Włosogłówczyca, inaczej zwana jest trichuriozą. To choroba pasożytnicza, którą możemy zarazić się podczas wymarzonych, egzotycznych wakacji. Co zrobić, żeby mieć udany urlop bez niechcianego pasażera na gapę w drodze powrotnej? Jak można się zarazić i na co być wyczulonym?
Czym jest włosogłówczyca?
Włosogłówczyca jest pasożytniczą chorobą układu pokarmowego. Wywołuje ją nicień Trichuris trichiura, czyli włosogłówka ludzka.
Czy wiesz że: włosogłówka ludzka według niektórych badaczy może przeżyć nawet pięć lat? Osobniki żeńskie pasożyta składają każdego dnia nawet pięć tysięcy jajeczek, które są następnie wydalane na zewnątrz razem z kałem żywiciela.
Włosogłówczyca występuje na całym świecie, głównie w krajach o klimacie tropikalnym i umiarkowanym. Najczęściej rozpoznaje się ją na Karaibach, w południowej Afryce i Malezji. Na świecie jest drugim (po owsiku), a w Polsce czwartym co do częstości występowania pasożytem przewodu pokarmowego człowieka. W naszym kraju dotyczy kilku procent populacji ludzi dorosłych, a wśród dzieci i młodzieży może dochodzić do kilkunastu procent. Częściej diagnozuje się ją na obszarach wiejskich.
Włosogłówczyca – objawy
W większości przypadków choroba przebiega bezobjawowo. Przy nasilonej inwazji może dojść do zapalenia jelita grubego. Pojawiają się wówczas dolegliwości ze strony układu pokarmowego takie jak:
- kurczowe bóle brzucha,
- luźne stolce lub biegunki zawierające śluz i/lub domieszkę krwi,
- nudności i wymioty,
- wzdęcia,
- kolki,
- bolesne, nieskuteczne parcie na stolec,
- brak apetytu, spadek masy ciała.
Do innych objawów należą:
- stany podgorączkowe,
- bóle i zawroty głowy,
- wzmożona pobudliwość nerwowa,
- zaburzenia snu,
- postępujące osłabienie,
- ogólny niepokój z tendencją do depresji,
- skórne odczyny alergiczne,
- niedokrwistość.
Zarażenie włosogłówką ludzką może doprowadzić do rozwoju zapalenia wyrostka robaczkowego, wypadania odbytu, anemii (z powodu krwawienia z błony śluzowej) i choroby wrzodowej.
Włosogłówczyca – przyczyny
Za chorobę zwaną włosogłówczycą odpowiada pasożyt Trichuris trichiura. Jej rezerwuarem jest wyłącznie człowiek, co oznacza, że zarażamy się między sobą. Około 3 miesiące od zarażenia jaja nicienia są wydalane z kałem. Jaja bezpośrednio po wydaleniu nie są jeszcze zdolne do zarażania. Ich dojrzewanie i nabywanie tzw. inwazyjności trwa od 10 do 30 dni. Źródłem pasożyta dla nas są np. warzywa zanieczyszczone glebą zawierającą fekalia. Człowiek zaraża się włosogłówczycą poprzez spożycie inwazyjnych jaj. Taka sytuacja może mieć miejsce przez:
- przeniesienie jaj do ust przez brudne ręce,
- jedzenie nieumytych owoców i warzyw,
- picie zanieczyszczonej, nieprzegotowanej wody.
Z tego względu największe ryzyko zachorowania występuje wśród dzieci, które nie zwracają uwagi na higienę rąk i często wkładają do ust różne przedmioty. Występowanie choroby jest związane z zanieczyszczeniem gleby odchodami i ściekami, w przypadku:
- nieszczelnych szamb,
- wylewania nieczystości bezpośrednio do gruntu lub zbiorników wodnych,
- nawożenia gleby ludzkimi fekaliami.
Wyższe ryzyko zakażenia występuje wśród osób podróżujących do krajów tropikalnych i subtropikalnych będących miejscami endemicznego występowania włosogłówki.
Włosogłówczyca – diagnostyka
Badaniem diagnostycznym jest 3-krotne badanie kału pod mikroskopem w celu wykrycia jaj włosogłówki. Jest to możliwe od 3 miesiąca po zarażeniu, gdyż dopiero wtedy rozpoczyna się wydalanie jaj.
Zapamiętaj: Włosogłówczyca jest pasożytniczą chorobą układu pokarmowego. Wywołuje ją nicień Trichuris trichiura, czyli włosogłówka ludzka.
Liczbę jaj włosogłówki ludzkiej w kale określa się za pomocą metody Kato i Miury. Wynik poniżej tysiąca osobników na 1 g kału oznacza lekką inwazję, natomiast wynik powyżej 10 000 na 1 g kału oznacza masywne zarażenie. Samych pasożytów zazwyczaj nie stwierdza się w kale, gdyż są one silnie przytwierdzone do ściany jelita. U niektórych pacjentów wykonuje się również kolonoskopię, aby uwidocznić postaci dorosłe.
Włosogłówczyca – leczenie
Przypadki z niewielką liczbą pasożytów zwykle nie wymagają leczenia. Istnieje duże prawdopodobieństwo samowyleczenia przy prawidłowej odporności pacjenta. U osób z objawową postacią choroby w leczeniu stosuje się środki przeciwpasożytnicze – mebendazol w dawce 100 mg 2 razy dziennie przez 3 dni lub jednorazowo w dawce 500 mg. Alternatywnie można podać albendazol 400 mg raz dziennie przez 3 dni lub iwermektynę 0,2 mg/kg masy ciała na dobę przez 3 dni.
Włosogłówczyca to kolejna choroba, która dopada nas z powodu zaniedbań higienicznych. Jeśli więc odpowiednio dbamy o czystość własną i produktów które spożywamy nie musimy zmieniać kierunku naszych tropikalnych wakacji w obawie przed pasożytem.