Bulimia to obok anoreksji jedno z najczęstszych zaburzeń odżywiania. Jednostka ta związana jest z nieprawidłowym odbieraniem wyglądu własnego ciała. Charakterystyczne są dla niej epizody objadania się, po których chorzy podejmują różnego rodzaju próby przeciwdziałania przyrostowi masy ciała. Bulimia jest poważnym problemem. U osób na nią cierpiących dochodzić może do wielu, czasami nawet poważnych, uszkodzeń narządów – jakich?
Zaburzenia odżywiania
Jedną z grup schorzeń, którymi zajmują się psychiatrzy, są zaburzenia odżywiania. Zaliczana jest do niej m.in. dobrze znana w społeczeństwie anoreksja (inaczej jadłowstręt psychiczny). W grupie zaburzeń odżywiania występuje również inny zarówno podobny, jak i odmienny od anoreksji problem – mowa tutaj o bulimii (zwanej też żarłocznością psychiczną).
Czy wiesz że: według badań chłopcy cierpią na bulimię aż 9 razy rzadziej niż dziewczęta?
Tak w przypadku anoreksji, jak i w przypadku bulimii pacjenci doświadczają zaburzeń odbierania obrazu własnego ciała. Chorym nieustannie wydaje się, że ich sylwetki nie są wystarczająco szczupłe. W anoreksji jednak problem polega przede wszystkim na tym, że pacjent znacząco ogranicza ilość przyjmowanego pożywienia. Tymczasem w bulimii charakterystyczne są napady polegające na spożywaniu bardzo dużej ilości pokarmów. Jak to jest więc możliwe, że osoba chora na bulimię może gwałtownie tracić masę ciała, a nawet zmagać się z niedożywieniem?
Co to jest bulimia?
Bulimia jest zaburzeniem psychicznym spotykanym zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Wśród przyczyn bulimii wymieniane są przede wszystkim różne konflikty psychologiczne, takie jak brak akceptacji samego siebie czy poczucie braku akceptacji przez najbliższą rodzinę. Potencjalnie do tego zaburzenia odżywiania przyczyniać się mogą również zaniedbania wychowawcze zachodzące w okresie dzieciństwa, a także – występujące już w późniejszym wieku – szykanowania ze strony rówieśników (dotyczy to szczególnie sytuacji, kiedy pacjent jest obrażany czy też wyśmiewany z powodu swojego wyglądu).
Objawy bulimii
Najbardziej charakterystyczne dla bulimii są napady nieposkromionego spożywania pokarmów. Ilość pożywienia, którą są w stanie zjeść pacjenci podczas takiego napadu, może wręcz budzić zdziwienie. W sieci chorzy publikują swoje wspomnienia – opisują oni na przykład, że potrafili podczas napadu spożyć posiłek o kaloryczności nawet kilku czy kilkunastu tysięcy kalorii. Pacjentom cierpiącym na bulimię zdarza się spożyć typowy obiadu, a zaraz po tym słoik czekoladowego kremu i kilka różnych słonych przekąsek.
Epizody objadania się nie są jednak jedynym problemem, którego doświadczają osoby z tym zaburzeniem. Pacjenci próbują także zapobiec przytyciu, po spożyciu ogromnej ilości jedzenia. Czynią to na różne sposoby. Objawem bulimii może być wymuszanie wymiotów po epizodzie objadania się, ale i stosowanie środków przeczyszczających czy leków moczopędnych. Inni pacjenci z kolei mogą obsesyjnie podejmować się wykonywania ciężkich ćwiczeń fizycznych, a jeszcze inni podejmować próby niwelowania skutków napadów objadania poprzez wdrażanie głodówek.
Osobie, która nie cierpi na bulimię, wymioty zazwyczaj kojarzą się negatywnie i nieprzyjemnie. Tymczasem w przebiegu tej choroby pacjenci po zwymiotowaniu mogą odczuwać wyjątkowego rodzaju ulgę. Uczucie to bywa tak intensywne, że chory może celowo poddawać się kolejnemu epizodowi objadania tylko po to, aby znowu móc je odczuwać.
Zapamiętaj: Bulimia to inaczej żarłoczność psychiczna, która objawia się napadami obżarstwa i wymiotami spożytego jedzenia. Najczęściej chorują na nią dziewczęta i młode kobiety.
Jakie są zdrowotne konsekwencje bulimii?
Bulimia – jako że jest zaliczana do zaburzeń odżywiania – może prowadzić do problemów ze stanem odżywienia organizmu, ale nie tylko. Na skutek nieprawidłowego odżywiania może dojść do niedoborów składników odżywczych, a nawet do niedożywienia organizmu. Konsekwencją prowokowania wymiotów czy stosowania środków przeczyszczających bywają problemy dotyczące przewodu pokarmowego np. rozdęcie żołądka (związane z przepełnieniem tego narządu podczas epizodów objadania się) czy uszkodzenia przełyku (występujące na skutek wielokrotnych wymiotów). Nadużywanie środków przeczyszczających prowadzi do występowania częstych zaparć.
Wielokrotne wymioty mogą uszkadzać nie tylko przełyk, ale i uzębienie. U pacjentów z żarłocznością psychiczną występować mogą znaczne uszkodzenia szkliwa zębów. U chorych może dochodzić również do uszkodzenia gruczołów ślinowych. Skutkiem częstego prowokowania wymiotów bywają również zmiany na skórze rąk (polegające np. na pojawianiu się różnych ran czy zgrubień skóry).
Wśród innych, spotykanych u chorych skutków bulimii, wymieniane są:
- niedociśnienie tętnicze,
- zaburzenia miesiączkowania u kobiet (polegające na występowaniu nieregularnych krwawień lub nawet na całkowitym zatrzymaniu miesiączki),
- stałe poczucie zmęczenia,
- bóle głowy,
- zgaga,
- odwodnienie,
- ospałość,
- zaburzenia koncentracji,
- zawroty głowy,
- zaburzenia snu.
Jak przebiega leczenie bulimii?
W leczeniu bulimii najistotniejszą rolę odgrywa psychoterapia. To właśnie dzięki pracy z psychoterapeutą możliwa jest zmiana istniejących u pacjenta nieprawidłowych przekonań dotyczących wyglądu jego sylwetki, a także budowanie prawidłowego stosunku do odżywiania. W przypadku zaburzeń odżywiania stosuje się różnego rodzaje psychoterapie – przykładowo, pomóc pacjentowi może zarówno psychoterapia poznawczo-behawioralna, jak i przebycie terapii rodzinnej. Dodatkowo pacjentom proponowane jest leczenie farmakologiczne. Lekiem, który stosowany bywa w leczeniu bulimii, jest przede wszystkim fluoksetyna (środek z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny, w skrócie określanych jako SSRI).
Omawiając bulimię, podkreślić trzeba jeden bardzo ważny aspekt – choroba ta jest bardzo groźna i nigdy nie wolno jej bagatelizować. Skutkami bulimii bywają bowiem nie tylko problemy somatyczne, ale także mogą pojawiać się kolejne problemy psychiczne. Pacjenci cierpiący na żarłoczność psychiczną znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka zaburzeń nastroju (w postaci przede wszystkim zaburzeń depresyjnych), nasilone jest u nich również ryzyko korzystania z substancji psychoaktywnych, a nawet zachowań samobójczych. Walka z bulimią może zajmować nawet wiele miesięcy, jednakże zdecydowanie nie można się poddawać. Odpowiednie działania wdrażane przez specjalistów w połączeniu z dużym wsparciem ze strony najbliższego otoczenia pacjenta pozwalają wygrać z tą chorobą.