Choroby zębów a zdrowie, czyli dlaczego warto dbać o zęby? Jakie choroby wywołuje próchnica?

Próchnica oraz choroby przyzębia (tkanek otaczających ząb) stanowią jeden z najpowszechniej występujących schorzeń człowieka. Wielu nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji jakie niesie ze sobą nieleczona próchnica. Obecnie wiadomo, że choroby zębów są przyczyną poważnych dolegliwości innych narządów człowieka, a właściwa profilaktyka tych schorzeń, poprzez prawidłową higienę jamy ustnej i regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym, są niezbędne dla utrzymania zdrowia całego organizmu.

Choroby zębów a zdrowie, czyli dlaczego i jak należy dbać o zęby?

Brak prawidłowej higieny jamy ustnej (nieregularne mycie i nitkowanie zębów) oraz unikanie wizyt kontrolnych u stomatologów sprzyjają gromadzeniu się drobnoustrojów na powierzchni zębów, w postaci nalotu, który nazywamy płytką nazębną. Dieta bogata w cukry proste (obecne w dużych ilościach w słodyczach) oraz zwiększona wrażliwość powierzchni szkliwa (spowodowana niedoborami wapnia i witamin) są kolejnymi czynnikami będącymi przyczyną powstawania próchnicy zębów. W przebiegu próchnicy dochodzi do demineralizacji (odwapnienia) i proteolizy (niszczenia związków organicznych budujących ząb) w wyniku działania kwasów wytworzonych przez bakterie obecne w płytce nazębnej.

Nieleczona próchnica prowadzi do rozwoju zapalenia miazgi (bogato unaczynionej i unerwionej tkanki wypełniającej wnętrze zęba), które zwykle objawia się silnym, samoistnym bólem. Innymi powikłaniami próchnicy są: martwica i zgorzel zęba, która polega na gnilnym rozpadzie martwej miazgi. Nieleczona próchnica często prowadzi do utraty uzębienia, co nie jest obojętne dla organizmu, gdyż prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego jest zależne od właściwego rozdrobnienia pokarmu w jamie ustnej.

Do działań zapobiegającym chorobom zębów, często pomijanych przez pacjentów, należą wizyty w profesjonalnych gabinetach higieny stomatologicznego (w których szczególny nacisk stawia się na profilaktykę próchnicy).
Profesjonalne zabiegi obejmują:

  • scaling (usunięcie kamienia nazębnego);
  • piaskowanie (usuwanie osadów nazębnych);
  • fluoryzacja (pokrycie lakierem zawierającym fluor);
  • lakowanie zębów stałych (pokrycie bruzd zęba materiałem chroniącym przed próchnicą w obrębie bruzd zębów);
  • polerowanie zębów;
  • instruktaż higieny, czyli nauka o tym, jak prawidłowo dbać o zęby w domu.

Próchnica a choroby stawów

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Powikłaniem nieleczonej próchnicy może być rozwój zapalenia przyzębia (tkanek otaczających ząb). Badania naukowe przeprowadzone w 2016 roku powiązały zapalenie przyzębia z reumatoidalnym zapaleniem stawów (chorobą objawiającą się bólem, zesztywnieniem, zniekształceniem i obrzękiem stawów, głównie rąk i stóp). Naukowcy odkryli związek pomiędzy obecnością pewnego gatunku bakterii, odpowiedzialnej za stan zapalny tkanek okołozębowych, z rozwojem choroby obejmującej stawy.

Próchnica a choroba wrzodowa

Obecnie wiadomo, że głównym czynnikiem odpowiedzialnym za rozwój choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy jest zakażenie bakterią- Helicobacter pylorii. Rzadziej przyczyną choroby jest przyjmowanie leków, np. niesteroidowych leków przeciwzapalnych (powszechnie stosowanych w leczeniu bólu). Istnieją przesłanki sugerujące, iż nieprawidłowa higiena jamy ustnej również przyczynia się do rozwoju choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Do głównych objawów tej choroby należą: bóle brzucha występujące głównie na czczo, a także nudności i uczucie “ciężkości” po posiłkach.

Choroby zębów a zapalenie zatok

Zębopochodne zapalenie zatok przynosowych jest chorobą zapalną zatok (powietrznych przestrzeni w kościach części twarzowej czaszki) zlokalizowanych w sąsiedztwie jamy nosowej.

Zapamiętaj: Nieleczona próchnica często prowadzi do utraty uzębienia, co nie jest obojętne dla organizmu, gdyż prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego jest zależne od właściwego rozdrobnienia pokarmu w jamie ustnej.

Choroba ta jest najczęściej spowodowana uszkodzeniem błony wyścielającej zatokę szczękową i może być powikłaniem procedur dentystycznych, takich jak: ekstrakcja (usunięcie) zęba czy zabiegu wszczepienia implantu stomatologicznego (protezy stosowanej w celu odbudowy utraconego uzębienia). Do innych potencjalnych przyczyn należą: stany zapalne tkanek okołozębowych i okołowierzchołkowych oraz rzadziej urazy szczęki. Uważa się, że poprawa higieny jamy ustnej i w konsekwencji spadek częstości chorób przyzębia może przyczynić się do zmniejszenia zapadalności na zębopochodne zapalenie zatok przynosowych.

Choroby zębów i ból głowy

Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że choroby zębów objawiają się bólem zębów, jednak mało osób łączy występowanie schorzeń stomatologicznych z bólem głowy. W rzeczywistości schorzenia zębów mogą powodować takie dolegliwości. Jama ustna i zęby są unerwione przez gałęzie nerwu trójdzielnego (jednego z nerwów czaszkowych). Oznacza to, że informacje o odczuciach (dotyku, bólu, temperatury) z tego obszaru są przekazywane do mózgu właśnie za pośrednictwem tego nerwu.

Czy wiesz że: mleko, jogurty, kefiry, nabiał zawierają wapń oraz witaminę D, które wzmacniają zęby?

Podrażnienie gałęzi nerwu trójdzielnego przez proces zapalny w obrębie i sąsiedztwie zęba może wywołać podrażnienie innych gałęzi tego nerwu i manifestować się właśnie bólem głowy. Warto pamiętać, że nieleczone wady zgryzu, nałogowe “zgrzytanie” zębami, braki w uzębieniu mają istotny wpływ na funkcjonowanie stawu skroniowo-żuchwowego (stawu łączącego żuchwę z pozostałą częścią czaszki). Nieprawidłowości w obrębie tego stawu również są przyczyną przewlekłych bólów głowy.

Choroby zębów a cukrzyca

Wiadomo, że osoby chore na cukrzycę są bardziej podatne na rozwój próchnicy w porównaniu do zdrowych ludzi. W przebiegu cukrzycy dochodzi do spadku ilości wydzielanej śliny, co więcej, stężenie glukozy w ślinie wzrasta. Oba te czynniki sprzyjają stanom zapalnym jamy ustnej, ponieważ ślina zawiera substancje mające działanie bakteriobójcze. Warto pamiętać, że cukrzyca jest schorzeniem osłabiającym układ immunologiczny (odpornościowy) człowieka i wiąże się z utrudnionym gojeniem ran, także w obrębie jamy ustnej.

Choroby zębów a nieświeży oddech

Ubytki w obrębie zębów są efektem niszczenia powierzchni zębów przez bakterie obecne w jamie ustnej. Drobnoustroje, jak każde inne organizmy, aby żyć potrzebują pożywienia. Resztki pokarmu po spożytym posiłku są świetną pożywką dla bakterii, które namnażają się w jamie ustnej. Wraz ze wzrostem ilości bakterii zwiększa się ilość substancji przez nie wydzielanych, co powoduje zarówno niszczenie powierzchni zębów, ale jest także przyczyną nieprzyjemnego zapachu.

Choroby zębów a choroby nerek

Zdrowe zęby są ważne dla każdego, ale szczególnie istotne dla osób z chorobami nerek oczekującymi na przeszczep. Badanie dentystyczne jest konieczne u wszystkich osób kwalifikowanych do przeszczepienia narządów, a obecność niewyleczonych zmian w jamie ustnej może opóźnić, a nawet uniemożliwić zakwalifikowanie pacjenta do transplantacji (przeszczepu). Wynika to z obawy przed przeniesieniem zakażenia z jamy ustnej do innych części ciała. Ryzyko jest większe u pacjentów, którzy przeszli zabieg transplantacji ze względu na konieczność przyjmowania przez nich leków immunosupresyjnych (czyli leków obniżających odporność), aby zapobiec odrzuceniu przeszczepionego narządu.

Choroby zębów a ciąża

Badania naukowe sugerują, że kobiety w ciąży są bardziej narażone na rozwój próchnicy w porównaniu do reszty populacji. Do prawdopodobnych przyczyn należą:

  • zmiany w florze bakteryjnej jamy ustnej w czasie ciąży;
  • wymioty u ciężarnych;
  • częsta zmiana nawyków żywieniowych i pielęgnacyjnych.

Badacze sugerują, że niektóre ze schorzeń stomatologicznych mogą nieść ze sobą konsekwencje dla płodu. Zapalenie tkanek okołozębowych u matki jest powiązane z większą częstością porodów przedwczesnych (czyli porodu przed 37 tygodniem ciąży) i niższą masą urodzeniową. Większa ilość bakterii odpowiedzialnych za próchnicę u matki, może prowadzić do zwiększonego tempa rozwoju próchnicy u dziecka.

Inne choroby wywołane przez choroby zębów

Szczególnie niebezpiecznym powikłaniem nieleczonych chorób zębów jest choroba odogniskowa, polegająca na rozprzestrzenieniu się bakterii ze zmian chorobowych w obrębie jamy ustnej do innych narządów i tkanek organizmu, prowadząc do rozwoju wielu schorzeń, na przykład:

  • kłębuszkowego zapalenia nerek;
  • zapalenia wsierdzia (zapalenia wewnętrznej warstwy serca);
  • zapalenia osierdzia (zapalenia błony otaczającej serce);
  • zapalenia mięśnia sercowego;
  • schorzeń narządu wzroku i wielu innych.

Choroby zębów stanowią jedne z najpowszechniej występujących schorzeń u ludzi. Wielu nie zdaje sobie sprawy, że zaniedbania w uzębieniu to nie tylko utrata pięknego uśmiechu, ale istotne ryzyko poważnych chorób innych narządów. Do działań profilaktycznych zapobiegającym rozwojowi chorób zębów należą: prawidłowa dieta i higiena jamy ustnej, regularne kontrole dentystyczne oraz wizyty w profesjonalnych gabinetach higieny stomatologicznej.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *