występujących na danym obszarze oraz poinstruuje w jaki sposób chronić się przed ewentualnym zakażeniem.

Wirus Zika jest szczególnie niebezpieczny dla osób planujących potomstwo. Rokowanie w przypadku innych grup pacjentów jest raczej dobre. Przebieg zakażenia jest zazwyczaj łagodny, jednak konsekwencje zainfekowania płodu mogą się okazać nieodwracalne. Dlatego tak ważne jest, aby mieć świadomość zagrożeń zdrowotnych w danym rejonie świata, jeszcze zanim się podejmie decyzję o wyjeździe na ten obszar.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *