Dzisiejszy świat zasypuje nas ogromną ilością informacji. Powszechny, mobilny dostęp do internetu, a co za tym możliwość szybkiej komunikacji powoduje, że nasz mózg często pracuje na najwyższych obrotach. Nie jest on w stanie przetworzyć wszystkiego, dlatego zajmuje się filtrowaniem dochodzących do nas bodźców i dostarczaniem nam tylko tych naprawdę istotnych, na których staramy się skupić swoją uwagę. Zależy nam na tym szczególnie wtedy, gdy wykonujemy konkretne zadanie. Niestety, coraz częściej zdarza się, że skupienie nie trwa długo, ponieważ nasza zdolność koncentracji okazuje się zbyt słaba. Przerzucamy wtedy uwagę na rozpraszacze, co powoduje, że czas przecieka nam przez palce.
Koncentracja to w dzisiejszych czasach kluczowa zdolność niezależnie od wieku. Dzieci również narażone są na jej zaburzenia, ze względu na mnogość oferowanych im przez nastawionych na konsumpcyjny tryb życia dorosłych. Taki styl życia obfituje w zajęcia, które nie wymagają wysiłku, a dostarczają przyjemności, przez co dzieci nie uczą się umiejętności, które potrzebne są w szkole, takich jak cierpliwe oczekiwanie na zaspokojenie potrzeb czy wkładanie wysiłku w dążeniu do ich zaspokojenia. Bogata podaż zarówno przedmiotów materialnych, jak i form rozrywki sprawia, że trudno im związać z czymś uwagę na dłużej, dlatego ciężko przychodzi im skupienie się na lekcji trwającej 45 minut i dotyczącej określonego zagadnienia.
Żeby sprawnie funkcjonować w takiej rzeczywistości i osiągnąć to, na czym nam zależy musimy dbać o to, aby rozwijać zdolność koncentracji. Jej wzmocnienie, podobnie jak w przypadku kondycji fizycznej wymaga zapewnienia odpowiednich warunków i bodźców w postaci ćwiczeń.
Zapamiętaj: Suplementy diety wspomagające pamięć i koncentrację najczęściej zawierają w swoim składzie naturalną luteinę, jednak warto dbać o kondycję fizyczną, dietę i odpoczynek zamiast łykać gotowe preparaty.
Jak poprawić koncentrację?
Gdy chcemy się skoncentrować na wykonaniu zadania powinniśmy zadbać o odpowiednie warunki. Najważniejsze jest aby:
- Podchodzić do wykonywania zadania wypoczętym. Zmęczenie jest jednym z głównych czynników utrudniających skupienie uwagi. Odpowiednia ilość snu pozwala na prawidłową regenerację całego organizmu. Gdy śpimy mózg przetwarza i porządkuje zdobyte w trakcie dnia informacje.
- Na czas wykonywania zadania ograniczyć ilość potencjalnych rozpraszaczy. Zarówno media społecznościowe, jak i telefon są w stanie skutecznie odwrócić uwagę każdego człowieka, gdyż
u większości z nas po krótkim czasie oderwania od nich pojawia się lęk, że coś nas omija. Warto jednak z nim walczyć, bo tylko tak możliwe jest uniknięcie rozproszenia uwagi. - Zadbać o właściwą dietę. Odpowiedni poziom witamin i składników mineralnych w diecie jest bardzo ważny dla funkcjonowania naszego mózgu. Witaminy z grupy B, magnez, żelazo, lecytyna to tylko niektóre ze składników, których niedobór w diecie może wpłynąć negatywnie na nasze zdolności intelektualne.
- Regularnie dbać o swoją kondycję fizyczną. Regularne wykonywanie ćwiczeń zarówno aerobowych, jak i siłowych powoduje poprawę funkcjonowania układu krążenia oraz metabolizmu,
co pozytywnie wpływa na funkcjonowanie naszego mózgu.
W przypadku dzieci warto zwrócić uwagę na kształtowanie w nim umiejętności oczekiwania na zaspokojenie potrzeb. Pozytywny wpływ ma również zapewnianie dziecku zabaw – aktywnych, wymagających zaangażowania i pracy, jak również wdrażanie obowiązków i egzekwowanie ich wykonywania, zanim dziecko przerzuci swoją uwagę na coś innego.
Czy wiesz że: zdaniem niektórych już kwadrans ćwiczeń fizycznych dziennie zwiększa umiejętność koncentracji o 50%?
Ćwiczenia na koncentracje dla dorosłych
- Cykliczne odejmowanie w pamięci konkretnej liczby (np. 7) od 500.
- Odnajdywanie wyjścia z labiryntu (w tej zabawie można łatwo modyfikować poziom trudności wybierając prostsze lub trudniejsze wzory labiryntów).
- Wyszukiwanie w tekście konkretnych części mowy i podkreślanie ich.
- Odnajdywanie słów ukrytych w ciągu liter.
- Rozwiązywanie sudoku, kakuro, hitori oraz gra w szachy i inne gry planszowe.
Bardzo istotne jest zapewnienie sobie prawidłowych warunków do wykonywania tych ćwiczeń, poprzez dobranie odpowiedniego, spokojnego miejsca i pory, w której dysponować będziemy 10-15 minutami wolnego od jakichkolwiek obowiązków i rozpraszaczy czasu.
Ćwiczenia na koncentrację dla dzieci
- Zabawa, w której rodzic wraz z dzieckiem powtarzają treść zdania stopniowo dodając do niego kolejne wyrazy.
- Czytanie opowiadania, w trakcie którego dziecko w określony sposób reaguje na konkretne słowo, np. gdy padnie słowo „niebo” dziecko podnosi rękę.
- Odnajdywanie i podkreślanie w tekście wyrazów o określonej liczbie liter lub takich które zawierają określoną literę.
- Odnajdywanie w tekście błędów takich jak dodatkowe, niepotrzebne wyrazy, znaki i liczby.
- Gry planszowe (takie jak chińczyk i warcaby) lub papierowe (kółko i krzyżyk, statki i inne).
Sposobów na poprawę koncentracji jest bardzo dużo, dzięki czemu każdy może wybrać te, które wydają się dla niego najbardziej rozwijające. Bardzo ważne jest to, żeby wykonywać je systematycznie, gdyż tylko wtedy przynoszą one efekty. Dbanie o umiejętność skupienia uwagi zarówno u samego siebie, jak i swojego dziecka pozytywnie wpływa na wszystkie sfery naszego życia. Efektywnie wykorzystany czas pracy gwarantuje unikanie stresu związanego z brakiem realizacji wyznaczonych zadań. Ponadto trening koncentracji pomaga kształtować umiejętność aktywnego słuchania, dzięki czemu poprawia komunikację w naszych relacjach.