Czym jest małpia ospa? Objawy, przyczyny i sposoby leczenia

W obecnych czasach nasze zainteresowania medyczne kierują się raczej ku nowotworom czy chorobom układu krążenia, bowiem to właśnie te przypadłości są najczęstszymi przyczynami zgonów na świecie. Jednakże nie należy bagatelizować chorób zakaźnych, które w pewnym momencie zostały skutecznie ograniczone dzięki szczepieniom, antybiotykom i czy lekom przeciwwirusowym i przeciwgrzybiczym, ale mogą one w każdej chwili zaatakować ze zdwojoną siłą, a niestety nie na wszystkie infekcje jesteśmy przygotowani. Patogeny mogą mutować, a także przenosić się nie tylko z człowieka na człowieka, ale także od zwierząt. Jedną z takich mało poznanych chorób jest małpia ospa wywołana przez wirusa.

Czym jest małpia ospa?

Jest to choroba wirusowa spowodowana przez wirusa z rodziny Poxviridae. Źródłem zakażenia są zwierzęta głównie gryzonie oraz małpy. Występuje ona na terenie Afryki. Jej przebieg jest podobny do infekcji ospy wietrznej lub ospy prawdziwej. Okres wylęgania od momentu kontaktu z wirusem wynosi zwykle około 12 dni, a cała choroba trwa od dwóch do czterech tygodni. Jest to choroba rzadko występująca u ludzi, a jej rozpoznanie polega na zaobserwowaniu typowych objawów u osób przebywających na terenach specyficznych dla występowania tego wirusa.

Występowanie małpiej ospy

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Wśród ludzi do zachorowań dochodzi rzadko i jedynie w rejonach endemicznych, specyficznych dla tego wirusa. Obecnie od kilku lat nie notuje się zbyt wielu przypadków, które występują jedynie w rejonie Afryki Subsaharyjskiej. Kraje, w których najczęściej dochodzi do infekcji odzwierzęcej wśród ludzi to Kongo, Republika Środkowoafrykańska, Nigeria oraz Demokratyczna Republika Konga. W tym ostatnim co roku pojawia się najwięcej zakażeń małpią ospą – notuje się tam kilkaset przypadków rocznie. Zawleczona choroba pojawia się także sporadycznie na terenie innych kontynentów, jednak są to pojedyncze i wyjątkowe sytuacje.

Zapamiętaj: Małpią ospą wbrew nazwie najczęściej można zarazić się od różnego rodzaju gryzoni. Małpy są rzadszym źródłem zakażenia.

Objawy małpiej ospy

Małpia ospa przebiega podobnie jak znana nam ospa wietrzna. Rozpoczyna się zazwyczaj objawami ogólnymi takimi jak gorączka, osłabienie i złe samopoczucie. Dochodzi do powiększenia się węzłów chłonnych, a wysokiej temperaturze mogą towarzyszyć dreszcze. Po kilku dniach pojawia się wysypka, która zajmuje nie tylko skórę, ale też śluzówkę jamy ustnej. Wysypka znajduje się także na skórze owłosionej głowy. Może pojawić się ból głowy, kaszel, ogólne uczucie rozbicia, ból gardła i mięśni. Wysypka przechodzi różne etapy – początkowo są to plamy, a następnie pęcherzyki z surowiczą treścią. Jeśli dochodzi do nadkażenia zmian surowica zmienia się w treść ropną i powstają krosty. Następnie goją się one z pozostawieniem strupa, a po jego odpadnięciu zwykle na skórze widoczne są blizny. W przeciwieństwie do ospy wietrznej, w przypadku ospy małpiej jednoczasowo obserwujemy tylko jeden typ zmian skórnych. Podobnie sytuacja wyglądała dawniej w przypadku ospy prawdziwej, która jednak nie występuje już na świecie od 40 lat. Zatem pomaga to nam w łatwym rozróżnieniu – w ospie wietrznej mamy na skórze różnego typu zmiany w jednym momencie – plamy, pęcherzyki czy krosty, w ospie małpiej jedna przechodzą w drugie jednocześnie i widzimy tylko jeden rodzaj wysypki.

Przyczyny małpiej ospy

Małpią ospą wbrew nazwie najczęściej można zarazić się od różnego rodzaju gryzoni. Małpy są rzadszym źródłem zakażenia. Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez pogryzienie przez zwierzę, kontakt z jego krwią czy płynami ustrojowymi. Małpia ospa rzadko przenosi się między ludźmi drogą kropelkową. Jest ona spowodowana wirusem z rodziny pokswirusów, które wnikają do zakażonej komórki, namnażają się i infekują kolejne z komórek chorej osoby.

Leczenie małpiej ospy

W leczeniu małpiej ospy wykorzystuje się leki przeciwwirusowe takiej jak cidofovir, brincidofovir oraz tecovirimat. Dodatkowo wdraża się leczenie objawowe podobne jak w innych infekcjach – leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Ważna jest prawidłowa higiena skóry, tak by nie doszło do zakażenia powstającej wysypki. Konieczna zatem jest codzienna kąpiel i delikatne osuszanie skóry, jednak nie zaleca się zasypek, które mogą być jedynie dodatkowym siedliskiem patogenów i przyczyną nadkażenia zmian skórnych. W przypadku nasilonego świądu można podawać leki przeciwhistaminowe redukujące uczucie swędzenia. Istnieją również przesłanki, że szczepienie na ospę wietrzną bywa skuteczne w ograniczaniu zachorowań na ospę małpią. Dzięki szczepieniu na ospę wietrzną udaje się zmniejszyć liczbę zakażeń o około 85%.

Czy wiesz że: mimo podobieństw ospa wietrzna jest wywołana przez wirusa z całkiem innej rodziny tak zwanych herpeswirusów?

Małpia ospa jest chorobą rzadką i występująca jedynie na niektórych terenach afrykańskich, jednak w dobie powszechnego podróżowania i przemieszczania się może zostać zawleczona nawet do Europy. Najważniejsze w jej przypadku jest unikanie kontaktu ze zwierzętami dzikimi na terenach endemicznych, ale nawet prosta i powszechna szczepionka przeciw ospie wietrznej może okazać się pomocna. Pamiętajmy jednak, by nie bagatelizować żadnych chorób zakaźnych, mogą one w szybkim czasie ponownie powrócić i stać się przyczyną epidemii, a nawet światowych pandemii, na które nie jesteśmy gotowi.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *