Jak poprawić pamięć? Najlepsze ćwiczenia i techniki pamięciowe

W natłoku codziennych zajęć każdy z nas czasem o czymś zapomina. Jeśli jednak zdarza się to notorycznie i ciągle gubimy klucze, zapominamy o wizytach lekarskich lub nie kupujemy wszystkich niezbędnych produktów podczas zakupów – warto spróbować prostych ćwiczeń pamięciowych oraz zapoznać się z technikami zapamiętywania. Jak skutecznie ćwiczyć pamięć?

Rodzaje pamięci

Terminem „pamięć” określa się zdolność człowieka do kodowania, przechowywania oraz odtwarzania informacji. Najpowszechniej znanym modelem pamięci jest tzw. model magazynowy, w którym możemy wyróżnić 3 poziomy pamięci:

  • pamięć ultrakrótka (sensoryczna, USTM) – bazuje na krótkotrwałym (0,5 sekundy) kodowaniu wrażeń zmysłu, dotyku i słuchu (pojemność około 100 megabajtów); jednym z rodzajów pamięci ultrakrótkiej jest tzw. pamięć o modalności słuchowej (słyszalność dźwięku nawet po zaniku jego źródła),
  • pamięć krótkotrwała (robocza, świeża, STM) – przechowuje elementy przez kilkanaście sekund – do kilkunastu minut; uważa się, że pamięć krótkotrwała może pomieścić 7 +/- 2 elementów,
  • pamięć długotrwała (LTM) – o nieograniczonym czasie przechowywania oraz nieograniczonej pojemności.

Zapamiętanie elementów na poziomie pamięci ultrakrótkiej i krótkotrwałej nie wymaga szczególnego wysiłku i czasu. Dostęp do zgromadzonych informacji jest natychmiastowy (pamięć ultrakrótka) lub bardzo szybki (pamięć krótkotrwała). Z kolei kodowanie elementów w pamięci długotrwałej wymaga znacznie większego wysiłku i dłuższego czasu. W utrwaleniu informacji na poziomie pamięci długotrwałej nieocenione jest znalezienie wewnętrznej struktury/prawidłowości w analizowanych danych. Dostęp do zgromadzonych informacji wymaga czasu – jest zdecydowanie wolniejszy niż w przypadku pamięci ultrakrótkiej czy krótkotrwałej.

Czy wiesz że: nadmiar soli w codziennej diecie osłabia pamięć?

Pamięć długotrwałą możemy ponadto podzielić na deklaratywną i niedeklaratywną.

  • pamięć deklaratywna – złożona z pamięci epizodycznej i semantycznej; pamięć epizodyczna ma charakter wspomnieniowy i zawiera informacje dotyczące przeszłości jednostki w konkretnym miejscu i czasie; pamięć semantyczna z kolei dotyczy języka, ponadto grupuje informacje o podobnym charakterze oraz zawiera relacje między tymi informacjami,
  • pamięć niedeklaratywna – zawiera informacje o sposobie wykonywania danej czynności na podstawie przeżytych doświadczeń i informacji (np. chodzenie, prowadzenie samochodu).

Najlepsze ćwiczenia na pamięć

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Wszyscy chcielibyśmy zachować niezawodną pamięć w każdej sytuacji. Wymaga to jednak regularnych ćwiczeń. Nie pozwól na lenistwo swoich szarych komórek!

  • Zapamiętywanie na czas – w ciągu określonego czasu (np. 60 s) staraj się zapamiętać jak najwięcej przedmiotów, które znajdują się w pomieszczeniu, w którym aktualnie przebywasz.
  • Nowe zastosowania – zastanów się, do czego można wykorzystać przedmioty, które cię otaczają (spróbuj podać 3 przykłady dla każdego przedmiotu).
  • Otwórz laptopa, wpisz ciąg 20 przypadkowych znaków i w ciągu 5 minut postaraj się ułożyć jak najwięcej słów; ćwiczenie możesz utrudnić, zawężając kategorię znaczeniową (np. ułożyć same nazwy miast).
  • Rozwiązuj łamigłówki, zagadki, krzyżówki. Może się to wydawać staromodne, ale świetnie ćwiczy pamięć!

Tak naprawdę wszyscy możemy sami opracowywać nowe ćwiczenia pamięciowe. Dla przykładu, wykorzystując swój numer telefonu, postaraj się odpowiedzieć na pytania:

  • ile cyfr parzystych, a ile nieparzystych w nim występuje?
  • na których miejscach występuje cyfra 5 (jeśli występuje)?
  • zapamiętaj swój numer telefonu, czytając go od tyłu.

Ponadto pamiętaj, aby nie wykonywać kilku czynności jednocześnie. Skup się nad jednym zadaniem, a kolejne wykonuj po skończeniu poprzedniego.

Zapamiętaj: Test MMS ocenia stan naszej pamięci i pomaga zdiagnozować otępienie oraz chorobę Alzheimera.

Techniki pamięciowe

Istnieje bardzo wiele technik pamięciowych (tzw. mnemotechnik), które pozwalają nam porządkować informacje oraz odnajdywać relacje pomiędzy nimi. Wśród nich możemy wyróżnić:

  • grupowanie – duży zasób informacji dzielimy na mniejsze partie, bez uwzględniania znaczenia treściowego (np. 12-wersowy wiersz dzielimy na 4 partie po 3 wersy),
  • klasyfikowanie – tworzenie pudełek znaczeniowych, do których wrzucamy odpowiednie informacje (np. banan, samochód, kubek, torebka, dinozaur – pierwsze pudełko znaczeniowe to rzeczy małe (banan, kubek, torebka), drugie – rzeczy duże (samochód, dinozaur),
  • porcjowanie – łączy w sobie dwie poprzednie metody i polega na dzieleniu informacji na małe grupy tematyczne; porcjowanie może odbywać się od ogółu do szczegółu (np. geometria okręgi promień, średnica, cięciwa) oraz od szczegółu do ogółu (promień, średnica, cięciwa okręgi geometria),
  • metoda rzymskiego pokoju – wyobrażamy sobie pokój, a w nim sprzęty (szafa, obraz, figurka, zegar); następnie kojarzymy każdy sprzęt z informacją do zakodowania (np. szafa, która jest wielka jak czteropak wody mineralnej; obraz, na którym widnieje kosz z bananami; figurka ze srebra – błyszczy się jak samochód, który trzeba odebrać od mechanika; zegar – ma 12 cyfr i jest okrągły, a ja muszę kupić 12 talerzy),
  • łańcuchowa metoda zapamiętywaniapolega na łączeniu elementów odległych od siebie znaczeniowo w formie historii, możliwie jak najbardziej abstrakcyjnej, przejaskrawionej, niedorzecznej (np. mając do zapamiętania ciąg słów: poczta, klucz, wieloryb, piórko, samolot  – możemy ułożyć historię: wracałem z pracy na poczcie. Otworzyłem drzwi kluczem w kształcie wieloryba i wszedłem do swojego pokoju. Zobaczyłem tam wielki samolot, obok którego leżało malutkie piórko.), mapy myśli – zapisywanie kluczowych haseł do określonych kategorii; mapy myśli organizują i porządkują informacje, a stosowanie kluczowych haseł pozwala na szybkie rozwinięcie danego wątku informacyjnego; dla rozróżnienia informacji najlepiej używać kolorowych pisaków i zakreślaczy.

Pamięć człowieka to ogromny magazyn z nieograniczoną pojemnością. Dbajmy o niego, a na pewno odwdzięczy się nam w przyszłości!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *