Co to jest gastroenterologia i czym zajmuje się gastroenterolog? Gastroenterologia a gastroskopia – różnice

Każdemu z nas w życiu codziennym zdarza się doświadczać objawów ze strony przewodu pokarmowego, takich jak zgaga, niestrawność, czy biegunka. Dolegliwości te mogą być spowodowane jednym ze schorzeń należących do dużej grupy chorób, których leczeniem i diagnostyką zajmuje się gastroenterologia.

Co to jest gastroenterologia?

Gastroenterologia jest to dziedzina medycyny zajmująca się badaniem normalnej funkcji i chorób układu pokarmowego, w którego skład wchodzą: przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube z odbytnicą, wątroba, pęcherzyk żółciowy oraz trzustka. Polega ona na zrozumieniu prawidłowego działania tych narządów, czyli motoryki, trawienia, wchłaniania składników odżywczych ze spożywanego pokarmu i wydalania niestrawionych resztek oraz roli wątroby i trzustki w tych procesach, a także na diagnozowaniu i leczeniu chorób związanych z tymi narządami. W swoim zakresie obejmuje stany, takie jak nowotwory tych organów, chorobę wrzodową, żółtaczki, zespół jelita drażliwego itd.

Jakie choroby leczy gastroenterolog?

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.

Zapisuję się

Gastroenterolog zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób dotyczących każdego narządu układu pokarmowego. Jedną z najczęstszych chorób, z jakimi pacjenci zgłaszają się do gastroenterologa jest choroba refluksowa. Dochodzi tutaj do cofania się treści żołądkowej do przełyku. Powodem takiego stanu, jest nieprawidłowe działanie dolnego zwieracza przełyku – mięśnia, który stanowi „drzwi” prowadzące z przełyku do żołądka. Jeżeli stan ten będzie trwał przez długi okres czasu, może dojść do niszczenia ściany przełyku i rozwoju raka przełyku, dlatego bardzo ważne jest, aby w porę zgłosić się do lekarza. Zdecydowana większość osób zmagających się z chorobą refluksową, skarży się na zgagę, a także na utrudnione połykanie. Objawy te pojawiają się zazwyczaj po posiłku oraz gdy chory znajduje się w pozycji leżącej. Mogą też pojawić się po wysiłku fizycznym i w stresie.

Zapamiętaj: Gastroenterologia jest to dziedzina medycyny zajmująca się badaniem normalnej funkcji i chorób układu pokarmowego, w którego skład wchodzą: przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube z odbytnicą, wątroba, pęcherzyk żółciowy oraz trzustka.

Kolejną bardzo częstą, aczkolwiek z reguły wstydliwą chorobą leczoną przez gastroenterologa, są guzki krwawnicze, czyli po prostu hemoroidy. Hemoroidy, tak naprawdę ma każdy z nas i są one czymś zupełnie normalnym. Hemoroidy są uwypukleniami skóry, utworzonymi przez naczynia żylne wypełnione krwią. Problematycznie zaczyna się robić dopiero wtedy, gdy ulegną one powiększeniu i zmienią swoje położenie. Pierwszym objawem takie stanu jest obecność świeżej, jasnej krwi na papierze toaletowym. Poza tym może wystąpić świąd i ból okolicy odbytu. Na oddziałach gastroenterologicznych bardzo często hospitalizowani są pacjenci z krwawieniami z przewodu pokarmowego. Objawami wskazującymi na taki stan są: anemia, krwawe wymioty przypominający fusy od kawy, smoliste lub krwawe stolce. Do gastroenterologa zgłaszają się też pacjenci z takimi chorobami jak zapalenia jelit, wirusowe zapalenie wątroby typu A, B i C, ostre zapalenie trzustki, choroba wrzodowa, czy celiakia.

Jakie badania są wykonywane u gastroenterologa?

Badanie u gastroenterologa zaczyna się od zebrania szczegółowego wywiadu z pacjentem. Bardzo istotne jest, aby powiedzieć lekarzowi o wszystkich niepokojących nas objawach i opisać je możliwie najbardziej szczegółowo. Następnie lekarz przechodzi do badania fizykalnego: obmacywania, osłuchiwania i opukiwania. Wykonuje się także badanie per rectum. Polega ona na obejrzeniu okolicy odbytu, a następnie wprowadzeniu palca do odbytnicy. W niektórych przypadkach, już na tym etapie udaje się stwierdzić, co pacjentowi dolega, jednak większość chorych wymaga dalszej diagnostyki. Gastroenterolog może zlecić pobranie krwi, gdyż wyniki badań laboratoryjnych są niezwykle ważne w rozpoznawaniu wielu chorób przewodu pokarmowego.

Zlecane jest także wykonanie:

• USG;
• ultrasonografii endoskopowej – głowica służąca do badania wprowadzana jest do przewodu pokarmowego przez jamę ustną lub odbyt;
• tomografii komputerowej;
• rezonansu magnetycznego;
• gastroskopii;
• kolonoskopii.

Kiedy udać się do gastroenterologa?

Dolegliwości pochodzące z układu pokarmowego mogą świadczyć o niegroźnych stanach i mogą być spowodowane na przykład przez przejedzenie. W takim wypadku chwilowe „przegłodzenie się” powinno załatwić sprawę. Niestety, wcale nierzadko świadczą one o rozwoju poważnych chorób, które bez pomocy gastroenterologa mogą doprowadzić do ciężkich powikłań. Dlatego zawsze, kiedy czujemy, że coś nas niepokoi powinniśmy zgłosić się do lekarza. Do objawów, które wymagają konsultacji z gastroenterologiem zaliczamy:

• trudność i ból przy połykaniu;
• zgaga (uczucie pieczenia za mostkiem);
• nudności i wymioty;
• nieprzyjemny oddech;
• ból brzucha;
• biegunka;
• zaparcia;
• wzdęcia;
• obecność śluzu, krwi czy niestrawionych resztek pokarmu w kale.

Leczenie chorób gastroenterologicznych

Nie istnieje jedna, wspólna metoda leczenia chorób gastroenterologicznych. Wybór rodzaju leczenia zależy od tego, z jaką chorobą zmaga się dana osoba, a także od ogólnego stanu pacjenta. Wykorzystujemy zarówno metody farmakologiczne, jak i chirurgiczne. W chorobach tych, bardzo często wymagana jest zmiana stylu życia. Aby móc w pełni wyzdrowieć, pacjent musi stosować odpowiednią dietę, która nie obciąża jego przewodu pokarmowego. W doborze diety do konkretnej choroby swoją pomocą służą dietetycy oraz lekarze. Wymagane jest także zrezygnowanie z używek, takich jak papierosy, czy alkohol.

Gastroenterologa a gastroskopia?

Gastroskopia jest jednym z podstawowych badań stosowanych w gastroenterologii. Ma ona zastosowanie zarówno diagnostyczne, jak i lecznicze. W badaniu tym, endoskop (giętki przewód) wprowadzany jest przez jamę ustną do gardła. Często wiąże się to z nieprzyjemnymi dolegliwościami, takimi jak lęk, kaszel,  czy odruchy wymiotne, dlatego w celu zmniejszenia dyskomfortu stosuje się środki znieczulające.

Czy wiesz że:  liczba komórek bakteryjnych znajdujących się w naszych jelitach jest większa od liczby komórek tworzących nasz organizm? 

Gastroskopia umożliwia nam obejrzenie od wewnątrz przełyku, żołądka i początkowego odcinka dwunastnicy, aby sprawdzić, czy nie doszło do niepokojących zmian. Podczas tego badania możliwe są także, takie czynności jak: wycinanie polipów, usuwanie ciał obcych połkniętych przez pacjenta, czy tamowanie krwawień wewnętrznych. Badanie to wykonywane jest u osób zgłaszających utrudnione połykanie, zgagę, ból w nadbrzuszu, czy wymioty. Nie wykonuje się gastroskopii pacjentom ze świeżym zawałem mięśnia sercowego.

Choroby gastroenterologiczne stanowią bardzo dużą grupę chorób, z którymi zmagają się ludzie w dzisiejszych czasach. Nieregularne posiłki, spożywanie dużych ilości kawy i alkoholu, a także palenie tytoniu niewątpliwie przyczyniło się do nasilenia częstości występowania tych schorzeń. Warto wyrobić w sobie nawyki takie jak regularne jedzenie małych porcji pokarmu, czy spożywanie produktów bogatych w błonnik (kasza gryczana, pieczywo żytnie, otręby), aby móc cieszyć się zdrowiem przez wiele lat.