Obecnie większość chorób cywilizacyjnych jest schorzeniami dietozależnymi. Dlatego zarówno prewencja, jak i leczenie będzie koncentrowało się na zmianie sposobu żywienia. W ostatnim czasie na popularności zyskuje dieta Dąbrowskiej, której autorka przedstawia dużo prozdrowotnych właściwości. Czy faktycznie post warzywno-owocowy jest “lekiem na wszystko”?
Czym jest dieta Dąbrowskiej?
Dieta Dąbrowskiej jest postem owocowo-warzywnym, składającym się z kilku etapów:
- Przygotowanie do postu
- Dieta warzywno-owocowa
- Wyjście z postu
- Żywienie pełnowartościowe
Podczas przygotowania do diety należy wyeliminować kawę, mięso, mocną herbatę, oleje, pieczywo, kasze, cukier itp. W pierwszych dniach, a nawet tygodniach, jadłospis powinien zawierać warzywa nisko skrobiowe: korzeniowe, kapustne, cebulowe, dyniowate, psiankowate, liściaste.
Tabela 1. Warzywa zalecane na diecie Dąbrowskiej
| Rodzaj | Przykładowe warzywo |
|---|---|
| korzeniowe | pietruszka, marchew, burak, seler, rzodkiew |
| kapustne | różne rodzaje kapusty, brokuł, kalafior, jarmuż, kiełki |
| cebulowe | czosnek, cebula, por |
| dyniowate | dynia, ogórki, kabaczek |
| psiankowate | pomidor, papryka |
| liściaste | różne rodzaje sałat, zioła, natka pietruszki |
Na tym etapie dozwolone jest spożywanie niewielkich ilości owoców. Muszą to być niskocukrowe produkty: jabłka, grejpfruty, cytryny i jagody. Warzywa i owoce należy spożywać głównie w postaci surowej. Oprócz tego dozwolone jest przyrządzanie koktajli, sałatek, surówek, soków, zup. Co więcej, warzywa można poddawać duszeniu oraz pieczeniu i przyprawiać różnymi ziołami. Należy pamiętać o podaży płynów. Na diecie Dąbrowskiej można sięgać po wodę, soki owocowe i warzywne, kompoty bez cukru oraz wywary warzywne. Podczas stosowania postu należy wyeliminować kawę, mocną herbatę. Zabronione jest również palenie papierosów oraz spożywanie alkoholu. Trzecim etapem diety Dąbrowskiej jest “wychodzenie z postu”. W tym okresie zalecane jest stopniowe wprowadzanie wcześniej wyeliminowanych produktów. Działanie te zmierzają do płynnego przejścia do żywienia pełnowartościowego. Autorka zaleca regularne praktykowanie postów, aby utrwalić uzyskane efekty.
Dla kogo jest dieta Dąbrowskiej?
Dieta Dąbrowskiej jest dietą niskoenergetyczną, dostarczającą do 800 kcal. Obecnie w internecie pojawia się coraz więcej informacji, jakoby post warzywno-owocowy był dobrym rozwiązaniem dla osób otyłych. Sama autorka definiuje ten sposób żywienia jako doskonałą kurację oczyszczająco-normalizującą. Oprócz tego, post warzywno-owocowy ma wpływać prewencyjnie na rozwój chorób cywilizacyjnych: cukrzyca typu II, zaburzenia lipidowe, nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca, zakrzepica.
Co jeść na diecie Dąbrowskiej?
Dieta Dąbrowskiej opiera się głównie na warzywach i owocach, spożywanych w różnych postaciach. Można z nich przyrządzać koktajle, surówki, sałatki, zupy oraz kompoty bez cukru. Poniższa tabela przedstawia dozwolone i zabronione produkty podczas stosowania postu warzywno-owocowego.
Ryc 1. Produkty dozwolone i zabronione w diecie Dąbrowskiej (opracowanie na podstawie: https://ewadabrowska.pl/dieta-warzywno-owocowa/)
| Grupa produktów | Dozwolone | Zabronione |
|---|---|---|
| warzywa | natka pietruszki, seler naciowy, botwina, mniszek, pokrzywa, szczaw, szpinak, brokuły, kapusta, jarmuż, sałata, kiełki lucerny, trawa z pszenicy, warzywa psiankowate, cebulowate, kapustne, dyniowate, korzeniowe, liściaste | |
| owoce | niskocukrowe - jagody, jabłka, grejpfruty, cytryny | |
| napoje | soki owocowe i warzywne, woda, herbaty owocowe, kompoty bez cukru | mocna herbata, kawa, napoje słodzone |
| dania | zupy, koktajle, surówki, sałatki |
Czy dieta Dąbrowskiej odchudza?
Jadłospis bazujący na zaleceniach tej diety, posiada niską wartość energetyczną. Znając mechanizm redukcji masy ciała, możemy spodziewać się spektakularnych efektów. Podczas stosowania diety Dąbrowskiej i tym samym, dostarczając sobie mniejszej ilości kilokalorii, jesteśmy w stanie uzyskać efekt odchudzający. Należy jednak podkreślić, że restrykcyjny charakter tej diety sprawia, że jest ona trudna do utrzymania. A monotonny sposób odżywiania sprzyja wystąpieniu wielu niedoborów pokarmowych.
Efekty diety Dąbrowskiej
O diecie Dąbrowskiej mówi się w samych superlatywach. Ma ona oczyszczać organizm z toksyn i zapobiegać rozwojowi licznych jednostek chorobowych. Za jej prozdrowotnym działaniem ma stać zjawisko autofagii (degradacja uszkodzonych lub/i nieprawidłowych organelli komórkowych i białek).
Autorka przekonuje, że post warzywno-owocowy:
- oczyszcza organizm z toksyn
- poprawia wyniki badań biochemicznych
- prewencja otyłości, cukrzycy typu II, nadciśnienia, zaburzeń lipidowych, choroby niedokrwiennej serca, zakrzepicy
- redukuje tkankę tłuszczową wisceralną (umiejscowioną wokół narządów wewnętrznych)
Niewątpliwie korzystnym elementem omawianej diety jest zwiększenie spożycia warzyw i owoców. Są one doskonałym źródłem witamin i składników mineralnych. Dostarczają również przeciwutleniaczy, które działają protekcyjnie na układ sercowo-naczyniowy. Zgodnie z Piramidą zdrowego żywienia i aktywności fizycznej, warzywa i owoce powinny znaleźć się w każdym posiłku. Jednak restrykcyjny charakter diety, nie daje długotrwałych efektów, zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń odżywiania i innych problemów zdrowotnych.
Zapamiętaj: Dieta Dąbrowskiej jest dietą niskoenergetyczną, dostarczającą do 800 kcal. Obecnie w internecie pojawia się coraz więcej informacji, jakoby post warzywno-owocowy był dobrym rozwiązaniem dla osób otyłych.
Wady diety Dąbrowskiej
Pomimo tego, że dieta Dąbrowskiej jest przedstawiana jako “lek na wszystko”, należy wspomnieć o wadach stosowania tej interwencji żywieniowej. Post warzywno-owocowy może prowadzić do:
- obniżenia odporności organizmu
- zwiększenia ryzyka rozwoju zaburzeń/ zahamowania miesiączkowania u kobiet
- osłabienia, problemów z koncentracją
- niedokrwistości
- nieodpowiedniej podaży białka, a w konsekwencji utraty tkanki mięśniowej
- braku edukacji z zakresu zdrowych nawyków żywieniowych
- rozwoju licznych niedoborów pokarmowych, w szczególności wapnia, jodu, cynku, selenu, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3 (EPA, DHA)
- wypadania włosów, łamliwości paznokci
- zwiększonego ryzyka pojawienia się efektu jo-jo.
Osoby stosujące się do zaleceń tej diety, nie zmieniają swoich dotychczasowych nawyków żywieniowych, które są główną przyczyną ich złego stanu zdrowia. Podejmują się skrajnych działań, zmierzających do wykluczenia dużej ilości grup produktów spożywczych.
Czy dieta Dąbrowskiej jest zdrowa?
Podaż warzyw i owoców w diecie Dąbrowskiej jest niewątpliwie korzystnym zjawiskiem. Jednak zgodnie z zaleceniami Instytutu żywności i żywienia (IŻŻ), w codziennym jadłospisie osoby zdrowej, powinny występować produkty ze wszystkich grup artykułów żywnościowych. Pełnowartościowa, urozmaicona dieta pozwala na odpowiednią podaż wszystkich składników odżywczych, mineralnych i witamin. Post warzywno-owocowy ma charakter restrykcyjny, co wpływa na pojawienie się negatywnych emocji i złego samopoczucia. W skrajnych sytuacjach może on doprowadzić do rozwoju zaburzeń odżywiania. W związku z tym, diety Dąbrowskiej nie można uznać za zdrowy sposób odżywiania, ponieważ ciągnie za sobą dużo negatywnych konsekwencji zdrowotnych.
Przykładowy jadłospis diety Dąbrowskiej
- Śniadanie:
sok pomidorowy,
zakwas z buraków,
surówka 1: z tartej marchewki, jabłka i cytryną
surówka 2: z kapusty kiszonej z dodatkiem szczypiorku
warzywa gotowane: brokuł z koperkiem - obiad:
sok zielony z jarmużu i jabłek
surówka 1: świeża kapusta z dodatkiem marchewki i koperku
surówka 2: pomidor z cebulą, przyprawiony octem jabłkowym i bazylią
zupa krem z kalafiora z warzywami
kompot z jabłek z dodatkiem przypraw (goździki, cynamon) - kolacja:
sok wielowarzywny
surówka 1: z selera naciowego i białej rzodkiewki z kiełkami brokuła
surówka 2: tarte jabłko z dodatkiem truskawki
warzywa gotowane: leczo jarskie z cukinii z pomidorami, cebulą i papryką
herbata miętowa
owoc, ½ grejpfruta
Ile trwa dieta Dąbrowskiej?
Długość trwania diety Dąbrowskiej nie jest ściśle określona. Autorka podkreśla konieczność powtarzania postu na stałe. Jednakże badania pokazują, że długotrwałe stosowanie niskoenergetycznej, niedoborowej diety sprzyja negatywnym konsekwencjom zdrowotnym.
Czy wiesz że: mechanizm procesu autofagii, który ma odpowiadać za skuteczność postu warzywno-owocowego, został zbadany przez Yoshinori Ohsumi. Biolog otrzymał za to odkrycie Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny?
Dieta Dąbrowskiej jest sposobem żywienia opartym na warzywach i owocach. Obejmuje 4 etapy: przygotowanie, post warzywno-owocowy, wychodzenie z diety oraz pełnowartościowe żywienie. Z codziennego jadłospisu eliminowane są kawa, mocna herbata, pieczywo, oleje oraz kasze. Dieta Dąbrowskiej nie jest dobrym rozwiązaniem żywieniowym dla osób chcących zachować zdrowie. Post warzywno-owocowy ma charakter restrykcyjny. Poprzez eliminację znacznej ilości grup produktów spożywczych, nie dostarcza odpowiedniej ilości białka, składników mineralnych i witamin. Taki sposób żywienia nie wpływa korzystnie na edukację i utrwalanie zdrowych nawyków żywieniowych, które gwarantują zdrowie i przeciwdziałają rozwojowi chorób cywilizacyjnym.