W świecie dermatologii i medycyny estetycznej pojawiają się co jakiś czas nowe, interesujące substancje, które wpływają na wygląd naszej skóry. Jedną z nich jest popularny ostatnio bakuchiol. Co warto o nim wiedzieć i kiedy należy stosować kosmetyki z bakuchiolem?
Co to jest bakuchiol?
Bakuchiol to naturalna substancja otrzymywana z nasion i liści rośliny o nazwie Psoralea corylifolia. Związek ten posiada właściwości podobne do stosowanych powszechnie w dermatologii retinoidów.
Czym są retinoidy? Są to leki stosowane w terapii trądziku pospolitego, szczególnie jego ciężkiej postaci. Preparaty z retinoidami można stosować doustnie, jak i miejscowo. Stosowanie retinoidów, szczególnie w formie doustnej, może wiązać się z działaniami niepożądanymi (np. suchość skóry, zapalenie spojówek). Retinoidy zmniejszają istotnie produkcję łoju i wielkość gruczołów łojowych, zahamowanie wydzielania łoju utrzymuje się nawet kilka miesięcy po odstawieniu leku. Hamują rozwój bakterii Propionibacterium acnes, które mają istotny udział w rozwoju trądziku, przede wszystkim poprzez zmniejszanie ilości łoju, który jest pożywką dla bakterii. Substancje te działają również przeciwzapalnie. Ich działanie na skórę jest więc wielokierunkowe.
Czy wiesz że: roślina, z której otrzymujemy bakuchiol była używana w Chinach i Korei do leczenia łuszczycy i łysienia?
Należy mieć świadomość, że są to leki o działaniu teratogennym na płód, co oznacza, że ich stosowanie może prowadzić do powstania wad rozwojowych. Dlatego właśnie ich przyjmowanie jest bezwzględnie przeciwwskazane w ciąży. Bakuchiol podobnie, jak retinoidy wykazuje działanie przeciwbakteryjne, zmniejsza produkcję sebum (łoju), co sprawia, że może on być alternatywą dla miejscowych retinoidów w leczeniu trądziku pospolitego. Bakuchiol jest związkiem bezpieczniejszym i pozbawionym działań niepożądanych, takich jak występują w przypadku stosowania retinoidów (wysuszenie skóry), dlatego cieszy się dużym zainteresowaniem świata dermatologii i medycyny estetycznej.
Ryc. 1. Psoralea corylifolia.
Źródło: [(Biswarup Ganguly / CC BY (https://creativecommons.org/licenses/by/3.0)
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Psoralea_corylifolia_-_Agri-Horticultural_Society_of_India_-_Alipore_-_Kolkata_2013-01-05_2282.JPG]
Bakuchiol – właściwości
Bakuchiol stosowany miejscowo jest testowany w wielu badaniach klinicznych, dzięki czemu dowiadujemy się ciągle nowych informacji o jego cennych właściwościach. Do najważniejszych należy:
- działanie przeciwbakteryjne – rozwój bakterii jest czynnikiem indukującym powstawanie zmian trądzikowych, przeciwbakteryjnie działają również retinoidy;
- działanie antyoksydacyjne – bakuchiol prowadzi do redukcji i neutralizacji wolnych rodników tlenowych, które przyczyniają się do starzenia organizmu, w tym do starzenia skóry;
- stymulacja syntezy kolagenu – czyli białka strukturalnego, które jest najważniejszym budulcem skóry;
- działanie przeciwnowotworowe, w odniesieniu do nowotworów skóry;
- zmniejsza produkcję sebum (substancja wytwarzana przez gruczoły łojowe skóry, której celem jest ochrona przed czynnikami szkodliwymi), co ogranicza powstawanie zmian trądzikowych i upodabnia jego działanie do działania retinoidów;
- hamowanie produkcji barwnika skóry – melaniny.
Bakuchiol – zastosowanie
Powyższe właściwości determinują zastosowanie tej substancji aktywnej. Bakuchiol może znaleźć zastosowanie w leczeniu trądziku pospolitego. Zmniejszenie produkcji sebum oraz działanie przeciwbakteryjne pozwala na redukcję dwóch ważnych czynników, które prowadzą do powstawania zmian trądzikowych. Bakuchiol może być alternatywą dla antybiotykoterapii stosowanej często w leczeniu trądziku pospolitego. Stymulacja syntezy kolagenu i działanie antyoksydacyjne sprawia, że jest to preparat stosowany miejscowo, który nadaje się do stosowania u osób zmagających się z oznakami starzenia i zmarszczkami. Kosmetyki z zawartością bakuchiolu mogą również znaleźć zastosowanie u osób, które mają problem z przebarwieniami, ponieważ substancja ta ogranicza syntezę barwnika skóry (melaniny).
Bakuchiol na zmarszczki
Badania naukowe wykazały, że bakuchiol może korzystnie wpływać na minimalizowanie oznak starzenia i redukcję zmarszczek. Przeprowadzono badanie kliniczne, które polegało na aplikacji preparatu kosmetycznego zawierającego bakuchiol przez 12 tygodni, dwa razy dziennie. Po tym czasie zauważono redukcję zmarszczek, ujednolicenie kolorytu skóry oraz poprawę jędrności i elastyczności skóry. Co więcej, stosowanie bakuchiol nie wiązało się z działaniami niepożądanymi ze strony skóry.
Bakuchiol czy retinol?
Retinol to aktywna postać witaminy A, która znajduje się w wielu kosmetykach o działaniu przeciwstarzeniowym. Retinol może wiązać się z wystąpieniem działań niepożądanych ze strony skóry, takich jak:
- nadmierne wysuszenie skóry;
- nadmierne złuszczanie i pękanie skóry;
- łysienie;
- zwiększona ilość barwnika w skórze.
Zapamiętaj: Bakuchiol to naturalna substancja otrzymywana z nasion i liści rośliny o nazwie Psoralea corylifolia. Związek ten posiada właściwości podobne do stosowanych powszechnie w dermatologii retinoidów.
Bakuchiol w badaniach był bardzo dobrze tolerowany i nie wiązał się z działaniami niepożądanymi, typowymi dla retinolu. Co więcej, retinol może prowadzić do powstawania przebarwień na skórze po ekspozycji na promienie słoneczne, co nie dotyczy bakuchiolu. Wydaje się, że w odniesieniu do profilu bezpieczeństwa, to bakuchiol ma przewagę nad retinolem, a właściwości tych substancji są bardzo zbliżone.
Warto zwrócić uwagę na różnice między retinolem, a retinoidami. Retinol jest aktywną postacią witaminy A, która powstaje w organizmie z beta-karotenu (prowitaminy witaminy A, której duże ilości znajdziemy np. w marchwi). Zaś retinoidy są to syntetyczne (sztucznie otrzymywane) pochodne witaminy A, o znacznie silniejszym działaniu. Stosowanie bakuchiolu daje zbliżone efekty, w porównaniu z retinolem, jak i miejscowo stosowanymi retinoidami.
Bakuchiol – przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do stosowania bakuchiolu będzie z pewnością reakcja alergiczna w stosunku do tej substancji. Substancja ta nie jest zabroniona do stosowania w trakcie ciąży i laktacji (w przeciwieństwie do retinoidów). Bakuchiol jest bezpieczną substancją, jednak nadal potrzebnych jest więcej badań, by poznać jej pełną charakterystykę.
Bakuchiol wydaje się być bezpiecznym i skutecznym zamiennikiem dla powszechnie występującego w kosmetykach retinolu. Warto przetestować tę substancję na własnej skórze, by sprawdzić jej działanie i skuteczność. Na rynku pojawia się coraz więcej kosmetyków z bakuchiolem, jednak nadal strwają badania kliniczne związane z tą substancją, dzięki którym dowiemy się o niej więcej.