Dieta wysokobiałkowa to dieta, w której zapotrzebowanie na białko przekracza wartość 0,9 g/kg masy ciała. Zwykle mówi się o 20–25 % zapotrzebowania energetycznego pochodzącego z białka. Czy dieta wysokobiałkowa jest wskazana w ciąży? Kiedy jest konieczność zwiększonego spożycia białka w ciąży?
Dieta wysokobiałkowa w ciąży
Dieta wysokobiałkowa w ciąży to dieta, która powinna być dobrana indywidualnie przez lekarza prowadzącego chorobę w konsultacji z ginekologiem i dietetykiem. Niektóre jednostki chorobowe wymagają zwiększonego spożycia białka, mimo nowego stanu fizjologicznego jakim jest ciąża.
Warto zatem wiedzieć, w jakich jednostkach chorobowych jest konieczne zwiększone zapotrzebowanie na białko.
- Schorzenia związane z zaburzeniami wątroby np. przewlekłe zapalenie wątroby, marskość wątroby, wirusowe zapalenie wątroby, przewlekłe alkoholowe zapalenie wątroby.
- Stany pooperacyjne – z uwagi na bilans ujemny białka zaleca się jego zwiększone spożycie w celu regeneracji organizmu.
- Nadczynność tarczycy – występowanie hipermetabolizmu jest jednoznaczne ze stosowaniem diety wysokobiałkowej.
- Zespół złego wchłaniania oraz skrajna niedowaga – w przypadku ciąży niezwykle ważna jest podaż białka w zwiększonej ilości.
- Choroby nowotworowe – proces wyniszczenia organizmu jest bardzo kosztowny, dlatego też ważne jest uzupełnienie strat w postaci białka, które będzie służyło odbudowie. Niezwykle ważne jest zwiększone spożycie białka w okresie radio czy chemioterapii.
- Choroby nerek – związane z nadmiernym wydalaniem białka z moczem, konieczne jest dodatkowe spożycie białka szczególnie, gdy konieczne są dializy.
Wymienione wyżej jednostki chorobowe są przyczynami, które wyjaśniają stosowanie diety wysokobiałkowej w ciąży. Warto wspomnieć tutaj o dietach alternatywnych, które oparte na zasadach zwiększonego spożycia białka nie powinny być stosowane w ciąży. Do znanych diet alternatywnych zaliczane są: dieta Dukana, Atkinsa, South Beach – założenia tych diet są dość restrykcyjne, dlatego też są niepolecane.
Ponadto warto wspomnieć o kobietach uprawiających sport, które podczas ciąży powinny jednak zmienić styl życia i podaż białka, mimo dyscyplin sportowych jakie wykonują. Zaznaczam, że nie chodzi tu o rezygnację z aktywności fizycznej, lecz odpowiednie jej dopasowanie, a co za tym idzie także diety, do swojego stanu fizjologicznego jakim jest ciąża.
Dieta wysokobiałkowa w ciąży – jadłospis
Dieta wysokobiałkowa w ciąży przy nadczynności tarczycy jest niezwykle ważna. Nadczynność tarczycy to zaburzenie funkcjonowania gruczołu tarczycy, gdzie duża ilość hormonu powoduje zwiększoną przemianę materii, a co za tym idzie utratę masy ciała. W celu zapobiegania zanikowi mięśni oraz kurczeniu się kości, należy zastosować dietę wysokobiałkową, a także wzbogacić codzienne menu w produkty bogate w wapń. Jest to konieczne dla prawidłowego rozwoju płodu oraz zaspokojenia potrzeb organizmu.
Dieta taka powinna zawierać od 1,5 do 2 g białka/kg masy ciała przy energetyczności zwiększonej o 15% oraz dodatkowo zapewniając w II i III trymestrze odpowiednią ilość energii (II trymestr – 360 kcal, III trymestr – 475 kcal).
Przykładowy jadłospis:
- Śniadanie: omlet zbożowy z trzech jaj z dodatkiem płatków zbożowych, orkiszowych, z pomidorami, rzodkiewką, szczypiorkiem i jogurtem naturalnym. Herbata ziołowa.
- II śniadanie: koktajl bananowy z dodatkiem mleka migdałowego.i nasion chia.
- Obiad: zupa krem z dyni oraz z pestkami słonecznika, grillowana pierś kurczaka, sałatka z pora, jabłka, marchewki, kasza pęczak.
- Podwieczorek: mieszanka orzechów włoskich, pekan i pestek dyni z jogurtem greckim.
- Kolacja: kuleczki ryżowe z sosem szpinakowym, melisa.
Podsumowując, dieta wysokobiałkowa w ciąży powinna być ścisłym zaleceniem lekarza, który widzi konieczność wprowadzenia zmian. Nie należy samodzielnie modyfikować diety z uwagi na liczne zagrożenia płynące z nadmiernego spożycia białka w ciąży np. zaburzenia funkcjonowania nerek, wpływ na masę urodzeniową dziecka, ryzyko poronienia. W przypadkach uzasadnionych, warto być pod kontrolą zespołu lekarzy, którzy znają stan zdrowia pacjentki i dotychczasowy przebieg choroby.