Większość z nas w trakcie życia boryka się z różnymi infekcjami. Tak naprawdę każda tkanka, narząd i element naszego ciała może zostać zarażony różnego typu patogenami – od bakterii poprzez wirusy, aż po grzyby. Jedną z częstszych infekcji występujących w populacji kobiecej są choroby dotyczące okolicy intymnych. Są one spowodowane szeregiem różnych nieprawidłowości, wywołane przeróżnymi czynnikami i dające często nieprzyjemne objawy.
Co to są infekcje intymne?
Do tej kategorii możemy zaliczyć wszelkie zakażenia w obrębie narządów kobiecych – infekcje pochwy, sromu czy te dotyczące np. gruczołów tej okolicy. Czasami drogą wstępującą, choroby tego typu mogą nadkażać wyższe partie dróg rodnych i powodować stany zapalne w macicy, jajnikach, drogach moczowych czy całej miednicy. Czasem mogą powodować też infekcję uogólnioną. Istnieje całe mnóstwo patogenów i rodzajów infekcji. Trzy najczęstsze to kandydoza – choroba grzybicza czy bakteryjna waginoza – wywołana przez bakterie beztlenowe i pałeczki kwasu mlekowego oraz rzęsistkowica (patogenem jest tu pierwotniak). Jednakże np. pałeczki Lactobacillus, które mogą występować w zaburzonej florze, są też elementem zdrowego środowiska pochwy, dlatego znajdziemy je również w prepartach leczniczych. Kluczowa w ich przypadku jest ilość i stosunek względem innych bakterii flory pochwy. Każda z infekcji intymnych jest inna, dlatego w przypadku pojawienia się objawów w tej okolicy ważna jest konsultacja z lekarzem. Czasem ciężko na podstawie samych objawów stwierdzić co jest przyczyną, gdyż mimo bardzo różnorakiej flory powodującej te choroby, symptomy są zwykle podobne i niecharakterystyczne. Konieczna zatem może być diagnostyka mikrobiologiczna czy innego rodzaju badania, by wykryć przyczynę infekcji.
Jak leczyć infekcje intymne?
Jeżeli infekcje intymne pojawiają się często lub towarzyszą im niepokojące objawy takie jak krwawienia z dróg rodnych, gorączka czy ból, wtedy należy leczyć je przede wszystkim u lekarza. Okolice narządów rozrodczych kobiety są skomplikowanym obszarem zarówno pod względem anatomicznym, jak i mikrobiologicznym dlatego często nawet podczas prostego badania ciężko może być wykryć przyczynę choroby i potrzebne bywają złożone metody. Prawidłowa flora bakteryjna pochwy zawiera bakterie z gatunku Lactobacillus, Corynebacterium czy Streptococcus. Jednak u większości kobiet bez objawów izoluje się w wydzielinie inne bakterie, a u 30% nawet grzyby czy mykoplazmy (specyficznego rodzaju bakterie bez ściany komórkowej). Jeżeli infekcja nie jest poważna można próbować leczyć ją na własną rękę, jednak każda kobieta powinna być w kontroli ginekologicznej, a w razie wątpliwości natychmiast wybrać się na wizytę lub chociaż skonsultować ze swoim lekarzem. Ciężkie infekcje powikłane np. powstawaniem ropni leczy się antybiotykami lub zabiegowo nacina się zmiany ropne i stosuje ich drenaż.
Jakie leki stosować w infekcjach intymnych?
Leki wybieramy zależnie od rodzaju stwierdzonej infekcji. Konieczne może być stosowanie antybiotyków z grupy penicylin np. w przypadku powikłanych, ropnych zmian gruczołów pochwowych wywołanych różnymi szczepami bakterii. Często jednak ropnie mogą być leczone wyłącznie poprzez nacięcie. W bakteryjnej waginozie stosujemy wymieniony już metronidazol doustnie lub doustnie i dopochwowo, a dla ciężarnych wybierana jest klindamycyna w kremie.
Zapamiętaj: Jedną z opcji leczenia infekcji intymnych są specjalne kapsułki dopochwowe. Wyglądają one podobnie do tych stosowanych doustnie. Inną formą są globulki i tabletki dopochwowe.
Przy stwierdzeniu zakażenia wirusowego np. opryszczką wybieramy leki przeciwwirusowe takie jak acyklowir doustnie, a w przypadku pojawienia się tak zwanych kłykcin kończystych usuwa się je zabiegowo lub stosuje roztwór 10-25% podofiliny miejscowo. W rzęsistkowicy leczymy oboje partnerów (bowiem z dużym prawdopodobieństwem partner w takim wypadku również jest zakażony bezobjawowo) metronidazolem doustnie z równoczesnym podaniem dopochwowo jednej tabletki u chorej kobiety, w ciąży natomiast stosuje się wyłącznie leki dopochwowe. W infekcjach grzybiczych wybieramy leki miejscowe dopochwowe – tabletki oraz kremy zawierające substancje przeciwgrzybicze np. nystatynę, natamycynę czy mykonazol, a także preparaty z jodem. W infekcjach nawracających doustnie podaje się flukonazol i itrakonazol. W bakteryjnej waginozie stosujemy wymieniony już metronidazol doustnie lub doustnie i dopochwowo, a dla ciężarnych wybierana jest klindamycyna w kremie.
Infekcje intymne – leki bez recepty
Jedną z opcji bez recepty, która jest skuteczna w leczeniu infekcji grzybiczych jest pędzlowanie okolic intymnych roztworem gencjany. Wybiera się ten sposób leczenia zwłaszcza u ciężarnych, gdyż jest to sposób bezpieczny dla matki i płodu. Innym preparatem są różnego rodzaju produkty zawierające pałeczki kwasu mlekowego. Występują zarówno w formie doustnej jak i dopochwowej. W wyborze zapewne może nam pomóc nasz farmaceuta. Można spróbować ich stosowania przez okres kilku dni, a być może wyrównanie flory bakteryjnej w pochwie spowoduje redukcję objawów.
Kapsułki dopochwowe na infekcje intymne
Jedną z opcji leczenia infekcji intymnych są specjalne kapsułki dopochwowe. Wyglądają one podobnie do tych stosowanych doustnie. Inną formą są globulki i tabletki dopochwowe. Wszystkie stosujemy w podobny sposób, różnią się one niejako formą – składniki rozpuszczone są w tabletce, natomiast w kapsułce znajdujemy zewnętrzną powłoczkę, która w środku zawiera substancje czynną. Preparaty w każdej formie, pod wpływem temperatury i wilgoci wewnątrz pochwy, ulegają rozpuszczeniu, w przypadku kapsułki rozpuszcza się również otoczka. Stosujemy je zwykle na noc przed pójściem spać. Umożliwia to prawidłowe wchłanianie się, gdy grawitacyjnie substancja nie wypływa z pochwy, jak ma to miejsce, gdy kobieta stoi czy siedzi w trakcie dnia. W tej formie znajdziemy zarówno wiele leków na receptę, jak i specyfiki bez recepty zawierające np. bakterie fizjologicznej flory bakteryjnej pochwy mające wspomóc powrót do równowagi tychże okolic.
Maści na infekcje intymne
Inną formą podawania leków dopochwowo są różnego typu maści i kremy. Działają one miejscowo. W tej formie znajdziemy m.in. leki przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne czy żele z substancjami łagodzącymi miejscowo (np. alantoiną) i zmniejszającymi podrażnienia skóry (np. kwas hialuronowy czy propolis). Są one w różnego rodzaju tubkach, czasem ze specjalnymi aplikatorami lub pakowane w jednorazowe opakowania ułatwiające podanie. Stosujemy je podobnie jak kapsułki dopochwowe – po wieczornej kąpieli przed pójściem spać, by w pozycji leżącej ułatwić ich wchłanianie.
Jak zapobiegać infekcji intymnej?
Infekcjom intymnym trzeba przede wszystkim zapobiegać. Prawidłowa higiena miejsc intymnych, bezpieczne stosunki seksualne, wybieranie odpowiedniej bielizny na co dzień i do snu. W nocy kobiety powinny wybierać pidżamy przewiewne i nie używać majtek. W trakcie dnia natomiast wybieramy majtki bawełniane, z naturalnych materiałów, bez sztucznych domieszek. Wkładki, które dają złudne poczucie czystości, często wpływają negatywnie na okolice intymne.
Czy wiesz że: irygacje pochwy nie zwiększają tylko ryzyka infekcji, ale mogą wpływać na pojawienie się ciąży pozamacicznej, zakażenia HIV czy sprzyjać porodowi przedwczesnemu?
Bywają perfumowane czy wykonywane z nieprzyjaznych dla skóry okolicy kobiecych składników. Jedynie w trakcie miesiączki noszenie podpasek i wkładek ma sens. Kobieta powinna też obserwować śluz wydzielany przez pochwę. Niektóre jego rodzaje są całkiem normalne i prawidłowe, jeśli jednak zauważymy zmiany koloru czy zapachu śluzu może być to objaw chorobowy. Ważne jest również prawidłowe mycie pochwy – tylko na zewnątrz, w środku oczyszcza się ona sama, a gdy będziemy wprowadzać tam różnego rodzaju środki czystości możemy zachwiać jej naturalną równowagę. Ważne jest również dbanie o odpowiednią dietę. Rozregulowana gospodarka węglowodanowa, a w poważnych przypadkach cukrzyca, bardzo sprzyjają infekcjom intymnym. Dbajmy również o higienę po stosunku – nie myjemy jednak zbyt intensywnie okolic intymnych, dbamy o to by celem uniknięcia infekcji dróg moczowych oddać mocz. Nie stosujemy jednak irygacji pochwy czy intensywnego jej płukania. Sprzyja to bowiem infekcjom zaburzając naturalną florę bakteryjną pochwy. Preferowane jest również ograniczenie golenia okolic intymnych, włosy w tym obszarze należy przystrzyc lub golić tylko miejscowo na wzgórku łonowym, nie głębiej od wewnątrz warg sromowych.
Domowe sposoby na infekcje intymne
Kluczowa w tym wypadku jest prawidłowa higiena. Nie zaleca się irygacji, żeli, środków antyseptycznych czy stosowanie płynów do kąpieli. Okolice te należy delikatnie podmywać i nosić wygodną, przewiewną bieliznę. W przypadku przedłużającej się i niepokojącej infekcji raczej nie stosujemy sposobów domowych, a tym bardziej jeśli one nie zadziałają – pilnie wybieramy się do lekarza ginekologa! Inne sposoby domowe to tak zwane nasiadówki, czyli moczenie tych okolic w ciepłej wodzie z dodatkiem odpowiedniej substancji, płukanki lub kompresy. Łagodząco mogą działać preparaty kory dębu, a z leków aptecznych, wyjątkowo nawet w postaci irygacji, możemy stosować chlorowodorek benzydaminy, który jest lekiem przeciwzapalnym i przeciwbólowym.
Infekcje intymne to problem częsty, nawracający i zwykle nawet bezobjawowy. Większość kobiet w trakcie życia spotka się z jakimś zakażeniem dróg rodnych, najważniejsze jest jednak by ich nie bagatelizować. W dobie powszechności suplementów i leków bez recepty nie dajmy się zwieść leczeniu na własną rękę. Oczywiście w pierwszym momencie, gdy nie ma dodatkowych poważnych objawów możemy sięgnąć po taki preparat, jednak skonsultujemy się koniecznie przed jego użyciem z farmaceutom. Zawsze pamiętajmy też na wizytach kontrolnych, by wspomnieć naszemu lekarzowi o takich problemach i lekach, które ewentualnie stosowaliśmy. Najlepszym jednak rozwiązaniem jest szybka konsultacja bezpośrednio u ginekologa w razie wystąpienia objawów. On może bowiem dokładnie zbadać te okolice i wybrać terapię najskuteczniejszą, nie pomijając ważnych szczegółów z naszej historii medycznej.