Co to jest hipertymezja? Objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Jakby to było, pamiętać każdy dzień swojego życia? Choć wydaje się to niemożliwe, są osoby, które cechują się niezwykłą pamięcią autobiograficzną. Przykładowo, potrafią one wskazać, co robiły dziesięć lat temu konkretnego dnia miesiąca. Skąd bierze się ta zadziwiająca zdolność do dokładnego zapamiętywania? Co to jest hipertymezja?

Co to jest hipertymezja?

Hipertymezja to zdolność do zapamiętywania ponadprzeciętnej liczby życiowych wydarzeń z dużą szczegółowością. Termin pochodzi od dwóch greckich słów: hyper oznaczającego ponad oraz thymesis oznaczającego pamiętanie. Przypadki hipertymezji są bardzo rzadko spotykane, a naukowcy wciąż próbują zgłębić szczegóły tego zaburzenia, które stanowi dla nich dużą zagadkę. Zdaje się, że mózgi osób z tą przypadłością działają jak bazy danych, w których poszczególne wspomnienia są doskonale monitorowane i przechowywane.

Hipertymezja – objawy

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Osoba z hipertymezją będzie zadziwiać niezwykle drobiazgową pamięcią. Jest ona w stanie powiedzieć, co robiła, co jadła, z kim rozmawiała lub jak była ubrana konkretnego dnia, nawet kilka lat wstecz. Każde jej wspomnienie cechuje się niesłychaną szczegółowością, która jest powiązana z tzw. pamięcią ejdektyczną, a ta z kolei pozwala na zapamiętywanie złożonych obrazów z fotograficzną dokładnością. Co ciekawe, osoby z hipertymezją szczegółowo zapamiętują również sekwencje dźwiękowe czy ciągi znaków.

Hipertymezja – przyczyny

Przyczyny hipertymezji nie są do końca zbadane, a w środowisku akademickim wciąż trwa dyskusja na ten temat. Wielu naukowców wskazuje jednak na istotną rolę konkretnej struktury w mózgu, czyli należące do układu limbicznego ciało migdałowate. Jest ono odpowiedzialne za emocjonalne przetwarzanie informacji. Z pewnością silne emocje pozwalają nam lepiej zapamiętywać określone życiowe wydarzenia.

Czy wiesz że:  w filmie “The Dark Place” (2014) główny bohater Keegan Dark cierpi na hipertymezję? 

Można podejrzewać, że to właśnie zwiększona aktywność ciała migdałowatego wpływa na lepsze zapamiętywanie u osób z hipertymezją. Wśród przyczyn wskazuje się także na powiązania z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi. Niektórzy naukowcy zwracają uwagę na widoczne u badanych cechy osobowości, które charakteryzują się skłonnościami do kompulsywnych zachowań – czyli takich, które pod wpływem wewnętrznego przymusu są ciągle powtarzane (np. mycie rąk, liczenie w myślach). Bardzo możliwe, że osoby o niezwykłej pamięci autobiograficznej, mają większą skłonność do analizowania danych sytuacji, zwracania uwagi na detale, czy myślenia o przeszłości. Uczestnicy badań, często byli także kolekcjonerami różnych przedmiotów, które starannie przechowywali i układali według ściśle określonych reguł, co również może wskazywać na osobowościowe podłoże hipertymezji.

Hipertymezja – diagnostyka

Diagnoza będzie przede wszystkim opierała się na rzetelnym sprawdzeniu zdolności pamięciowych danej osoby tak, aby potwierdzić ich wyjątkowość. Bardzo ważne jest również, by wykluczyć inne potencjalne wytłumaczenia tej superpamięci, takie jak chociażby zespół sawanta – zapamiętanie w tym przypadku dotyczy konkretnych danych (np. słów, cyfr), podczas gdy osoby z hipertymezją pamiętają wydarzenia o autobiograficznym charakterze. Niestety, wciąż brakuje profesjonalnych narzędzi diagnostycznych do badania tych niezwykłych zdolności pamięciowych. Dostępne testy są często niewystarczające lub nieadekwatne.

Hipertymezja – leczenie

Hipertymezja jest uważana za niewyleczalną. Choć posiadania tak szczegółowej pamięci, wydaje się mieć wiele zalet, na dłuższą metę jest jednak bardzo uciążliwe. Przytłaczająca liczba szczegółów pojawiających się we wspomnieniach oraz pamięć mało znaczących, a czasem również przykrych wydarzeń mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie.

Zapamiętaj: Przyczyny hipertymezji nie są do końca zbadane, a w środowisku akademickim wciąż trwa dyskusja na ten temat.

Jak jednak dana osoba radzi sobie na co dzień jest kwestią indywidualną i zależy także od innych czynników, takich jak osobowość, reaktywność układu nerwowego czy ogólna kondycja psychiczna. Każda z osób w ciągu życia wypracowuje sobie mniej lub bardziej skuteczne strategie radzenia sobie z dużą ilością szczegółowych wspomnień. Ponieważ hipermnezja stanowi dla naukowców zagadkę, ciężko jest wdrażać jakiekolwiek leczenie. Wraz z rozwojem badań i zbieraniem danych będzie z pewnością możliwość, by powiedzieć coś więcej o tym, jak wspierać osoby z hipertymezją.

Hipertymezja intryguje nie tylko naukowców. Okazuje się, że ludzka pamięć jest bardzo pojemna, a nawet nieograniczona pod względem możliwości zapamiętywania. Wiele osób dziwi się jak to jest możliwe. Warto również odwrócić pytanie i zastanowić się, dlaczego w niektórych przypadkach mózg odmawia zapominania pewnych rzeczy, zwłaszcza, kiedy nie mają one większego znaczenia?

Jeden komentarz do “Co to jest hipertymezja? Objawy, przyczyny i sposoby leczenia

  1. Zaliczam się do tych osób.Mama zawsze mi wmawiała,,Pewnie słyszałaś”-Ale nie we wszystkich miejscach była ze mną i nie sądzę by wymieniała kolor bluzki ciotek itp.Pamiętam swoje życie jako 2letnie dziecko

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *