Aminokwasy to małe cząsteczki, które tworzą białka. Są one niezbędne do prawidłowego rozwoju organizmu, budowy jego elementów i zachodzenia wszystkich koniecznych przemian. Białka są jednym z kluczowych składników odżywczych i stanowią element budulcowy ciała. W medycynie aminokwasy dzielą się na endogenne i egzogenne. Te pierwsze naturalnie występują w ciele ludzki i organizm sam może je wytwarzać na drodze różnych przemian metabolicznych. Egzogenne natomiast są niezbędne do funkcjonowania, jednak muszą zostać przyswojone z zewnątrz, zatem powinny znaleźć się one w naszym pożywieniu. Jednym z aminokwasów jest arginina, która jest aminokwasem dziwnym. Bywa zaliczana do jednej i drugiej grupy, bowiem może być ona syntezowana, jednak jedynie w specjalnych warunkach, gdy w organizmie jest dostęp do określonych innych składników. W innym przypadku staje się egzogenna i trzeba ją dostarczyć wraz z jedzeniem.
Co to jest arginina?
Jest to aminokwas o charakterze zasadowym, który bierze udział w licznych przemianach w organizmie człowieka. Można dzięki jej metabolizmowi uzyskiwać energię niezbędną naszemu ciału, a produktem ubocznym jej reakcji oraz innych cząstek aminokwasów jest kreatynina. Znajduje się w popularnych składnikach spożywczych, tak więc stosując zrównoważoną i zróżnicowaną dietę nie powinno zabraknąć nam argininy. Znajdziemy ją w mięsie wołowym, jajach, rybach, kaszy gryczanej, ziarnach i nasionach, orzechach czy w soczewicy. Jej cząsteczka współdziała w organizmie również w licznych procesach immunologicznych i hormonalnych. Jest też ważna w trakcie procesów usuwania szkodliwych metabolitów z ciała człowieka.
Właściwości argininy
Arginina przyspiesza gojenie się ran oraz działa pozytywnie na układ immunologiczny. Jest także dobrym źródłem energii dla nabłonka jelit w stanach niedożywienia czy infekcji, gdy rośnie metabolizm. Wpływa korzystnie na wchłanianie wapnia w organizmie, dlatego prawidłowe stężenie argininy jest pomocne w leczeniu krzywicy. Zmniejsza lepkość płytek i pomaga w naprawie uszkodzeń w śródbłonku naczyń krwionośnych. Jest także substancją, dzięki której w organizmie powstaje tlenek azotu, którego niedobór może wiązać się z powstawaniem miażdżycy i choroby wieńcowej. Uwrażliwia także tkanki na działanie insuliny, przez co jest ważnym składnikiem pokarmowym w diecie osób z cukrzycą, zwłaszcza typu drugiego. Powinny one spożywać produkty bogate w argininę. Jednak suplementacja zarówno w kwestii choroby naczyń wieńcowych, miażdżycy czy cukrzycy nie jest konieczna. Zbilansowana dieta powinna dostarczyć wystarczająco argininy. Bierze ona udział również w procesie spermatogenezy, czyli powstawania plemników.
Zastosowanie argininy
Dzienne zapotrzebowanie na białko w diecie człowieka wynosi średnio od 55 do 75 g na dobę dla dorosłego człowieka i zależy od masy ciała oraz trybu życia (osoby ważące więcej i intensywnie ćwiczące potrzebują go więcej niż inni). Arginina jest jednym z aminokwasów w białku i zapotrzebowanie na nią bywa różne dla poszczególnych osób, również ze względu na opisaną już względną egzogenność, a maksymalna jej ilość przyjmowana w formie doustnej wynosi 6 g/dzień.
Czy wiesz że: arginina wraz z histydyną i lizyną są głównymi aminokwasami histonów - białek znajdujących się w jądrach komórkowych, które wiążą cząsteczki kwasu DNA?
Mieszanki pokarmowe z argininą zaleca się m.in. chorym po rozległych zabiegach z powodu nowotworów i urazów. Wchodzi ona w skład tak zwanych mieszanek immunomodulujących, które wpływają na regenerację i układ odpornościowy. Dlatego arginina jest również zalecana dla pacjentów z odleżynami czy trudno gojącymi się ranami. Preparaty z argininą wybiera się również u chorych z chorobami jelit jak np. Choroba Leśniowskiego-Crohna, gdy pojawiają się zaburzenia wchłaniania. Arginina jest korzystna także dla pacjentów z mocznicą, czyli przewlekłą niewydolnością nerek. Zapobiega ona wzrostowi lub zmniejsza stężenie amoniaku we krwi. Cząsteczki argininy są również dołączane do insuliny u chorych z cukrzycą. Zmienia to właściwości insuliny modyfikując jej wchłanianie i umożliwiając lepszą kontrolę poziomu cukru.
