Pęcherzyca to choroba skóry, która ma wiele odmian. Nie jest do końca zbadana i zawiera wiele tajemnic. W niektórych przypadkach potrafi nawet przejść z jednego typu w drugi. Jej przebieg jest przewlekły, a zmiany nieprzyjemne dla pacjenta. Czym jest pęcherzyca? I jak ją leczyć?
Co to jest pęcherzyca?
Pęcherzyca to pęcherzowa choroba autoimmunologiczna skóry. Jest chorobą przewlekłą, w której powstają autoprzeciwciała- białka odpornościowe organizmu, które zaczynają atakować komórki skóry i błon śluzowych. Charakteryzuje się powstawaniem pęcherzy, w wyniku utraty połączenia między komórkami warstw naskórka. W zależności w której warstwie dochodzi do zmian wyróżniamy: pęcherzycę zwykłą i liściastą. Rodzaj pęcherzycy determinuje inne objawy kliniczne, przebieg choroby oraz rokowanie.
Objawy pęcherzycy
Objawy zależą od rodzaju pęcherzycy, dlatego szczegółowo opisane są w poszczególnych działach. Jednakże wspólną cechą wszystkich pęcherzyc, jest jak nazwa wskazuje powstawanie pęcherzy. Pęcherze te różnią się w zależności w której warstwie naskórka powstały.
Przyczyny pęcherzycy
Genetyczne uwarunkowanie pęcherzycy nie jest do końca potwierdzone, jednakże można zaobserwować rodzinne jej występowanie. Odmiana pęcherzycy liściastej, pęcherzyca brazylijska jest natomiast najprawdopodobniej spowodowana infekcją wirusową.
Czy wiesz że: choroba autoimmunologiczna to choroba w której układ immunologiczny-odpornościowy, tworzy komórki-autoprzeciwciała, które niszczą własne tkanki?
Potwierdzone jest tło autoimmunologiczne, między innymi tym, że dochodzi do przejścia przeciwciał z chorej ciężarnej na płód oraz współwystępowaniem z nią innych chorób autoimmunologicznych takich jak myasthenia gravis – przewlekła choroba mięśni. Mechanizm w jakim dochodzi do powstania przeciwciał jest niewiadomy, obserwuje się rzadkie przypadki, w których czynnikiem prowokującym były leki (np. penicylina, kaptopril) – wtedy nazywana pęcherzycą polekową, światło słoneczne oraz oparzenia skórne.
Rodzaje pęcherzycy
Tak jak wspomniano wcześniej ze względu na umiejscowienie zmian w warstwach naskórka wyróżniamy pęcherzycę zwykłą oraz liściastą. W zależności od tego jaki to rodzaj choroby przebieg, leczenie oraz rokowania są inne.
Pęcherzyca zwykła (Pemphigus vulgaris)
Jest to najcięższa postać pęcherzycy. Do zmian dochodzi głęboko w naskórku oraz na błonach śluzowych, głównie jamy ustnej. Objawia się w pierwszej fazie nadżerkami błon śluzowych jamy ustnej, a później zmianami na skórze. Rozległe zmiany są bolesne i utrudniają jedzenie i mówienie. Jeżeli pojawią się również na strunach głosowych, mogą powodować utratę głosu. Stan ogólny pacjenta jest raczej dobry, nie dochodzi do podwyższenia temperatury ciała.
Pęcherzyca zwykła ma jedną odmianę:
- Pęcherzyca bujająca – rzadka odmiana, charakteryzująca się występowaniem również zmian przerostowych w okolicach narządów płciowych, czerwieni wargi oraz zgięć stawowych i fałdów.
Pęcherzyca liściasta (Pemphigus foliaceus)
Jest to postać pęcherzycy, w której występują zmiany nadżerkowo-złuszczające oraz bardzo powierzchowne, krótkotrwałe pęcherze. Zajęta jest tylko skóra, błony śluzowe nie. Zmiany występują najczęściej na tułowiu, w postaci łatwo pękających pęcherzy. Stan pacjenta jest raczej dobry, u niektórych pacjentów może dojść do samoistnych remisji, czyli wycofania objawów. Choroba może również zająć włosy oraz paznokcie.
Wyróżniamy następujące postacie pęcherzycy liściastej:
- pęcherzyca rumieniowata – łagodna odmiana charakteryzująca się występowaniem również rumieniowych zmian głównie na twarzy i plecach;
- pęcherzyca łojotokowa – stosunkowo łagodna odmiana w której dochodzi również do powstania łojotokowych strupów. Zmiany zlokalizowane są na twarzy, plecach i okolicy mostka;
- pęcherzyca brazylijska – wcześniej już wspomniana, spowodowana przez wirusa przenoszonego przez ukąszenie przez owada. Występuje endemicznie w Ameryce Południowej.
Pęcherzyca polekowa
Zaobserwowano również występowanie pęcherzycy po zażyciu niektórych leków, np. antybiotyków. Tutaj leczenie jest proste, odstawienie danego leku powoduje ustąpienie objawów.
Leczenie pęcherzycy
Podstawą leczenia pęcherzycy jest łączenie glikokortykosteroidów (powszechnie znanych jako sterydów) z leczeniem immunosupresyjnym – działającym na nasz układ odpornościowy.
Zapamiętaj: Występuje również pęcherzyca opryszczkowata- może być odmianą pęcherzycy liściastej, a bardzo rzadko pęcherzycy zwykłej. Pojawiają się zmiany rumieniowo-pęcherzykowe i są trudne do różnicowania z innymi chorobami skóry.
W pęcherzycy zwykłej leczenie jest bardziej intensywne z powodu bardziej rozległych zwykle zmian. Powinno być prowadzone w Klinice Dermatologicznej, pod stałą kontrolą poziomu przeciwciał – białek wskazujących aktywność choroby. Dodatkowo, powinno stosować się leczenie miejscowe – zalecane są codzienne kąpiele odkażające, maści z antybiotykiem albo ze sterydem.
Pęcherzyca to bardzo poważna choroba skóry, której nie można bagatelizować. Odpowiednie leczenie, może doprowadzić do wycofania się objawów. Występuje również odmiana pęcherzycy, która towarzyszy nowotworom krwi, dlatego każde zmiany na skórze, które nas zaniepokoją powinny być zbadane przez lekarza dermatologa.