W dzisiejszych czasach często słyszy się o problemach kobiet, które pomimo wieloletnich starań nie są w stanie zajść w ciążę. Wielokroć nie można uchwycić znamiennej przyczyny, która powoduje wystąpienie takich problemów. Właśnie dla tych pacjentek skierowana jest histrosalpingografia (HSG) czyli badanie, które potocznie nazywa się badaniem drożności jajowodów. Co warto o nim wiedzieć?
Co to jest badanie drożności jajowodów?
Badanie drożności jajowodów polega na radiologicznej kontroli drożności macicy i jajowodów po podaniu kontrastu od strony szyjki macicy. W dzisiejszych czasach w trakcie tego badania możemy wykorzystać promieniowanie rentgenowskie lub tzw. sono-HSG, czyli użycie fal ultradźwiękowych emitowanych przez aparat USG. Za pomocą promieni lub fal ultradźwiękowych możliwe będzie zobrazowanie, czy nie istnieją jakiekolwiek przyczyny mechaniczne w drodze komórki jajowej z jajnika do jamy macicy. Metoda ta jest niezwykle skuteczna w swoim zamyśle, ze względu na umożliwienie w pełni obrazowania dróg rodnych. Problemem tej techniki jest niemożność wykrycia niektórych patologii. Jedną z takich jednostek jest endometrioza, czyli choroba, która polega na obecności endometrium (błony śluzowej macicy) w lokalizacjach poza jamą macicy.
Kiedy wykonuje się badanie drożności jajowodów?
Badanie to wykonywane jest u kobiet, które przez dłuższy czas nieskutecznie próbują zajść w ciążę a wykonana została u nich poszerzona diagnostyka problemu niepłodności, która nie wykazała żadnej uchwytnej przyczyny tego stanu. Bardzo często u takich kobiet problem tkwi w nieprawidłowej lub bardzo specyficznej budowie żeńskich narządów odpowiedzialnych za płodność. Do stanu takiego doprowadzić mogą między innymi upośledzenie drożności jajowodów lub osobnicza budowa jamy macicy.
Zapamiętaj: Niedrożne jajowody to jedna z najczęstszych przyczyn niepłodności u kobiet.
HSG umożliwi w pełni zobrazowanie anatomii narządów rodnych. Głównym problemem zaburzeń anatomii tych okolic jest brak występujących objawów jakichkolwiek problemów z drożnością, dlatego jedynym sposobem na stwierdzenie przyczyny niepłodności jest wykonanie histerosalpingografii. Badanie to zlecane jest przez lekarza ginekologa oraz przez niego jest ono wykonywane.
Jak wygląda badanie drożności jajowodów?
Zaleca się, aby badanie drożności jajowodów wykonywać z wykorzystaniem znieczulenia. Można wykorzystać znieczulenie miejscowe, bądź ogólne. Jeżeli u pacjentki zaplanowane jest znieczulenie ogólne powinna odstąpić od spożywania pokarmów oraz picia wody na 6 godzin przed rozpoczęciem diagnostyki tak, aby zminimalizować ryzyko powikłań po wykonanym badaniu.
Czy wiesz że: NFZ zaleca wykonywanie kontrolnej cytologii co 3 lata? Coraz częściej jednak słyszy się, że aby badanie to w pełni skutecznie umożliwiało wczesną diagnostykę stanów przedrakowych szyjki macicy, powinno być wykonywane raz do roku.
Pacjentka w trakcie diagnostyki znajduje się w pozycji siedzącej na fotelu ginekologicznym. Lekarz odkaża szyjkę macicy i wprowadza cewnik. Następnie za pomocą wcześniej już wymienionego cewnika kontrastuje drogi rodne. Za pomocą fluoroskopii, czyli specjalnego urządzenia do wykonywania zdjęć rentgenowskich zakontrastowanych okolic obrazuje się jajowody oraz jamę macicy. Jeżeli wykonywane jest sono-HSG lekarz wykorzystuje głowicę ultrasonograficzną. W przypadku zmian patologicznych w obrębie dróg rodnych można wychwycić ubytki lub naddatki kontrastowania, które następnie mogą być dalej diagnozowane tak, aby stwierdzić przyczynę tajemniczego problemu zapłodnienia u osób potencjalnie w pełni zdrowych.
Jak przygotować się do badania drożności jajowodów?
Pacjentka przed badaniem musi wykonać paletę badań laboratoryjnych. Wymagane jest wykonanie badań z krwi takich jak:
- morfologia krwi,
- cytologia,
- badanie w kierunku HIV,
- badanie w kierunku WZW B i C,
- badanie w kierunku chorób wenerycznych,
- parametry układu krzepnięcia,
- badania w kierunku infekcji chlamydiowej,
- posiew wymazu pobranego z pochwy oraz szyjki macicy.
Aby lepiej zobrazować drogi rodne, pęcherz moczowy powinien być wypełniony. W trakcie badania nie należy poruszać się. Zakłóci to obraz wykonywanego obrazowania. Po wykonanym badaniu mogą występować bóle brzucha przypominające te, które występują przed lub w trakcie okresu oraz delikatne plamienia. Groźnym powikłaniem jest zapalenie przydatków, które powinno zostać zdiagnozowane przez lekarza ginekologa na kontrolnej wizycie.
Badanie histerosalpingografii może okazać się zbawieniem dla osób, które od wielu lat zmagają się z diagnostyką problemu niepłodności. U tych kobiet przyczyna może być prozaiczna, aczkolwiek po przeprowadzonej poprzedniej diagnostyce niemożliwa do wykrycia. Za pomocą tego badania możliwe jest wykrycie problemu czysto fizycznego transportu komórki jajowej do jamy macicy, czyli miejsca, w którym zapłodniona przez plemnik osadza się fizjologicznie.