Arginina w dermatologii
Arginina w diecie sprzyja gojeniu skóry, wszelkiego rodzaju ran czy odleżyn. Stosuje się ją również w różnego rodzaju preparatach na powierzchnię skóry. Wspomaga ona nawilżenie skóry, bowiem jej cząsteczka ułatwia wiązanie wody i jej zatrzymywanie w skórze. W kosmetykach występuje ona zwykle w stężeniu do 7%. Może być zatem zalecana u osób z suchą skórą, czy cierpiącymi na atopowe zapalenie skóry. Ci ostatni powinni jednak z rozwagą wybierać produkty, gdyż skóra atopowa czasem nie akceptuje nawet produktów dla niej zalecanych. Arginina jest też składnikiem potrzebnym w skórze do produkcji tak zwanego naturalnego czynnika nawilżającego.
AAKG czy arginina?
AAKG to alfa-ketoglutaran argininy, czyli jej pochodna. Jest to cząsteczka bardziej aktywna biologicznie. AAKG łączy w sobie cząsteczkę argininy i kwasu glutarowego. Jest używany głównie w kulturystyce jako odżywka. Również wpływa on na syntezę tlenku azotu w organizmie dzięki czemu rozszerza naczynia i zapewnia lepszy dopływ krwi m.in. do mięśni oraz działa na przewodnictwo nerwowe. W tych mechanizmach wspomaga on rozbudowę muskulatury, gdy przyjmuje się go w trakcie ćwiczeń. Należy jednak pamiętać, że każda substancja w dużych dawkach może działać negatywnie na nasz organizm, a chcąc osiągnąć masę mięśniową powinniśmy przede wszystkim dobrze się odżywiać i w odpowiedni sposób trenować. Nadmiar przyjmowanych aminokwasów i ich pochodnych może bowiem uszkodzić nerki.
Arginina – przeciwwskazania
Nikt z ilością argininy nie powinien przesadzać, kluczem do zdrowia jest bowiem równowaga i zbilansowanie w diecie i przyjmowanych składnikach odżywczych. Nadmiar białek jest bowiem szkodliwy dla nerek. Przeciwwskazaniem jest również u osób które mają uczulenie na składniki suplementów lub pokarmów, które zawiera, u chorych z niedrożnością dróg żółciowych, hiperargininemią (czyli wysokim poziomem argininy we krwi) czy w ciężkiej niewydolności nerek, gdzie generalnie ograniczamy ilość przyjmowanego białka. Nie powinni stosować jej również chorzy z kwasicą, w śpiączce wątrobowej czy osoby cierpiące na zaburzenia przemian białek i aminokwasów. Ostrożność należy również zachować u osób z nieprawidłowym poziomem elektrolitów, potasu we krwi oraz u pacjentów przyjmujących leki moczopędne. Dlatego przed użyciem preparatów tego rodzaju należy zasięgnąć porady lekarza, zwłaszcza jeśli cierpimy na choroby przewlekłe.
Zapamiętaj: Arginina to aminokwas o charakterze zasadowym, który bierze udział w licznych przemianach w organizmie człowieka.
Arginina to aminokwas niezbędny do naszego życia i przeprowadzania różnych procesów biochemicznych i metabolicznych. Jest wykorzystywana w wielu reakcjach, używana w niektórych działach medycyny, pomaga dbać o prawidłowy rozwój organizmu i piękny wygląd. Należy jednak ostrożnie podchodzić do wszelkich suplementów, również tych z argininą. Kluczem do zdrowia jest bowiem dobra dieta, która powinna uzupełnić wszelkie potrzeby naszego ciała. Zbilansowane posiłki wystarczą w utrzymaniu prawidłowych poziomów białek, cukrów i tłuszczy w organizmie, a w większości przypadków zapewniają również odpowiednią podaż witamin i minerałów, dlatego zamiast sięgać po apteczne preparaty najpierw wybierzmy się na zakupy po zdrowe produkty spożywcze, bądź poradźmy dietetyka.