W Polsce coraz częściej wykonuje się planowe cięcia cesarskie. W zaświadczeniach lekarskich nierzadko widnieje rozpoznanie- tokofobia. Czy lęk przed porodem to realny problem? Jak mu zaradzić?
Co to jest tokofobia?
Tokofobia to patologiczny strach przed porodem, który występuje nawet u 6-10% ciężarnych. Lęk ten obejmuje nie tylko okres porodu, ale również ciąży i połogu.
Zapamiętaj: Wsparcie partnera i rodziny powoduje zmniejszenie strachu przed porodem.
Główną komponentą tej choroby jest strach przed bólem. Wyróżniamy tokofobię pierwotną i wtórną oraz taką która jest objawem depresji. Tokofobia pierwotna może pojawić się na długo przed pierwszą ciążą. Wtórna jest następstwem urazowego porodu, poronienia i wiąże się często z nierozpoznaną depresją poporodową, poporodowym psychogennym zespołem pourazowym i zaburzeniami więzi emocjonalnych. Tokofobia jako objaw depresji wiąże się z nawracającym obsesyjnym przekonaniem przyszłej matki, że nie jest ona w stanie urodzić, albo że umrze podczas porodu.
Objawy tokofobii
Objawami tokofobii jest paraliżujący lęk związanych z ciążą albo porodem. Pacjentka nawet na samo słowo “poród” blednie, poci się, drżą jej ręce, ma skoki ciśnienia i ma trudności z mówieniem. Strach przed porodem może objawiać się koszmarami, dolegliwościami fizycznymi, trudnościami w skupieniu oraz pracowaniu. Pacjentki mogą odczuwać bóle brzucha, nudności oraz wymioty. Objawy są bardzo osobnicze i w różnym stopniu zasilone.
Przyczyny tokofobii
Czynnikami sprzyjającymi występowanie nadmiernego strachu przed porodem są: młody wiek, brak wsparcia bliskich, niski poziom wykształcenia, osobowość neurotyczna, problemy psychologiczne przed lub w czasie ciąży, poprzedni poród operacyjny, choroba poprzedniego dziecka, poronienie, brak wiedzy, stres życia codziennego, strach przed bólem oraz niski status socjoekonomiczny. Poziom strachu u ciężarnych z tokofobią jest wyższy u pierwiastek. Związane jest to z większym strachem przed nieznanym, gdyż pierwiastka to kobieta rodząca po raz pierwszy.
Diagnostyka tokofobii
Diagnostyka nie jest łatwa, gdyż nie występują dokładne wytyczne, aby rozpoznać tę chorobę. Rozpoznanie powinien stawiać psychiatra po dogłębnej psychoanalizie pacjentki. Objawy które występują są najlepszą wskazówką i po ich analizie lekarz diagnozuje tokofobię.
Czy wiesz że: czy wiesz, że szacuje się że około 80% kobiet ciężarnych doświadcza obaw związanych z ciążą i porodem?
Coraz częściej obserwuje się nadrozpoznawalność strachu przed porodem. Jest to związane z kulturą masową- telewizją, gazetami plotkarskimi. Pokazują one poród naturalny jako krwawe, bolesne i dramatyczne wydarzenie. Brak jest programów edukacyjnych dla przyszłych matek gdzie mogłyby się dowiedzieć o tym jak wygląda poród i jakie są rodzaje znieczuleń i walki z bólem. Dodatkowo niestety wiele polek ma złe doświadczenia z porodówek, które przekazują kolejnym pokoleniom mam. Od 1996 r. działa w Polsce Fundacja Rodzić po Ludzku, która dba o komfort, ludzkie traktowanie ciężarnych w szpitalach oraz działa na rzecz godnego porodu.
Leczenie tokofobii
Podstawą leczenia tokofobii jest psychoterapia. Polega ona na ustaleniu planu porodu oraz planu uśmierzania bólu. Pacjentki zapoznają się z technikami relaksacyjnymi, sposobami na radzenie sobie ze stresem oraz lękiem. Jak go pokonać i przezwyciężyć. Ciężarna powinna dobrze poznać zespół lekarzy, położnych oraz szpital w którym będzie rodziła. Dla niektórych kobiet jedyną możliwością porodu jest decyzja o cięciu cesarskim. W najnowszych rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczących cięcia cesarskiego możemy odnaleźć wskazanie “Jeśli po odbyciu spotkań psychoedukacyjnych ciężarna z objawami tokofobii nadal nie chce rodzić siłami natury, należy rozważyć rozwiązanie takiej pacjentki cięciem cesarskim.”
Patologiczny strach przed ciążą i porodem to realny problem, który powinien być rozwiązywany w interdyscyplinarnych zespołach złożonych z ginekologa, położnej i psychiatry. Strach ten może w poważny sposób wpłynąć na życie i zdrowie ciężarnej oraz dziecka, dlatego nie powinniśmy go bagatelizować.