Tarczyca to gruczoł dokrewny, który wydziela hormony regulujące metabolizm całego organizmu. Również tarczyca może być dotknięta chorobami zapalnymi. Czym jest choroba de Quervaina i jakie są jej objawy? Czy podostre zapalenie tarczycy jest wyleczalne?
Co to jest choroba de Quervaina?
Choroba de Quervaina to podostre zapalenie tarczycy, które prawdopodobnie wynika z infekcji wirusowej. Schorzenie to w literaturze określane jest również mianem podostrego ziarniniakowego zapalenia tarczycy, olbrzymiokomórkowego zapalenia tarczycy lub pseudo-gruźliczego zapalenia tarczycy. Choroba de Quervaina znacznie częściej dotyka kobiet, a typowy wiek zachorowania to 30 – 50 lat.
W badaniach laboratoryjnych na chorobę de Quervaina wskazuje istotnie podwyższony parametr zapalny, jakim jest OB (odczyn Biernackiego). Co więcej, w diagnostyce przydaje się również badanie ultrasonograficzne i cytologiczne (biopsja tarczycy). W badaniu cytologicznym obserwujemy typowo dużą liczbę neutrofili i makrofagów olbrzymich (są to komórki należące do białych krwinek, które pełnią ważne role w układzie odpornościowym człowieka i warunkują prawidłową odpowiedź na patogeny). Główne kryteria, które wskazują na rozpoznanie choroby de Quervaina to bolesna tarczyca oraz wzrost OB.
Choroba de Quervaina – objawy
Choroba ta ma charakterystyczny, czterofazowy przebieg, w czasie którego przeplatają się ze sobą fazy niedoczynności, jak i nadczynności tarczycy. Początkowo podostre zapalenie tarczycy wiąże się z takimi objawami, jak: gorączka i ból promieniujący do uszu oraz towarzyszący mu obrzęk tarczycy. Podostre zapalenie tarczycy może prowadzić do uszkodzenia tego gruczołu, co skutkuje uwolnieniem z tarczycy jej hormonów. Konsekwencją tego może być nadczynność tarczycy. Podczas badania pacjenta nie stwierdza się ucieplenia skóry nad tarczycą, ani powiększenia węzłów chłonnych. Pacjenci mogą zgłaszać promieniowanie bólu do żuchwy lub górnej części klatki piersiowej, a także jego nasilanie się przy ruchach głowy, połykaniu czy kaszlu.
Czy wiesz że: choroba de Quervaina jest najczęstszą przyczyną bólu tarczycy?
Faza nadczynności tarczycy, to pierwsza faza tego schorzenia. Zazwyczaj nie towarzyszą jej charakterystyczne objawy związane z nadczynnością tego gruczołu (utrata masy ciała, biegunka). Następnie dochodzi do wyrównania gospodarki hormonalnej w organizmie – jest to druga faza choroby. W trzeciej fazie dochodzi do obniżenia poziomu hormonów tarczycy i przejściowej niedoczynności tego narządu, jednak nie występują typowe dla niedoczynności objawy kliniczne (np. sucha skóra, zaparcia, zmęczenie, czy senność). W czwartej fazie, czynność tarczycy ponownie wraca do normy. Zdarza się jednak, że podostre zapalenie tarczycy nawraca. U 2% pacjentów, którzy przeszli podostre zapalenie tarczycy dochodzi do nawrotów, nawet po wielu latach od pierwszego epizodu choroby.
Choroba de Quervaina – przyczyny
Patogeneza tego schorzenia nadal nie została do końca poznana. Obecnie uważa się, że podostre zapalenie tarczycy spowodowane jest infekcją wirusową, za którą odpowiada między innymi wirus świnki, odry, grypy, adenowirus, parwowirus B19, lub wirus ECHO. Jednak zakażenia te nie u wszystkich osób doprowadzą do podostrego zapalenia tarczycy. Na chorobę de Quervaina chorują ci pacjenci, którzy posiadają pewną genetyczną predyspozycję. Co więcej, schorzenie to pojawia się również na skutek terapii interferonowej wirusowego zapalenia wątroby B i C, jest więc możliwe zachorowanie na skutek stosowania leku.
Choroba de Quervaina – leczenie
Leczenie polega na łagodzeniu stanu zapalnego i przeciwdziałaniu dokuczliwemu bólowi. W tym celu stosuje się NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne) – najczęściej ibuprofen. Jeśli NLPZ nie pomagają, to można zastosować silniejsze leki przeciwzapalne, czyli glikokortykosteroidy – głównie prednizon. Sterydy pozwalają na szybkie opanowanie objawów podostrego zapalenia tarczycy. Faza niedoczynności tarczycy wymaga czasami zastosowania syntetycznego hormonu tarczycy. Faza ta jednak mija i nie jest konieczna długotrwała suplementacja hormonu tarczycy.
Zapamiętaj: Choroba de Quervaina to podostre zapalenie tarczycy, które prawdopodobnie wynika z infekcji wirusowej.
Typowy przebieg tej choroby obejmuje samoistne cofanie się zapalenia, dlatego próby leczenia operacyjnego tarczycy są błędnym postępowaniem. Leczenie objawowe zapalenia w większości przypadków powoduje pełne wyleczenie. Takie objawy, jak bolesna tarczyca i jej powiększenie powinno skłonic nas do wizyty u lekarza, najlepiej specjalisty endokrynologa.