Jakie są rodzaje depresji? Czym się charakteryzują i jak je leczyć?

Depresja poporodowa, psychotyczna czy sezonowa to przykłady rodzajów depresji. Ogólnie w przebiegu zaburzeń depresyjnych dominującym objawem jest obniżenie nastroju, czy jest więc rzeczywiście potrzebne wyróżnianie poszczególnych rodzajów depresji? Odpowiedź jest zdecydowanie twierdząca, ponieważ w różnych typach depresji stosowane bywa odmienne leczenie.

Rodzaje depresji

Depresja stanowi problem, o którym – szczęśliwie – mówi się coraz więcej. Zaburzenia depresyjne związane są w końcu nie tylko z obniżonym nastrojem, ale i prowadzić mogą do znacznych trudności w wielu wymiarach życia. Przez depresję pacjent może doświadczać problemów w życiu rodzinnym i zawodowym.

Depresja tak naprawdę niejedno ma imię – inaczej przebiegają zaburzenia nastroju u dziecka, a inaczej u osoby będącej w podeszłym wieku. Poszczególne rodzaje depresji różnią się od siebie nie tylko pod względem obrazu klinicznego, ale i przyczyn, które do danego problemu doprowadziły. Rozróżnianie rodzajów depresji jest istotne również z tego względu, że w różnych typach tego problemu stosowane może być odmienne leczenie, czasami skuteczne tylko wobec jednego, konkretnego rodzaju depresji.

Czy wiesz że: według danych Światowej Organizacji Zdrowia na depresję choruje ponad 350 milionów ludzi?

Depresja atypowa

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Mianem depresji atypowej określa się rodzaj zaburzeń depresyjnych, którego objawy odbiegają od standardowej, klasycznej depresji. W przebiegu depresji atypowej u pacjentów może dochodzić do wzrostu masy ciała ze względu na wystąpienie znacznie wzmożonego apetytu (gdzie w typowej depresji raczej obserwuje się spadek łaknienia). Innymi objawami depresji atypowej bywają znacznie zwiększona senność, a także występowanie w trakcie epizodów obniżonego nastroju chwil, kiedy pacjent odczuwa jakiegoś stopnia radość (może do takowej dochodzić np. po usłyszeniu wyjątkowo dobrej wiadomości).

Depresja atypowa rzeczywiście miewa dość odmienne od klasycznej objawy. Leczenie tego problemu jest jednak jak najbardziej typowe – podobnie jak w typowej depresji wykorzystanie znajdują preparaty farmakologiczne (głównie takie leki, jak inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, moklobemid czy bupropion) oraz oddziaływania psychoterapeutyczne.

Depresja poporodowa

Depresja poporodowa jest specyficznym rodzajem depresji, który rozwija się u kobiet w ciągu kilku do kilkunastu tygodni po porodzie. Przyczyny depresji poporodowej nie są obecnie do końca jasne, zauważalne jest jednak to, że zwiększonym ryzykiem wystąpienia tego problemu obarczone są te kobiety, w których rodzinach ktoś doświadczał wcześniej depresji poporodowej oraz te pacjentki, które same w przeszłości borykały się z jakimiś zaburzeniami afektywnymi. Innym czynnikiem, który może zwiększać ryzyko wystąpienia tego rodzaju zaburzeń depresyjnych, jest doświadczenie przez przyszłą matkę jakichś komplikacji w trakcie ciąży.

Depresja poporodowa objawiać się może różnie. Młoda matka może być wyjątkowo drażliwa i płaczliwa, oprócz tego nieustannie mogą ją dręczyć myśli dotyczące tego, że nie poradzi ona sobie z opieką nad swoim potomkiem. W przebiegu tych zaburzeń dochodzić może również do zaburzeń snu, poczucia wyjątkowego stopnia zmęczenia czy występowania przekonania, że pacjentka jest całkowicie osamotniona i nie może liczyć na niczyją pomoc. W wyjątkowo nasilonych przypadkach depresji poporodowej młode matki doświadczać mogą nawet myśli samobójczych.

Nieleczona depresja poporodowa może skutkować różnymi problemami – jako ich przykład można wymienić chociażby ryzyko gorszego rozwoju więzi pomiędzy matką a dzieckiem. Nie należy również pomijać faktu, że z depresją poporodową związana bywa groźba popełniania przez pacjentkę samobójstwa – z wymienionych przyczyn depresję poporodową po prostu trzeba leczyć. W terapii tych zaburzeń depresyjnych wykorzystanie znajduje głównie psychoterapia, farmakoterapia stosowana jest raczej w przypadku cięższych postaci depresji poporodowej.

Depresja psychotyczna

Mianem depresji psychotycznej określa się zaburzenia afektywne, w których występują objawy związane z obniżeniem nastroju, ale i dodatkowe dolegliwości, którymi są objawy psychotyczne. Pacjenci cierpiący na depresję psychotyczną doświadczać więc mogą typowych dla depresji smutku, przygnębienia i zaburzeń snu czy apetytu, ale i pojawiać się mogą u nich urojenia czy omamy.

