Zespół sawanta to dysfunkcja mózgu, która zaskakuje i intryguje. Jak jest bowiem możliwe, by osoba o niskim ilorazie inteligencji posiadała wyjątkowe, czy wręcz wybitne zdolności w jednej dziedzinie? Warto bliżej przyjrzeć się objawom i przyczynom tego zespołu. Czy zespół sawanta podlega on leczeniu?
Co to jest zespół sawanta?
O zespole sawanta mówi się, kiedy osoba z zaburzeniami rozwoju (najczęściej jest to autyzm) posiada niezwykłe, choć zawężone do jednej dziedziny zdolności np. muzyczne czy matematyczne. IQ tych osób mieści się na ogół w przedziale 40-70, co klasyfikuje się pod nazwą: inteligencja niższa niż przeciętna. Zespół sawanta zdecydowanie częściej występuje u mężczyzn. Sawantyzm zawsze opiera się o niezwykłe umiejętności pamięciowe.
Zespół sawanta – objawy
Zespół sawanta można podejrzewać u osoby, która posiada niski iloraz inteligencji, a jednocześnie przejawia niezwykłe umiejętności w określonej dziedzinie. Może ona być szczególnie uzdolniona na polu artystycznym (np. malarstwo), motorycznym (np. świetna orientacja w terenie), muzycznym (np. gra na fortepianie), rachunkowym (np. dokładne obliczanie skomplikowanych działań matematycznych), czy językowym (np. zapamiętywanie dużej ilości słów w krótkim czasie choć bez rozumienia ich znaczenia).
Na podstawie historii znanych osób, u których zdiagnozowano zespół sawanta powstało wiele filmów. Jedną z nich jest Kim Peek, którego życie było inspiracją filmu Rain Man, w reż. Barrego Levinsona.
Zespół sawanta – przyczyny
Liczne badania wskazują na to, że za zespół sawanta odpowiada uszkodzenie lewej półkuli mózgu. W związku z tym aktywność tzw. kory nowej w półkuli prawej jest większa, co ma zrekompensować utracone funkcje. To dlatego sawanci przejawiają głównie wybitne zdolności z dziedzin wizualnych i artystycznych, związanych z funkcjami prawej półkuli. Statystycznie zespół sawanta pojawia się najczęściej u osób z autyzmem, w drugiej kolejności u osób z niepełnosprawnością intelektualną i uszkodzeniami mózgu. Syndrom sawanta ma najczęściej charakter wrodzony.
Zespół sawanta – diagnostyka
Na ogół zdolności prezentowane przez daną osobę są na tyle spektakularne, że nie ulega wątpliwości, że jest ona sawantem.
Zapamiętaj: Sawantyzm można podejrzewać u osoby, która posiada niski iloraz inteligencji, a jednocześnie przejawia niezwykłe umiejętności w określonej dziedzinie.
Warunkiem do stwierdzenia tego zespołu jest jednak dysproporcja między prezentowaną umiejętnością, a niskim ilorazem inteligencji i ogólnym zaburzeniem rozwoju. Zespół sawanta nie jest uważany za chorobę, dlatego nie diagnozuje się go w klinicznym sensie.
Zespół sawanta – leczenie
Ponieważ zespół sawanta nie jest uznawany za chorobę, nie podlega on leczeniu. Termin używany jest po to, by opisać niezwykłą właściwość mózgu polegającą na rekompensowaniu sobie utraconych funkcji.
Czy wiesz że: istnieje wiele filmów poruszających tematykę sawantyzmu m.in “Forrest Gump”, “Rain Man”, czy “Kod Merkury”?
Ponadprzeciętne zdolności mogą mieć bardzo pozytywny wpływ na życie danej osoby – będzie ona wzbudzać zainteresowanie, przez co wzrosną jej kompetencje społeczne, co jest szczególnie pożądane w przypadku osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Rozwój i prezentowanie swoich niezwykłych umiejętności może przynieść takim ludziom wiele satysfakcji, a także ponieść ich poczucie własnej wartości. Ćwiczenie posiadanych zdolności to również dobry sposób na to, by sawant mógł usprawnić swoje funkcjonowanie w codziennym życiu.
Zespół sawanta obrazuje jedną z najbardziej zdumiewających funkcji mózgu, który potrafi zrekompensować sobie utratę pewnych funkcji w innych swoich obszarach. Nic dziwnego, że po temat ten sięgają chętnie pisarze, czy filmowcy. Mózg ludzki nie przestaje zdumiewać, a zespół sawanta cały czas jest przez naukowców badany i analizowany.