Nowotwory tarczycy są rzadkie, mimo tego nie wolno bagatelizować tych schorzeń – objawy raka tarczycy są niespecyficzne i mogą pojawiać się dopiero wtedy, kiedy choroba osiągnie znaczne zaawansowanie. Wczesne rozpoznawanie raka tarczycy jest istotne z tego względu, że im wcześniej zostanie rozpoczęte leczenie tej choroby, tym większe szanse na to, że potrwa ono krócej i że terapia będzie mniej radykalna. Pocieszające w przypadku raka tarczycy jest to, że ogólnie pacjenci z tym schorzeniem mają dobre rokowania.
Jaką funkcję w organizmie pełni tarczyca?
Tarczyca jest jednym z ważniejszych gruczołów dokrewnych. Produkowane przez nią hormony – tyroksyna i trójjodotyronina – pełnią w organizmie liczne funkcje, wpływają one bowiem na szereg różnych procesów metabolicznych. O tym, jak istotna jest funkcja tarczycy, przekonać może chociażby to, że w przypadku nieleczonej niedoczynności tego gruczołu u dzieci dochodzić może do występowania znacznych zaburzeń intelektualnych. W przypadku tarczycy bardzo istotne jest zachowanie równowagi hormonalnej, ponieważ odmienny od powyżej wspomnianego stan – czyli nadczynność tarczycy – również prowadzi do różnego rodzaju zaburzeń.
Zapamiętaj: Rak tarczycy wykryty odpowiednio wcześnie jest w 100% wyleczalny!
Prawdopodobnie najbardziej znanymi chorobami tarczycy są właśnie wcześniej wymienione niedoczynność oraz nadczynność tarczycy, w obrębie gruczołu tarczowego mogą jednak zachodzić również i innego rodzaju patologie. Choć jest to zjawisko rzadkie, to istnieje możliwość wystąpienia raka tarczycy. Szacowana częstość nowotworów tarczycy jest raczej niska – według statystyk rak tarczycy stanowi około 1% wszystkich nowotworów złośliwych pojawiających się u pacjentów [1]. Chorować na ten typ nowotworów mogą zarówno kobiety, jak i mężczyźni, jednakże u przedstawicielek płci pięknej jednostki te występują nawet 4-krotnie częściej [1].
Objawy raka tarczycy
Problemem w przypadku złośliwych guzów tarczycy bywa to, że objawy tych nowotworów pojawiają się późno lub są dość niespecyficzne. Przykładowo pojawienie się guzka w obrębie gruczołu tarczowego może być objawem raka, ale i może być związane z wystąpieniem niezłośliwego wola guzkowego tarczycy. Istnieją pewne cechy, dzięki którym można różnicować złośliwe i łagodne guzki tarczycy. Zmiany o charakterze złośliwym zazwyczaj mają twardą konsystencję, są nieprzesuwalne względem otaczających tkanek, a oprócz tego mają one nieregularny kształt. Charakterystyczną cechą złośliwych guzków tarczycy jest również to, że są one zazwyczaj niebolesne.
Innymi objawami raka tarczycy mogą być:
- wystąpienie wola (czyli znacznego powiększenia gruczołu tarczowego – o złośliwości nowotworu szczególnie może świadczyć wyjątkowo szybkie powiększanie się wola),
- powiększenie węzłów chłonnych znajdujących się w obrębie szyi (mogą one również stawać się twarde),
- pojawienie się u chorego duszności czy chrypki,
- ból tkanek w okolicy szyi,
- trudności z oddychaniem lub połykaniem pokarmów.
Leczenie raka tarczycy
Podstawową metodą leczenia raka tarczycy są zabiegi chirurgiczne. Przebieg operacji raka tarczycy może być zmienny w zależności od tego, jak bardzo zaawansowana będzie choroba pacjenta, a także jaki dokładnie typ nowotworu tarczycy u niego występuje. W leczeniu schorzenia wykorzystywane są takie zabiegi, jak tyreoidektomia częściowa lub całkowita (czyli częściowe lub całkowite usunięcie tarczycy).
Chirurgiczna resekcja guza tarczycy zazwyczaj nie jest jedynym oddziaływaniem terapeutycznym wdrażanym u chorych na raka gruczołu tarczowego. W ramach leczenia uzupełniającego, mającego na celu zlikwidowanie ewentualnych pozostałości tkanki nowotworowej, pacjentom podawane bywają preparaty jodu promieniotwórczego. Inne metody leczenia wykorzystywane w onkologii, takie jak radioterapia czy chemioterapia, u pacjentów z rakiem tarczycy wykorzystywane są rzadko – stosuje się je tylko w wyjątkowych sytuacjach.
Czy wiesz że: rak tarczycy stanowi około 1% wszystkich nowotworów złośliwych?
Wymaga wspomnienia to, że u pacjentów, którzy przebyli zabieg usunięcia tarczycy, istnieje konieczność wdrożenia leczenia suplementacyjnego z wykorzystaniem lewotyroksyny. Terapię taką należy prowadzić do końca życia pacjenta – jak wspomniano, hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a w przypadku całkowitego usunięcia tarczycy żaden inny narząd organizmu nie przejmuje funkcji tarczycy i nie jest w stanie produkować jej hormonów.
Rak tarczycy a przerzuty
Przerzuty raka tarczycy występują z różną częstością i w różnych lokalizacjach w zależności od tego, jaki dokładnie rodzaj nowotworu tarczycy występuje u chorego. W przypadku raka brodawkowatego tarczycy przerzuty tego guza pojawiać się mogą głównie w obrębie samego miąższu gruczołu (np. może dochodzić do wystąpienia przerzutów z jednego do drugiego płata tarczycy) czy w obrębie okolicznych węzłów chłonnych. Z kolei w przebiegu groźniejszego nowotworu tarczycy – raka anaplastycznego – przerzuty guza pojawiać się mogą nie dość, że stosunkowo szybko, to jeszcze umiejscawiać się one mogą np. w płucach czy w obrębie kości.
Słowo „rak” zazwyczaj budzi grozę, jednakże w przypadku nowotworów tarczycy niekoniecznie tak musi być – ogólnie te nowotwory cechują się dość dobrym dla pacjentów rokowaniem. Według statystyk 5-letni okres przeżycia u leczonych pacjentów z rakiem tarczycy obserwuje się u nawet 9. na 10. kobiet oraz u prawie 8. na 10. mężczyzn.