Jako urojenia traktowane jest występowanie niezgodnych z rzeczywistością przekonań, co więcej – nawet najbardziej racjonalne argumenty nie są w stanie przekonać pacjenta z urojeniami, że ten się myli. W przebiegu depresji psychotycznej urojenia mogą przybierać charakter urojeń prześladowczych, ale i urojeń nihilistycznych, związanych z przekonaniem np. o tym, że świat się kończy czy że nadejdzie jakieś wyjątkowo przykre dla chorego wydarzenie. Urojenia w przebiegu tego typu zaburzeń depresyjnych mogą też koncentrować się wokół nieprawdziwego przekonania o doświadczaniu przez pacjenta ubóstwa czy wokół tego, że jest on człowiekiem całkowicie pozbawionym jakiejkolwiek wartości.

Omamy to z kolei nieprawdziwe doznania zmysłowe. Wyróżnia się wiele ich rodzajów, takich jak chociażby omamy wzrokowe czy słuchowe. W przebiegu depresji psychotycznej pacjenci mogą np. słyszeć głosy, które negatywnie komentują ich wygląd czy zachowanie.

W leczeniu depresji psychotycznej wykorzystanie znajduje przede wszystkim farmakoterapia. Pacjentom podawane są leki przeciwdepresyjne, ale i inne preparaty – celem doprowadzenia do ustąpienia objawów psychotycznych chorym zalecane są leki z grupy środków przeciwpsychotycznych (tzw. neuroleptyki).

Depresja sezonowa

Depresja sezonowa, określana również jako sezonowe zaburzenie afektywne, pojawia się zazwyczaj cyklicznie, w konkretnej porze roku. Ten rodzaj zaburzeń depresyjnych typowo rozpoczyna się wraz z nadejściem jesieni (to jest w okolicy października czy listopada), kiedy to dni stają się coraz krótsze. Depresja sezonowa jest stosunkowo łagodnym zaburzeniem nastroju, ponieważ zazwyczaj jej objawy ustępują nawet samoistnie, gdy nadchodzi wiosna i dni stają się dłuższe.

Obecnie nie są znane dokładne przyczyny depresji sezonowej. Możliwe, że stanowi ona pozostałość pewnych ewolucyjnych mechanizmów – w przeszłości naturalne było to, że w miesiącach zimowych pradawni ludzie znacząco zmniejszali swoją aktywność. Objawami depresji sezonowej może być poczucie smutku i rozdrażnienia, ale i uczucie przewlekłego zmęczenia, niechęć do pracy czy znacznie zwiększona potrzeba snu. W przebiegu jednostki dochodzić może również do znacznego wzmożenia apetytu, prowadzącego do przyrostu masy ciała.

Leczenie depresji sezonowej jest zagadnieniem o tyle ciekawym, że w przypadku tych zaburzeń depresyjnych pomoc przynieść może wcale nie leczenie farmakoterapia, a… leczenie światłem. Fototerapia w depresji sezonowej polega na sesjach spędzanych przy źródle światła – ma to na celu niejako zastępować światło słoneczne, którego emisja w miesiącach jesienno-zimowych jest znacząco zmniejszona.

Depresja somatyczna

Depresja somatyczna stanowi jeden z rodzajów depresji, którego rozpoznanie może być wyjątkowo trudne. Taka sytuacja wynika z tego, że w przebiegu depresji somatycznej na pierwszy plan wysuwać się mogą nie dolegliwości związane z obniżeniem nastroju, a skargi dotyczące objawów ze strony ciała. Pacjent z depresją somatyczną może doświadczać uciążliwych bólów głowy czy brzucha, czy też skarżyć się na przewlekłe występowanie nudności. Taki chory może odwiedzać wielu różnych specjalistów i mieć przeprowadzane wiele rozmaitych badań, a i tak zazwyczaj nie udaje się wykryć przyczyn pojawiających się u niego objawów.

Depresja somatyczna z pewnością może stanowić trudność chociażby z tego powodu, że zanim zostanie ona rozpoznana u pacjenta, to ten może odwiedzić gabinety wielu rozmaitych specjalistów. Ten rodzaj zaburzeń depresyjnych leczy się podobnie jak inne problemy z tej grupy – wykorzystanie znajdują psychoterapia, a czasami również i leczenie farmakologiczne. Wdrożenie odpowiednich oddziaływań, ukierunkowanych na leczenie depresji, jest bardzo istotne z tego względu, że to właśnie dzięki nim możliwe jest wyzwolenie chorego od doświadczanych przez niego objawów somatycznych.

Zapamiętaj: Nieleczona depresja może doprowadzić do śmierci, nie bagatelizuj jej objawów!

Analizując powyższe dość szybko można zauważyć, że przebieg różnych rodzajów depresji bywa bardzo odmienny. Rzeczywiście, ważne jest to, aby u pacjenta zdiagnozować poprawnie rodzaj jego depresji – od tego uzależniony jest przecież wybór wdrażanego choremu leczenia – istotniejsze jest jednak przede wszystkim to, aby zaburzenia depresyjne w ogóle podlegały leczeniu. Chwilowo obniżony nastrój nie stanowi patologii, jednakże jeżeli stan ten utrzymuje się przez dłuższy czas i jest nieadekwatny do sytuacji zewnętrznej, to wtedy zawsze bacznie przyjrzyjmy się naszemu bliskiemu. Może on wymagać przecież specjalistycznej pomocy, po którą sam może po prostu nie sięgnąć – w razie podejrzenia, że nasz bliski doświadcza zaburzeń depresyjnych, skonsultujmy się więc z lekarzem.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *