Alergia to plaga współczesnego świata, a ich ilość z roku na rok gwałtownie rośnie. Mogą dotyczyć wielu układów i narządów, przejawiać się w różnoraki sposób i często niezwykle utrudniać życie chorym. Jednym z organów mogących być dotkniętym alergią jest oko. Alergia może zajmować różne części narządu wzroku – spojówkę, naczyniówkę, powiekę, czy rogówkę dając rozmaite, nieprzyjemne dolegliwości.
Czym są alergie oczu?
Alergie oczu są to reakcje związane z nadwrażliwością na różne czynniki. Alergie te mogą przebiegać w różny sposób i być wywoływane przez odmienne czynniki, a zarazem różne mechanizmy tak zwane IgE-zależne i IgE-niezależne. Mechanizmy te związane są z udziałem bądź nie czynnika jakim jest immunoglobulina E – obecna u każdego człowieka, ale czasem biorąca udział w reakcjach alergicznych.
Alergie oczu – objawy
Objawy we wszystkich postaciach są podobne i różnią się szczegółami, czasem mogą być rozróżnione dopiero w badaniu przez okulistę. Najczęstsze dolegliwości to silne uczucie swędzenia, pieczenia, czasem nawet bólu. Oko może być czerwone, przekrwione, często łzawiące. Towarzyszyć może obrzęk powieki, czasem tak silny, że uniemożliwia on otwarcie oka. Objawy mogą dotyczyć jednego lub obu oczu. Często odczuwana przez pacjentów jest też suchość oka, nieprzyjemny świąd i uczucie piasku pod powiekami. Widoczne są różnorakie zmiany w badaniu oka – zależnie od mechanizmu i przyczyny powstania alergii.
Alergie oczu – przyczyny
Przyczyny alergii, nie tylko oczu, to nadal temat wielu badań i poszukiwań. Mimo, że znamy wiele czynników, to nadal okazuje się, że kolejne muszą być brane pod uwagę w śledzeniu mechanizmów powstawania alergii.
Zapamiętaj: Alergie oczu są to reakcje związane z nadwrażliwością na różne czynniki. Alergie te mogą przebiegać w różny sposób i być wywoływane przez odmienne czynniki, a zarazem różne mechanizmy tak zwane IgE-zależne i IgE-niezależne.
Przede wszystkim uwagę zwraca tu rodzinne występowanie alergii, a więc nasze geny. Środowisko i styczność z alergenami (a czasem wręcz przeciwnie – jej brak) są również kluczowe w rozwinięciu choroby. Dalsze patomechanizmy powstawania zależą od drogi uczulenia. W IgE-zależnych dochodzi do powstania w oku nadmiaru komórek związanych z odpowiedzią nadwrażliwości, a po kontakcie z alergenem uwalniają się mediatory zapalenia. W przypadku tych IgE-niezależnych w procesie tym biorą udział inne komórki i substancje, co koniec końców wywołuje podobne objawy. Alergiczne choroby oczu współistnieją często z alergicznym nieżytem nosa (nawet w 70%), alergią na pyłki, astmą, czy atopowym zapaleniem skóry.
Alergie oczu – rodzaje
Wyróżniamy tu całą gamę chorób: zapalenia spojówek – sezonowe i całoroczne, zapalenia spojówki i rogówki – atopowe, wiosenne oraz kontaktowe, a także choroby powiek – zapalenie alergiczne i kontaktowe. Mogą być to choroby ostre – w których objawy pojawiają się nagle i trwają krócej lub przewlekłe – ciągnące się czasem latami. Często choroby te mogą mieć też charakter nawrotowy, zwłaszcza w przypadku alergii na czynniki pojawiające się okresowo np. pyłki.
Alergie oczu – leczenie
Kluczowe jest przede wszystkim zapobieganie – unikanie kontaktu z alergenem, noszenie specjalnych okularów w trakcie pylenia, częste przemywanie oczu i twarzy, czasem nawet przepłukiwanie oka solą fizjologiczną. Przy pojawieniu się objawów można stosować chłodne okłady, dbać o higienę oczu (zwłaszcza u osób noszących soczewki) oraz czystość w pomieszczeniach.
Czy wiesz że: według niektórych danych alergiczne choroby narządu wzroku możemy zdiagnozować nawet u 30% populacji, a liczby te stale rosną?
W przypadku konieczności stosowania leków można wybrać te działające miejscowo (w formie kropli czy żelu do oka) lub ogólnoustrojowo np. w tabletkach. Stosuje się leki przeciwhistaminowe zarówno doustnie np. loratadyna, feksofenadyna jak i miejscowo w kroplach do oczu np. azelastyna, leki stabilizujące komórki odpowiedzialne za stan zapalny np. kromoglikany, olopatadynę czy ketotifen w kroplach do zakrapiania oczu, leki obkurczające naczynia stosowane miejscowo, sterydy, niesteroidowe leki przeciwzapalne czy miejscowe leki z substancją immunosupresyjną np. cyklosporyną. Wybór leczenia zależy od nasilenia, nawrotowości objawów, rodzaju alergii oraz preferencji pacjenta. W niektórych wypadkach można zastosować również odczulanie.
Alergie są jedną z najczęstszych chorób na świecie, dotykają większości z nas w mniejszym lub większym stopniu. Alergie oczu to jeden z ich rodzajów, mogący mieć rozmaite przyczyny i przebieg, ale zwykle niestety skutecznie uprzykrzają życie każdego chorującego. Obecnie mamy wiele leków i możliwości leczenia tej grupy chorób, jednak ich skuteczność bywa różna, dlatego kluczowe jest optymalne dobranie terapii dla każdego alergika.