Co to jest sertralina? Na co pomaga i jak dawkować sertralinę?

Sertralina jest lekiem przeciwdepresyjnym z grupy SSRI, jednakże stosuje się ją również w jednostkach chorobowych innych niż depresja. Sertralinę uznaje się za jeden z najskuteczniejszych leków przeciwdepresyjnych. Zarazem jest wyjątkowo dobrze tolerowana przez pacjentów, dlatego często stosuje się ją jako lek tzw. „pierwszego rzutu”.

Co to jest sertralina?

Sertralina jest jednym z leków przeciwdepresyjnych należących do grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. Są to leki, które modyfikują stężenie neuroprzekaźnika – sertraliny w mózgu. Neuroprzekaźniki to wytwarzane przez komórki nerwowe (neurony) substancje, które pośredniczą w przesyłaniu impulsów pomiędzy tymi komórkami. Po uwolnieniu z neuronu do szczeliny synaptycznej (przestrzeni między neuronami) serotonina jest wychwytywana z powrotem – co działa trochę jak recykling. Sertalina natomiast blokuje ten wychwyt, przez co wzrasta ilość serotoniny w przestrzeni synaptycznej i kolejne neurony reagujące na serotoninę są częściej pobudzane. Serotonina jest lekiem wysoce selektywnym (działa przede wszystkim poprzez wpływ na układ serotoniny. Dodatkowo sertralina jest słabym inhibitorem wychwytu zwrotnego dopaminy oraz wywiera słabe działanie cholinolityczne. Sertralina to tzw. nazwa międzynarodowa leku. Jest to ogólna nazwa substancji, która może być dostępna w różnych preparatach pod różnymi nazwami. Nazwa międzynarodowa najczęściej znajduje się w nawiasie pod nazwą handlową.

Na co pomaga setralina?

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Sertralina jest lekiem przeciwdepresyjnym. Główną jednostką chorobową, w której stosuje się sertralinę jest właśnie epizod depresyjny. Jednakże sertralinę podaje się pacjentom z innymi problemami psychicznymi. To takich zaburzeń należy lęk napadowy, zaburzenia obsesyjno – kompulsywne (OCD), fobia społeczna oraz zespół stresu pourazowego (PTSD). O ile w zaburzeniach obsesyjno – kompulsywnych sertralinę stosuje się od 6 r.ż., to w depresji sertalina nie znalazła zastosowania u dzieci i młodzieży – chyba, że lekarz zdecyduje inaczej.

Ważne informacje dotyczące stosowania sertraliny

Należy pamiętać, że sertralina, podobnie jak inne leki przeciwdepresyjne nie powoduje uzależnienia. Lek ten należy stosować codziennie zgodnie z zaleceniami lekarza. Działanie leku pojawia się najczęściej od 2-4 tygodni, stąd nie należy się spodziewać „natychmiastowej poprawy”. Jeśli lek nie działa po tym czasie – należy zgłosić się na powtórną konsultację lekarską. Warto podkreślić, że nie wolno samodzielnie przerywać leczenia. Po osiągnięciu poprawy lek należy stosować minimum 6 miesięcy, a zakończenie terapii powinno być uzgodnione z lekarzem

Dawkowanie sertraliny – co warto wiedzieć?

Podstawowy przedział terapeutyczny sertraliny wynosi 50 – 200 mg. Leczenie zaczyna się od dawki 50 mg, lecz jeśli pozwala na to stan pacjenta, zaleca się stopniowe zwiększanie ilości przyjmowanego leku, począwszy nawet od połowy pastylki 50 mg przez pierwsze kilka dni (szczególnie w lęku napadowym, fobii społecznej, PTSD i w zaburzeniach obsesyjno – kompulsywnych u dzieci). Dokładne informacje uzyskasz w trakcie konsultacji lekarskiej. Stopniowy wzrost stężenia leku we krwi pozwala zmniejszyć występowanie efektów ubocznych występujących na początku leczenia. Odstawianie sertraliny również powinno odbywać się stopniowo – zmniejszając dawkę co 25-50 mg przez okres przynajmniej jednego do dwóch tygodni. Nagłe odstawienie może prowadzić do tzw. „efektu odbicia”, czyli nagłego pogorszenia samopoczucia oraz wystąpienia objawów odstawiennych. Należą do nich m.in. zawroty i bóle głowy, zaburzenia czucia, problemy ze snem, pobudzenie, nudności oraz drżenia mięśniowe.

Sertralina a przeciwwskazania

Sertralina jest lekiem stosunkowo bezpiecznym i wykazującym niewiele interakcji z innymi lekami. Występują jednak sytuacje, kiedy niektóre leki mogą zwiększać lub zmniejszać stężenie sertraliny oraz może dojść do wzajemnego nasilania działań niepożądanych sertraliny i drugiego leku.

Nie powinno się stosować sertraliny oraz leków przeciwdepresyjnych z grupy inhibitorów MAO (np. moklobemid oraz antybiotyku – linezolidu). Należy zachować ostrożność stosując tryptany (leczenie migreny), pochodne amfetaminy (leczenie ADHD), czy tramadol (i inne opioidy), gdyż podobnie jak w wypadku inhibitorów MAO, ich połączenie może prowadzić do rozwinięcia się zespołu serotoninergicznego – przeczytasz o nim w następnym akapicie. U pacjentów ze schizofrenią sertralina może prowadzić do nasilenia objawów psychotycznych. Ponadto równoległe stosowanie leków przeciwpsychotycznych i sertraliny zwiększa szanse wystąpienia złośliwego zespołu serotoninergicznego.

Stosowanie sertraliny u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową (ChAD) może doprowadzić do rozwinięcia się manii. Stosowanie jakichkolwiek leków SSRI u osób z podejrzeniem ChAD musi być prowadzone pod czujnym okiem lekarza-psychiatry. Ponadto stosowanie litu i sertraliny jednocześnie zwiększa ryzyko drżeń mięśniowych. Pacjenci cierpiący na padaczkę również powinni uważać na stosowanie sertraliny, której powinno się unikać w wypadku padaczki niestabilnej – w tej grupie sertralina może wywołać napady padaczkowe. Natomiast terapia sertraliną u pacjentów ze stabilną epilepsją wymaga ścisłego kontrolowania. Ponadto leki przeciwpadaczkowe m.in. karbamazepina, fenytoina mogą zwiększać stężenie sertraliny we krwi.

Zapamiętaj: Sertralina jest jednym z leków przeciwdepresyjnych należących do grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny.

W wypadku uszkodzenia wątroby (np. w rozwijającej się marskości wątroby) należy zachować ostrożność. Niewydolność tego narządu może doprowadzić do wzrostu stężenia sertraliny we krwi. W ciężkiej niewydolności wątroby należy zrezygnować z leczenia sertraliną. W wypadku przewlekłej niewydolności nerek, w tym również w stopniu ciężkim, nie istnieje potrzeba modyfikacji dawki. Pacjenci z cukrzycą powinni zachować ostrożność podczas stosowania sertraliny. Leki z grupy SSRI mogą zmieniać dotychczasową kontrolę glikemii. Dotyczy to szczególnie osób podczas insulinoterapii. W trakcie równoczesnego stosowania leków przeciwkrzepliwych bądź przeciwpłytkowych może dość do nasilenia ich działania. Może to nieznacznie zwiększać szanse na wystąpienie krwawienia. Dlatego należy zachować ostrożność w trakcie stosowania np. warfaryny czy aspiryny. Jeśli u pacjenta występuje jaskra, należy zachować ostrożność w trakcie stosowania sertraliny. Szczególnie dotyczy do jaskry z zamkniętym kątem przesączania. Leki z grupy SSRI mogą w takim wypadku zwiększać ciśnienie wewnątrzgałkowe.

Sertralina jest metabolizowana przez enzymy CYP2D6, CYP3A4, CYP2C9, CYP2C19, CYP1A2. Są to białka (umiejscowione głównie w wątrobie), które dokonują przemian chemicznych substancji obcych w organizmie. W związku z tym trzeba pamiętać, że leki zmniejszające ich aktywność mogą zwiększać stężenie sertraliny. Należą do nich przede wszystkim inhibitory CYP3A4 i CYP2C19. Do inhibitorów CYP3A4 należą m.in. ketokonazolu, itrakonazolu pozakonazolu, worykonazolu, flukonazolu (leków przeciwgrzybiczych), klarytromycyna, erytromycyna (antybiotyki), werapamil, diltiazem (stosowane m.in. w leczeniu nadciśnienia tętniczego). Do inhibitorów CYP2C19 należą popularne leki na nadkwasotę żołądka tj. pantoprazol, omeprazol, lanzoprazol. Należy pamiętać, że stosowanie ziół np. ziela dziurawca lub spożywanie soku grejpfrutowego może zmieniać stężenie sertraliny. W związku z tym należy unikać ich przyjmowania w trakcie stosowania sertraliny. Co prawda szklanka soku grejpfrutowego raz na jakiś czas nie powinna powodować żadnych problemów, niemniej powinno się zachować odpowiednią ostrożność.

Czy sertralina powoduje skutki uboczne?

Działania niepożądanie sertraliny najczęściej pojawiają się na początku leczenia i zazwyczaj ustępują w jego trakcie. Dotyczą częściej przyjmowania dawek wyższych niż minimalna dawka terapeutyczna (50 mg). Do najczęstszych objawów niepożądanych należą zawroty i bóle głowy, bezsenność lub nadmierna senność, mdłości, biegunka, suchość w jamie ustnej. Często (od 1-10% przypadków) mogą pojawić zaburzenia widzenia, szumy uszne, kołatanie serca, zaparcia, ból brzucha, wymioty, nadmierne pocenie się, wysypka, bóle stawów, mięśni, kręgosłupa, zaburzenia miesiączkowania, pogorszenia samopoczucia, zwiększenie masy ciała. Inne skutki uboczne sertraliny występują niezbyt często (0.1%-1% pacjentów) lub rzadko (0.01-0.1% pacjentów). Przeczytasz o nich w ulotce dołączonej do leku.

