Układ nerwowy to system zarządzający całym organizmem. Ważne jest jego prawidłowe funkcjonowanie, a do tego niezbędna jest prawidłowa budowa anatomiczna wszystkich jego elementów. Zaburzenia nawet najmniejszej jego części, mogą prowadzić do szeregu poważnych dolegliwości. Nawet nieprawidłowo zbudowane warstwy ochronne układu nerwowego, mogą już bardzo wpłynąć na jego działanie. Jedną z takich sytuacji jest przepuklina oponowa.
Co to jest przepuklina oponowa
Źródło: http://sbhac.ca/meningocele/
Opony są to ochronne blaszki, okrywające układ nerwowy. Chronią mózg i rdzeń kręgowy. Prawidłowo występują 3 opony – miękka, twarda i pajęczynówka. Przepuklina oponowa to sytuacja, kiedy przemieszczają się one poza kanał kręgowy, w którym mają znajdować się prawidłowo i wpuklają się tworząc swego rodzaju worek pomiędzy kręgami kręgosłupa w wolnych przestrzeniach. Rozmiary worka przepuklinowego mogą być bardzo różne od maleńkich, często nawet nie wykrywalnych, do dużych, które mogą dawać objawy.
Objawy przepukliny oponowej u noworodków
Objawy tej przepukliny zależą od jej rozmiaru. Małe mogą być niewidoczne po urodzeniu, duże natomiast prezentują się, jako wybrzuszenie, guzek na pleckach dziecka w okolicy kręgosłupa. Rzadko zdarzają się przepukliny oponowe czaszki, wychodzące przez ubytek kości. Przepuklina umiejscowiona wysoko w okolicy czaszki, może czasem być rozmiarów przekraczających wielkość główki dziecka. Guz ten pokryty jest skórą, często ścieńczałą w tym miejscu.
Czy wiesz że: istnieje również choroba zwana przepukliną oponowo-rdzeniową, w której do worka przepuklinowego dostaje się fragment rdzenia kręgowego, może nawet nie być pokryty skórą i jest to wada dużo poważniejsza i złożona, aniżeli sama przepuklina oponowa?
Czasami występuje inna nieprawidłowość – czerwona plama w postaci naczyniaka, ciemne zabarwienie w tej okolicy, dołeczek w plecach lub towarzyszący tłuszczak i tkliwość w danym miejscu. Po urodzeniu, często trudno wykryć inne objawy. Pojawiają się one z czasem. Pojawiają się mrowienia w kończynach, drętwienie nóg, czy problemy z kontrolowanie moczu. Wykrycie tego może zająć czasem kilka lat np. dopiero podczas treningu czystości, gdy dziecko uczy się kontrolować mikcję. Czasem przepuklina może być stwierdzona już prenatalnie w trakcie USG płodu. Po urodzeniu rozpoznanie opiera się głównie na badaniu dziecka oraz badaniach obrazowych, które mają potwierdzić diagnozę, a także wykluczyć inne nieprawidłowości. Zwykle u noworodka wykonuje się USG przez nie zrośnięte kości czaszki, można również wykonać rezonans magnetyczny głowy i kręgosłupa.
Przyczyny przepukliny oponowej u noworodków
Przyczyny powstania przepukliny oponowej są złożone i nie do końca poznane. W części można doszukiwać się podłoża genetycznego, gdyż istnieje większe prawdopodobieństwo wystąpienia przepukliny u noworodka, którego rodzeństwo również urodziło się z taką wadą. Inna przyczyna to niedobór kwasu foliowego u matki w ciąży. Dlatego tak często podkreśla się konieczność suplementacji tego składnika w czasie ciąży, ponieważ jego niedobór prowadzi do powstania tej, ale również szeregu innych, często groźniejszych i bardziej złożonych wad cewy nerwowej. Powstaniu wady sprzyjają również leki zażywane przez matkę w ciąży. Tu podobnie jak w wypadku kwasu foliowego, mogą one wpłynąć na powstanie wielu chorób tego układu.
Leczenie przepukliny oponowej u noworodków
Leczenie przepukliny oponowej to w zasadzie tylko chirurgiczne usunięcie wady. Istnieją różne opinie co do tego, kiedy należy podjąć się zabiegu.
Zapamiętaj: Przepuklina oponowa to sytuacja kiedy przemieszczają się one poza kanał kręgowy, w którym mają znajdować się prawidłowo i wpuklają się tworząc swego rodzaju worek pomiędzy kręgami kręgosłupa w wolnych przestrzeniach.
Jest to operacja wiążąca się czasem z powikłaniami, dlatego część lekarzy zaleca postawę wyczekującą i wykonanie operacji dopiero po pojawieniu się objawów. Coraz częściej jednak chirurdzy dziecięcy skłaniają się do zabiegu od razu po wykryciu wady, by nie dopuścić do ujawnienia jakichkolwiek symptomów. Po zabiegu możliwe jest całkowite wyleczenie i prawidłowy rozwój maluszka. Po operacji konieczna może być rehabilitacja, jednak rokowanie jest tu dość dobre.
Przepuklina oponowa jest to to wada o różnym nasileniu, czasem wyglądająca groźnie, jednak zwykle nie prowadzi do poważnych powikłań. Obecne podejście, by usuwać je jak najszybciej sprzyja temu, że dzieci z tą chorobą zwykle rozwijają się prawidłowo i nie wykazują żadnych ubytków neurologicznych. Im większa wada, tym większe ryzyko powikłań, ale też duża szansa na natychmiastową diagnozę i skuteczne leczenie, małe zmiany natomiast rzadko dają poważne powikłania, choć również usuwa się je operacyjnie.