Zapalenie krtani to choroba, z którą związana może być chrypka, ale i bardzo silna duszność. Przyczyną zapalenia krtani u dziecka może być infekcja wirusowa czy bakteryjna, ale i reakcja alergiczna. Chorobę tę, szczególnie w populacji dziecięcej, uważa się za poważną – dlaczego tak jest i w jaki sposób leczy się zapalenie krtani u dzieci?
Układ oddechowy u ludzi pełni bardzo ważną rolę. To właśnie on odpowiada za dostarczanie do organizmu niezbędnego do życia tlenu i wydalanie z organizmu dwutlenku węgla. W jego skład wchodzi kilka różnych organów. Pierwszym odcinkiem układu oddechowego są jama nosowa oraz gardło, w których dochodzi m.in. do nawilżenia i ogrzania wdychanego powietrza. Kolejną częścią tego układu jest krtań, za nią zaś znajduje się tchawica. Ostatni z wymienionych narządów przechodzi w oskrzela – pierwszymi z nich są oskrzela główne (prawe i lewe), które później rozgałęziają do drobniejszych oskrzeli (m.in. płatowych, do poszczególnych płatów, płuc oraz segmentowych, do poszczególnych segmentów płuc). Najdrobniejsze oskrzela nazywane są oskrzelikami, końcową częścią układu oddechowego są natomiast pęcherzyki płucne, w których to właśnie zachodzi wymiana gazowa.
Krtań jest częścią układu oddechowego, która spełnia różne funkcje. Jedną z nich jest ochrona przed dostawaniem się do dalej położonych części układu oddechowego ciał obcych – gdy krtań ulega podrażnieniu, odruchowo dochodzi do jej zamknięcia, co blokuje przedostawanie się ciał obcych do oskrzeli i płuc. Krtań pełni również inną bardzo ważną funkcję – mianowicie uczestniczy ona w emisji głosu.
Nie budzi zapewne zdziwienia to, że w obrębie krtani mogą toczyć się różne procesy chorobowe. Narząd ten może być zajęty przez raka, pojawiać się mogą w jego obrębie łagodne guzki, ale i występować może częstszy problem, czyli zapalenie krtani. Schorzenie to obserwowane jest zarówno w populacji dzieci, jak i osób dorosłych, jednakże w tej pierwszej grupie jest ono zdecydowanie groźniejsze. Powodem takiej sytuacji jest chociażby to, że krtań u dziecka jest zbudowana inaczej niż u osób dorosłych. Do różnic anatomicznych zalicza się to, że krtań u dziecka zlokalizowana jest wyżej, jest ona mniejsza niż u osób dorosłych, a oprócz tego w jej skład wchodzi duża ilość tkanki łącznej – ten element krtani podczas procesów chorobowych może ulegać obrzękom, co może prowadzić do, nierzadko bardzo poważnych, zagrożeń dla życia dziecka.
Krtań – czy to u dzieci, czy u osób dorosłych – dzielona jest na trzy piętra. Są nimi: piętro górne (nagłośnia), piętro środkowe (głośnia) oraz piętro dolne (podgłośnia). Podział ten ma znaczenie chociażby z tego powodu, że zapalenie krtani u dziecka może przebiegać odmiennie w zależności od tego, która to część tego narządu jest zajęta procesem zapalnym. Różne bywają też przyczyny zapalenia krtani – w przypadku podgłośniowego zapalenia krtani jego przyczyną najczęściej bywają wirusy (takie jak np. wirus paragrypy czy wirus RSV – respiratory syncytial virus), z kolei czynnikiem etiologicznym zapalenia nagłośni zazwyczaj są bakterie. Ze względu na powyższe zależności, zapalenia krtani u dzieci typowo występują w okresach, kiedy to odnotowuje się największą ilość infekcji, czyli w okolicy jesieni oraz zimy.
Czy wiesz że: zapalenie krtani u niemowląt jest bardzo niebezpieczną przypadłością, może powodować napady duszności i problemy z oddychaniem - zwykle wymaga natychmiastowej hospitalizacji?
Zapalenie krtani u dziecka spowodowane może być nie tylko przez zakażenia. Zdarzają się również sytuacje, gdzie schorzenie to rozwija się na tle alergicznym, istnieje również możliwość wystąpienia zapalenia krtani w związku z nadmiernym używaniem głosu – tak może być np. u dziecka, które ciągle krzyczy lub bardzo dużo płacze.
Objawy zapalenia krtani u dziecka
Podstawowym objawem zapalenia krtani jest zmiana głosu. Dziecko może nagle ochrypnąć, zdarzyć się może również tak, że… całkowicie straci ono głos. Problemy z emisją głosu, wbrew pozorom, nie są jednak najpoważniejszym problemem w przebiegu zapalenia krtani.
Objawy zapalenia krtani u dziecka bywają różne – uzależnione to jest przede wszystkim od lokalizacji procesu chorobowego. W przypadku podgłośniowego zapalenia krtani zaobserwować można:
- świst krtaniowy (charakterystyczny dźwięk pojawiający się podczas wdychania powietrza, którego obecność wynika ze zwężenia światła krtani),
- szczekający kaszel (nazywany również krtaniowym, określenie „szczekający” wzięło się stąd, że kaszel ten przypomina dźwięki wydawane przez psa; zwykle kaszel krtaniowy pojawia się nagle, typowo w nocy),
- duszność,
- wspomniane problemy z głosem.
Nieco odmienne są z kolei objawy zapalenia nagłośni. W tym przypadku u dziecka pojawiać się mogą:
- gorączka,
- ślinotok,
- duszność,
- świst krtaniowy,
- ból gardła związany z utrudnieniem połykania,
- krztuszenie się,
- opisane wcześniej problemy z głosem.
Jak leczyć zapalenie krtani u dziecka?
Żadnego zapalenia krtani u dziecka nie wolno bagatelizować. Choroba ta może prowadzić do bardzo groźnych zaburzeń oddychania, które mogą nawet zakończyć się zgonem! W przypadku, kiedy rodzic podejrzewa zapalenia krtani u swojego dziecka, powinien on pilnie zgłosić się ze swoją pociechą do placówki medycznej. W przypadku najmłodszych dzieci, u których objawy zapalenia krtani są bardzo nasilone (np. dziecko doświadcza bardzo dużej duszności) korzystniejsze niż samodzielny transport dziecka do szpitala może się okazać wezwanie karetki pogotowia.
W przypadku zauważenia znacznej duszności u dziecka, rodzice powinni pamiętać przede wszystkim o jednym: o spokoju. Niepokój rodzica może zdecydowanie negatywnie odbić się na dziecku. W sytuacji, kiedy dziecko doświadczy szczekającego kaszlu, korzystne może być ubranie go w ciepłą odzież i udanie się z nim na balkon lub stanięcie przy uchylonym oknie – chłodne powietrze może bowiem ograniczyć obrzęk krtani.
Zapamiętaj: Problemy z mówieniem oraz ból gardła to jedne z pierwszych symptomów zapalenia krtani u dziecka.
Leczenie zapalenia krtani u dziecka prowadzone może być w warunkach domowych, jak i w szpitalu. Decyzję co do miejsca leczenia podejmuje lekarz, uwzględniając zarówno wiek dziecka, jak i ciężkość występującego u niego zapalenia krtani. Dokładny wybór terapii uzależniony jest od typu zapalenia krtani. W przypadku podgłośniowego zapalenia krtani znaczenie ma nawadnianie pacjenta, a także podawanie mu leków, które zmniejszają obrzęk krtani – w tym celu stosuje się glikokortykosteroidy. Ze względu na to, że zapalenie dolnego piętra krtani najczęściej spowodowane jest przez wirusy, to dzieciom cierpiącym na tę jednostkę standardowo nie podaje się antybiotyków – leki te są zarezerwowane z kolei dla pacjentów z zapaleniem nagłośni (czyli jednostką, do której typowo doprowadzają bakterie). Pacjentom podawane mogą być również inne leki – uzależnione jest to ściśle od tego, jakie inne dolegliwości u nich występują. Na przykład w razie gorączki dzieciom mogą być podawane środki obniżające temperaturę ciała, z kolei przy zaobserwowaniu objawów alergii pacjentowi mogą zostać zalecone leki przeciwhistaminowe.
Zapalenie krtani jest poważną chorobą, jednakże nie musi ona wcale doprowadzić do groźnych powikłań. Najważniejsze jest to, aby w razie chociażby podejrzenia, że dziecko ma zapalenie krtani, jak najszybciej udać się do lekarza – wczesne rozpoczęcie leczenia zapalenia krtani u dziecka zdecydowanie zredukuje ryzyko tego, że schorzenie zagrozi życiu dziecka.