Sertralina może wydłużać odstęp QTc, stąd u pacjentów z rodzinnym występowaniem wydłużonego odstępu QT, chorobą serca, zaburzeniami elektrolitowymi, należy ostrożnie stosować sertralinę. Ponadto należy unikać łączenia sertraliny z lekami wydłużającymi ten odstęp.

Czy wiesz że: jeśli Twój psychiatra zaleci stosowanie sertraliny, również Twój lekarz rodzinny może kontynuować recepty z refundacją, pod warunkiem, że dostarczysz do dokumentacji medycznej w swojej przychodni informacje o zaleceniach od specjalisty?

Co więcej sertralina może wywoływać hiponatremię (obniżony poziom sodu). W związku z tym u pacjentów przyjmujących leki prowadzące do obniżenia stężenia sodu (niektóre leki moczopędne np. amiloryd) oraz u osób starszych, bardziej narażonych na hiponatremię, należy zachować ostrożność stosując sertralinę. Charakterystycznym działaniem niepożądanym podczas stosowania leków z grupy SSRI są zaburzenia funkcji seksualnych. Należą do nich przede wszystkim zaburzenia wytrysku u mężczyzn, trudność z osiągnięciem orgazmu oraz zaburzenia erekcji. Może też dojść do zmniejszenia zainteresowania seksualnością. Co ważne, objawy te często samoczynnie ustępują. Jednym z najcięższych powikłań stosowania leków z grupy SSRI jest zespół serotoninowy. Jest on wywołany nadmiarem serotoniny w organizmie. Objawia się m.in. podwyższoną temperaturą ciała, podwyższonym napięciem mięśniowym, nadciśnieniem, tachykardią, nudnościami i wymiotami, rozszerzeniem źrenic, bólem głowy, halucynacjami. Jednakże podczas wyłącznego stosowania sertraliny pojawia się on niezwykle rzadko. Dopiero równoczesne stosowanie leków z grupy inhibitorów MAO, innych leków przeciwdepresyjnych, tryptanów, pochodnych amfetaminy czy tramadolu może wywołać zespół serotoninergiczny. Co ważne rekreacyjne używanie substancji psychoaktywnych w trakcie terapii sertraliną (amfetaminy, ecstasy, zbliżonych do nich działaniem research drugs, zwanych popularnie „dopalaczami”) może doprowadzić do wystąpienia zespołu serotoninowego.

Sertralina w ciąży – czy jest bezpieczna?

Sertralinę w ciąży można stosować jedynie w sytuacji gdy lekarz zadecyduje, że potencjalne korzyści przewyższą potencjalne ryzyko. U zwierząt doświadczalnych sertralina powodowała opóźnienie rozwoju, jednakże nie wykazano teratogenności (czyli wad rozwojowych) wywołanych sertraliną. Niektóre dzieci matek stosujących sertralinę w ostatnim trymestrze ciąży wykazywały objawy odstawienne po urodzeniu. Dlatego noworodki matek stosujących sertralinę w trakcie ciąży powinny być uważnie monitorowane.

Sertralina podczas karmienia – czy jest dozwolona?

Badania wykazały, że niewielkie ilości sertraliny i jej metabolitu przenikają do mleka kobiecego. U noworodków karmionych piersią wykazano niskie lub niewykrywalne stężenia leku we krwi. Nie ma doniesień świadczących o występowaniu działań niepożądanych u dzieci karmionych przez matki przyjmujących sertralinę. Jednakże stosowanie tego leku w trakcie karmienia jest niewskazane, chyba że lekarz uzna, że korzyści przewyższają ryzyko.

Sertralina a alkohol

Nie wykazano istotnych interakcji pomiędzy alkoholem a setraliną. Zaleca się jednak ograniczenie jego spożywania w trakcie leczenia. Szczególnie, że stosowanie alkoholu w okresie epizodu depresji, może sprzyjać rozwinięciu się uzależnienia od alkoholu. Alkohol nigdy nie powinien być stosowany jako sposób „leczenia”!

Sertralina to skuteczny lek przeciwdepresyjny charakteryzujący się dobrą tolerancją wynikającą ze słabo wyrażonych efektów ubocznych. Jest stosowany w leczeniu epizodów depresyjnych, lęku napadowym, fobii społecznej, zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych oraz PTSD. Sertralina podobnie jak wszystkie leki z grupy SSRI działa po 2-4 tygodniach i nigdy nie wolno samodzielnie przerywać leczenia. Działania niepożądane leku pojawiają się najczęściej na początku leczenia i samoistnie przemijają w jego trakcie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *