Vincent van Gogh to jeden z najsłynniejszych malarzy, a jego obrazy są cenione na całym świecie. Artysta zasłynął nie tylko z powodu swojego talentu, ale również barwnego, choć pełnego bólu i zmagań życia. W nawiązaniu do sytuacji, w której malarz odciął sobie ucho, mówi się dziś o syndromie Van Gogha. Na czym on polega?
Co to jest syndrom Van Gogha?
Syndrom Van Gogha odnosi się do samookaleczeń, co ma miejsce w przypadku specyficznej i zaburzonej kondycji psychicznej.
Zapamiętaj: Objawy syndromu Van Gogha są bardzo różnorodne, zawsze jest w nich pierwiastek agresji wobec własnego ciała.
Podobnie jak Vincent Van Gogh w 1888 r. odciął sobie ucho, zdarzają się sytuacje, że dana osoba może przykładowo odciąć swoją kończynę bądź uszkodzić daną część ciała. Jej czyny mają charakter intencjonalny, choć równocześnie nie mają one prowadzić do samobójczej śmierci. Brak samobójczych skłonności jest kluczowy, by stwierdzić, że u konkretnej osoby występuje syndrom van Gogha.
Syndrom Van Gogha – objawy
Objawy syndromu Van Gogha są bardzo różnorodne, zawsze jednak jest w nich obecny pierwiastek agresji wobec własnego ciała. Chory może usiłować uszkodzić swoje genitalia (np. uciąć penisa), wydłubać sobie oczy, odciąć daną część ciała (m.in. nos, ucho, język), dokonać amputacji palców, ręki, bądź nogi, a nawet podejmować próby samospalenia. Sposobów na dokonanie samookaleczenia jest jednak znacznie więcej.
Syndrom Van Gogha – przyczyny
Za syndromem Van Gogha może stać wiele przyczyn:
- schizofrenia (np. głos każący dokonać samookaleczenia; przekonanie, że ręka jest diabłem, więc trzeba ją uciąć);
- stany psychotyczne (w których również można słyszeć głosy bądź mieć urojone przekonania na temat poszczególnych części swojego ciała);
- zespół Münchhausena (dana osoba celowo dokonuje samookaleczeń, by zyskać uwagę otoczenia);
- zespół Lescha-Nychala (niedobór enzymu fosforybozylotransferazy hipoksantynowo-guaninowej, jego objawem jest skłonność do samookaleczeń);
- zażywanie środków psychoaktywnych, bądź nadużywanie alkoholu.
Syndrom Van Gogha – diagnostyka
Syndrom Van Gogha nie jest sam w sobie diagnozą, służy raczej do opisania problemu jakim jest skłonność do samookaleczeń.
Czy wiesz że: istnieje teoria, że van Gogh stracił swoje ucho w potyczce ze swoim przyjacielem Gauguin?
Jeśli stwierdzono ją u danej osoby, należy wówczas przeprowadzić dokładny proces diagnostyczny, który pozwala ustalić jaka przyczyna kryje się za tego typu zachowaniem. Nawet jeśli podjęta próba samookaleczenia nie powiodła się, nie wolno bagatelizować problemu, gdyż może zostać ona przez daną osobą ponowiona w przyszłości. Proces diagnostyczny wymaga obserwacji pacjenta, zapoznania się z jego historią, a także przeprowadzenia wywiadu – zarówno indywidualnego, jak i środowiskowego. W niektórych przypadkach mogą być konieczne specjalistyczne badania medyczne.
Syndrom Van Gogha – leczenie
Leczenie syndromu Van Gogha opierać się będzie na postawionej diagnozie. Inne środki zostaną podjęte w przypadku osoby chorującej na schizofrenię (obserwacja, psychoterapia oraz farmakologia), inne w przypadku osoby uzależnionej od narkotyków (obserwacja i terapia uzależnienia), a jeszcze inne gdy dana osoba cierpi na zespół Lescha-Nychala (niestety, pełne wyleczenie ZLN nie jest możliwe, chwilową poprawę przynoszą leki psychotropowe). Podstawową kwestią będzie więc prawidłowo postawiona diagnoza, która pozwala na wdrożenie konkretnych strategii leczenia.
Syndrom Van Gogha to przerażająca skłonność do dokonywania samookaleczeń. Sukces podjętego leczenia w dużej mierze zależeć będzie od samej diagnozy i idącej za nią rokowań. Odpowiednio dobrane leki oraz praca psychoterapeutyczna mogą jednak skutecznie zminimalizować tego typu tendencje.