Fluoryzacja zębów, nazywana inaczej lakierowaniem, jest szybkim, łatwym i bezbolesnym zabiegiem przynoszącym świetne efekty w zapobieganiu próchnicy. Stosowana regularnie od najmłodszych lat przyczynia się do zachowania zdrowych zębów, a tym samym uniknięcia licznych wizyt u stomatologa, czy bólu związanego z zaawansowaną chorobą próchnicową. Na czym polega fluoryzacja zębów i czy jest bezpieczna dla dziecka?
Co to jest fluoryzacja zębów?
Fluoryzacja jest to zabieg profilaktyczny. Wykonuje się ją, by zapobiegać rozwojowi próchnicy w zębach zdrowych lub takich, które okazują pierwsze, bardzo dyskretne objawy choroby próchnicowej. Polega na nałożeniu na zęby preparatu zawierającego fluor, który chroni i odbudowuje ich szkliwo. Jest to procedura stosunkowo krótka i zupełnie bezbolesna. Lakierowanie może być również stosowane w celu zmniejszania nadwrażliwości, na przykład u pacjentów z odsłoniętymi szyjkami zębowymi.
Czy fluoryzacja jest zdrowa
Temat stosowania fluoru, szczególnie w ostatnich latach, wzbudza wiele kontrowersji. Nie da się zaprzeczyć, iż w dużych stężeniach jest on dla ludzkiego organizmu toksyczny.
Czy wiesz że: fluoryzacja zębów stałych u dzieci i młodzieży do 18 r.ż. jest zabiegiem bezpłatnym, refundowanym przez NFZ?
Jednakże jeśli spełnione są pewne warunki, jego stosowanie jest zupełnie bezpieczne. Najważniejsze, aby kontrolować ilość przyjmowanego fluoru, a preparaty z jego zawartością stosować według zaleceń. Dotyczy to zarówno środków do użytku profesjonalnego, jak i domowego: past do zębów, płukanek, czy nici stomatologicznych. Kontrolowana aplikacja fluoru to metoda niezwykle efektywna. Chroni zęby przed próchnicą i pozwala na zachowanie zdrowia jamy ustnej. Potwierdzają to liczne, często wieloletnie badania. W związku z tym nie należy bać się fluoru. Trzeba podejść do tematu świadomie i pamiętać o przestrzeganiu pewnych reguł, a jego stosowanie będzie bezpieczne i korzystne dla zdrowia:
- przeciętnie fluoryzację przeprowadza się dwa razy w roku (jedynie u dzieci z wysokim ryzykiem próchnicy – do czterech razy w roku) – podczas wizyty w prywatnym gabinecie stomatologicznym należy pamiętać, kiedy dziecko miało lakierowane zęby po raz ostatni i czy taki zabieg przeprowadzany jest w szkole lub przedszkolu, do którego uczęszcza;
- pasty do zębów dla małych dzieci mają niższą zawartość fluoru, również ilość nakładanej na szczoteczkę pasty powinna być mniejsza. Według najnowszych zaleceń: dla dzieci w wieku 6 – 24 msc zaleca się pasty ze stężeniem fluoru 500 ppm, nakładamy ilość równą ziarnku grochu, dla dzieci 2 – 6 lat ta sama ilość pasty do zębów o stężeniu fluoru 1000 ppm i dla dzieci starszych niż 6 lat pasta z zawartością 1450 ppm w ilości 1 do 2 cm;
- nie należy łączyć zbyt wielu środków higienicznych zawierających fluor, nie zaleca się zbyt częstego płukania jamy ustnej lub stosowania kilku różnych płynów do płukania;
- po zabiegu fluoryzacji nie powinno się pić ani jeść przez minimum dwie godziny, aby zapobiegać “zjadaniu” fluoru, który został zaaplikowany na zęby miejscowo i tam musi pozostać;
- z tego samego powodu zawsze należy wypluwać całą pastę po umyciu zębów, rodzice powinni kontrolować, czy dzieci nie zapominają o wypluwaniu pasty – fluor działający miejscowo na szkliwo jest dla niego korzystny, jednak regularne połykanie nawet małych porcji tej substancji może okazać się szkodliwe.
Fluoryzacja zębów u dzieci
Fluoryzację u dzieci można przeprowadzać już od momentu pojawienia się pierwszego ząbka. Powinna być wykonywana regularnie, zarówno w uzębieniu mlecznym jak i stałym. Dla dziecka jest to zabieg bezbolesny, trwa krótko i nie powoduje zbyt dużego stresu, dlatego często może stanowić główny element wizyty adaptacyjnej młodego pacjenta w gabinecie.
Fluoryzacja zębów u dorosłych
U dorosłych również przeprowadza się zabieg lakierowania zębów. Niezmiennie jest ono zalecane w profilaktyce próchnicy, ale także w celu zminimalizowania nadwrażliwość zębów, czy po wykonanym skalingu (usuwaniu kamienia) lub piaskowaniu. W ostatnim przypadku fluoryzacja przyczynia się do ochrony szkliwa poddanego zabiegom, do zmniejszenia nadwrażliwości pozabiegowej oraz do podtrzymania efektów, dzięki spowolnieniu odkładania się nowych osadów na powierzchni oczyszczonych zębów.
Wskazania do fluoryzacji zębów
Fluoryzacja zalecana jest szczególnie u dzieci, a podstawowym wskazaniem jest przeciwdziałanie próchnicy. U młodych osób proces niszczenia tkanek zęba przez bakterie próchnicowe zaczyna się nagle i przebiega bardzo szybko. Uchwycenie choroby we wczesnym stadium, kiedy możliwe jest bezbolesne opracowanie małych ubytków, często bywa trudne. Dlatego tak ważne jest, by nie pozwolić na pojawienie się próchnicy, między innymi dzięki regularnemu lakierowaniu zębów i utrzymywaniu dostatecznej higieny jamy ustnej. Ponadto dodatkowe wskazania do zabiegu fluoryzacji dotyczą przede wszystkim pacjentów dorosłych i zostały opisane w poprzednim akapicie.
Jak wygląda zabieg fluoryzacji?
Proces fluoryzacji nie jest skomplikowany i przebiega całkowicie bezboleśnie. Zazwyczaj zaczyna się od oczyszczenia zębów. Następnie ich powierzchnia malowana jest lakierem fluorkowym za pomocą małego pędzelka lub preparat w postaci pianki lub żelu podawany jest na silikonowej łyżce. Na koniec pacjent wypluwa nadmiar preparatu, który mógł pozostać w jego ustach. Należy pamiętać, że po zabiegu fluoryzacji płukanie jamy ustnej wodą jest zabronione, mogłoby to doprowadzić do zmycia założonego preparatu lub do jego połknięcia. Po lakierowaniu na powierzchni szkliwa pozostaje warstwa preparatu, która może być wyczuwalna językiem lub zauważalna gołym okiem. Ważne jest by pozwolić jej pozostać na zębach przez odpowiednio długi czas, by fluor mógł zadziałać. Dlatego po zabiegu lakierowania nie powinno się pić, ani jeść przez minimum dwie godziny. Dodatkowo wieczorem tego dnia nie należy szczotkować zębów. W okresie tuż po fluoryzacji stężenie fluoru w ślinie wzrasta i dzięki temu może on dostać się do wszystkich miejsc i powierzchni, do których dociera ślina. Zapewnia to optymalne rozprowadzenie preparatu w całej jamie ustnej.
Co daje fluoryzacja zębów?
Prawidłowo zaaplikowany preparat fluorkowy, który pozostaje wystarczająco długo na powierzchni szkliwa przyczynia się do jego remineralizacji, czyli naprawy drobnych ubytków szkliwa. Oznacza to, że w odpowiednich warunkach fluor nie tylko hamuje rozpuszczanie apatytów (cząstek budujących szkliwo), ale także przyczynia się do ich odbudowy. Ponadto szkliwo naprawione przy udziale fluoru jest bardziej odporne na działanie bakterii i kwasów, które są głównymi przyczynami próchnicy. Dodatkowo ma on zdolność do hamowania rozwoju tych bakterii.
Lakowanie zębów a fluoryzacja zębów
Lakowanie zębów również należy do działań profilaktycznych, zapobiegających próchnicy. Jest ono jednak nieco innym zabiegiem. Polega na zabezpieczeniu głównie młodych zębów stałych przed dostępem szkodliwych bakterii i kwasów.
Zapamiętaj: Fluoryzację u dzieci można przeprowadzać już od momentu pojawienia się pierwszego ząbka.
W tym celu w zdrowych bruzdach zęba na powierzchni żującej, zakłada się materiał ochraniający – lak, który podobnie jak materiał do wypełnień jest utwardzany za pomocą lampy. Pozostaje on w bruzdach i tym samym mechanicznie chroni obszary zęba, które są najbardziej podatne na próchnicę. Lakowanie i fluoryzacja mogą być wykonywane w czasie jednej wizyty, co pozwala na zapewnienie kompleksowej ochrony przed próchnicą.
Fluoryzacja jest zabiegiem, o którym warto pamiętać. Odgrywa naprawdę dużą rolę w zapobieganiu próchnicy, a przy tym jest procedurą szybką, łatwą, bezpieczną, zupełnie bezbolesną i dobrze tolerowaną nawet przez najmłodszych pacjentów. Pozwala nie tylko oszczędzić pieniądze, które wydalibyśmy na leczenie popsutych zębów, ale przede wszystkim jest sposobem, który przy jednoczesnym utrzymywaniu odpowiedniej higieny jamy ustnej, umożliwia nam zachowanie pięknego, naturalnego i zdrowego uśmiechu przez długie lata!