Na czym polega podejście systemowe w terapii, czyli jak rodzina może pomóc w powrocie do zdrowia?

Podejście systemowe w terapii cieszy się dużą popularnością. W przeciwieństwie do terapii indywidualnej, kiedy to w gabinecie są dwie osoby – terapeuta i osoba, która udała się do niego po pomoc, w terapii systemowej uczestniczy kilka osób. Najczęściej są to członkowie rodziny, którzy wspólnie próbują ustalić, jak radzić sobie z zaistniałym problemem. Na czym dokładnie polega podejście systemowe w terapii?

Co to jest podejście systemowe w terapii?

Podejście systemowe w terapii proponuje spojrzenie na daną sytuację z perspektywy grupy osób, które tworzą konkretny system – najczęściej jest nim rodzina lub związek. O jego funkcjonowaniu świadczą wzajemne interakcje poszczególnych członków. W terapii systemowej istnieje kilka założeń. Jednym z nich jest zasada homeostazy. Mówi ona, że każdy system dąży do równowagi. Co ciekawe, w podejściu systemowym zakłada się cyrkularność wydarzeń, a nie ich linearność (opierającą się na myśleniu przyczynowo-skutkowym). W efekcie, wiele sytuacji i problemów postrzegać można na zasadzie tzw. błędnego koła. Terapia systemowa skupia się także na wzajemnej komunikacji poszczególnych członków systemu.

Skąd się wzięło podejście systemowe?

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Podejście systemowe czerpie z tzw. teorii systemów, której twórcą był Ludwig von Bertalanffy. Zakłada ona badanie poszczególnych obiektów w kategoriach ich powiązania z innymi elementami. Początkowo teoria funkcjonowała w naukach biologicznych, szybko jednak została rozwinięta na innych polach, także w psychologii. Teoria bazuje na idei całościowości, a także interakcjach poszczególnych elementów systemu ze sobą. W psychologii oznacza to nacisk na relacje między ludźmi i ich proces komunikacji, z uwzględnieniem systemu, do jakiego przynależą. Rozwój nurtu psychologii systemowej przypadł na lata 60. XX wieku.

Na czym polega podejście systemowe w terapii?

Podejście systemowe ma celu poprawienie relacji między członkami poszczególnego systemu. To dlatego tak dużą uwagę poświęca się wzorcom komunikacji. Dąży się do usprawnienia kontaktu między osobami, poprzez uwrażliwianie ich na wzajemne potrzeby, pokazywanie szerszej perspektywy danego problemu czy pracę w zakresie obustronnej wymiany komunikatów. Ważnym obszarem jest także kwestia granic między poszczególnymi członkami, które bywają zbyt sztywne (brakuje im elastyczności, by rozwiązać dany problem) lub zbyt płynne (brakuje wzorca, który zapewniałby stabilność w obrębie konkretnego systemu).

Dla kogo jest podejście systemowe?

Podejście systemowe stosowane jest najczęściej w terapii par i rodzin. Partnerzy, który mają problem z komunikacją bądź borykają się z kryzysem w związku, mają okazję, by w trakcie terapii przyjrzeć się wzajemnym interakcjom i lepiej zrozumieć się wzajemnie, co często pozwala na zażegnanie konfliktu i powrót do bliskości. W przypadku rodzin, również stawia się na wzorce komunikacji między bliskimi. Bardzo ważne jest, by uświadomić sobie jaką funkcję pełni każda z osób dla całego systemu. Dużą wagę poświęca się kwestiom wzajemnych granic, indywidualnym oczekiwaniom i przekonaniom. W efekcie członkowie rodziny są bardziej świadomi swoich ról w danym systemie, a także wzajemnych uczuć, potrzeb i perspektyw. Rośnie także ich autonomia.

Czy wiesz że: niektóre sesje w terapii systemowej są nagrywane, a następnie wspólnie analizowane z terapeutą? Aby tak się stało, zgodę na nagrywanie muszą wyrazić wszyscy uczestnicy terapii. 

Podejście systemowe w terapii dzieci

Podejście systemowa odgrywa dużą rolę w terapii dzieci. Większość problemów, które występuje u dzieci i młodzieży należy bowiem rozpatrywać w szerszym, rodzinnym kontekście. Niepokojące zachowania dziecka są na ogół odpowiedzią na sytuację rodzinną lub reakcją na zachowania rodziców i innych członków rodziny. Symptomy bywają także podtrzymywane przez system rodzinny. Wspólne spotkania z terapeutą pozwalają na to, by zobaczyć problem w szerszej perspektywie. W wyniku terapii polepsza się komunikacja między dzieckiem a rodzicami. Opiekunowie często decydują się na modyfikację swojej postawy rodzicielskiej. Zdarza się, że terapia pozwala zobaczyć reakcje dziecka z innej strony: jako np. manifestację lęku, który towarzyszy wszystkim członkom rodziny lub jako formę zwracania na siebie uwagi, co wynika z niedostatecznej bliskości ze strony rodziców.

Zapamiętaj: Podejście systemowe ma celu poprawienie relacji między członkami poszczególnego systemu. To dlatego tak dużą uwagę poświęca się wzorcom komunikacji.

Podejście systemowe w terapii cieszy się bardzo dużą popularnością, zwłaszcza jeśli chodzi o pracę z rodzinami i parami. Jest to nurt, który często w krótkim czasie przynosi bardzo dobre efekty. Bardzo ważne jest zaangażowanie członków danego systemu w proces terapeutyczny, tak samo jak obiektywna i uważna postawa terapeuty.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *