Choroby naczyniowe mózgu są najczęstszymi chorobami neurologicznymi dorosłych a częstość ich występowania związana jest z wiekiem i towarzyszącymi chorobami takimi jak miażdżyca czy przebyte zawały serca.
Udar mózgu
Jest to nagłe wystąpienie ogniskowych (zlokalizowanych) lub uogólnionych zaburzeń czynności mózgu, trwających dłużej niż 24 godziny spowodowanych przyczynami naczyniowymi związanymi z mózgowym przepływem krwi.
Udar mózgu krwotoczny
Udar krwotoczny możemy podzielić na krwotok śródmózgowy i krwawienie podpajęczynówkowe. Większość krwotoków powstaje z małych tętnic unaczyniających mózg. Powstają względnie szybko a ich przebieg bywa różny, mogą się samoistnie zatrzymać lub przedłużać się powodując ucisk i obrzęk mózgu.
Udar mózgu niedokrwienny
Jest to najczęściej występujący typ udaru. Powstaje w wyniku zakrzepu naczynia lub zatoru czyli zablokowaniu jego światła uniemożliwiającego prawidłowy przepływ krwi. Rezultatem tego jest martwica tkanki zaopatrywanej przez dane naczynie.
Udar mózgu lewostronny
Gdy ognisko udarowe znajduje się po lewej stronie mózgu to objawy występują po prawej stronie ciała. Osoby z niedowładem prawostronnym uzyskują lepsze wyniki po rehabilitacji niż osoby z niedowładem lewostronnym.
Udar mózgu prawostronny
Gdy ognisko udarowe jest zlokalizowane w prawej półkuli mózgu to objawy pojawią się po lewej stronie ciała.
Objawy udaru mózgu
Objawy zależą od umiejscowienia ogniska udarowego. Udar zlokalizowany w obszarze unaczynienia małych tętnic przeszywających wzgórze i pień mózgu powoduje tylko niedowład lub zaburzenia czucia w dwóch z trzech obszarów (twarz, kończyna górna, kończyna dolna). Udar obejmujący cały przedni obszar unaczynienia mózgu spowoduje niedowład połowiczy lub porażenie połowicze w dwóch lub trzech obszarach (twarz, kończyna górna, kończyna dolna), afazję (utrata zdolności mowy) i niedowidzenie połowicze, udar obejmujący część przedniego unaczynienia mózgu spowoduje objawy ruchowe lub czuciowe w jednych lub dwóch z trzech obszarów lub tylko afazję. Udar obejmujący tylny obszar unaczynienia mózgu wywołuje objawy uszkodzenia móżdżku (zaburzenia równowagi).
Przyczyny udaru mózgu
Przyczynami zatoru tętnic są przeważnie choroby serca ale mogą być związane z zakrzepowymi lub ropnymi procesami w każdej części ciała. Urazy płuc lub przedostanie się pęcherzyków azotu do krwi przy nagłej zmianie ciśnienia atmosferycznego (choroba kesonowa) są przyczynami zatorów powietrznych. Zatory tłuszczowe powstają w wyniku rozległych urazów kości, którym przeważnie towarzyszy zmiażdżenie. Zatory mózgowe u dzieci są najczęściej związane z reumatycznym uszkodzeniem serca lub z bakteryjnym zapaleniem wsierdzia. U osób w średnim wieku lub starszych zator jest związany najczęściej z migotaniem przedsionków lub zakrzepem naczyń wieńcowych. Przyczyną krwotoku śródmózgowego jest najczęściej nadciśnienie tętnicze a krwawienia podpajęczynówkowego pęknięcie tętniaka.
Leczenie udaru mózgu
Ogólnym leczeniem jest zabezpieczenie czynności życiowych (wspomaganie oddychania i leczenie zaburzeń czynności serca), kontrola ciśnienia tętniczego, wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych, kontrola glikemii, obniżenie temperatury ciała (jeśli przekracza 37,5 st. Celsjusza). W przypadku udaru niedokrwiennego stosuje się leki takie jak: kwas acetylosalicylowy (prewencyjnie przed lub po udarze), leki trombolityczne (alteplaza-do 4 godzin po udarze w leczeniu zamkniętym we wlewie kroplowym), heparynę niefrakcjonowaną. Krwawienie podpajęczynówkowe wymaga chirurgicznego zaopatrzenia uszkodzonego naczynia. Dużą rolę w przywróceniu utraconych funkcji odgrywa rehabilitacja obejmująca codzienną fizjoterapię i rehabilitację zaburzeń mowy.
Udar a wylew
Wylew to potoczna nazwa udaru krwotocznego.
Wraz z wiekiem organizm człowieka staje się podatniejszy na występowanie chorób naczyniowych w tym udaru mózgu. Nagłe wystąpienie niedowładów, problemów z mową, widzeniem czy utrzymaniem równowagi powinno skłonić do pilnego kontaktu z lekarzem aby możliwie jak najszybciej postawić właściwą diagnozę co w przypadku udaru jest bardzo ważne.