Fobie są to zaburzenia nerwicowe, w których pacjent odczuwa irracjonalny lęk. Jedną z najpopularniejszych fobii, jest lęk wysokości. Mimo, że jego przyczyny na dzień dzisiejszy pozostają nie do końca poznane, powstało kilka hipotez próbujących wyjaśnić patogenezę tego zaburzenia. Jakie są najczęstsze objawy akrofobii? Te lżejsze i te bardzo nasilone w ekstremalnych przypadkach, mogą być przyczyną dużego dyskomfortu u osoby dotkniętej lękiem wysokości.
Co to jest akrofobia?
Akrofobia jest to lęk przed przebywaniem na dużej wysokości oraz przed spadnięciem. Lęk wysokości w psychiatrii zaliczany jest do tak zwanych fobii specyficznych, czyli fobii w przebiegu których lęk związany jest z konkretnym obiektem lub sytuacją (w tym konkretnym przypadku – z wysokością). Fobie natomiast zaliczamy do szerszej grupy jednostek chorobowych zwanych zaburzeniami lękowymi. Warto również zaznaczyć jaka jest różnica między pojęciami “lęk” i “strach”. Mianowicie strach pojawia się w sytuacjach realnego zagrożenia natomiast lęk w odróżnieniu od strachu jest niezwiązany z bezpośrednim zagrożeniem. Strach jest jednym z mechanizmów pełniących istotną rolę w procesie przetrwania, natomiast lęk może być przyczyną znacznego dyskomfortu i cierpienia.
Przyczyny akrofobii
Nie są poznane do końca przyczyny powstawania, u niektórych ludzi silnego lęku przed wysokością. Podejrzewa się jednak, że wpływ mogą mieć traumatyzujące wydarzenia, przykładowo upadek, który miał miejsce w dzieciństwie może wykształcić irracjonalne poczucie lęku przed wysokością w wieku późniejszym.
Czy wiesz że: termin akrofobia pochodzi z języka greckiego gdzie ἄκρα oznacza wierzchołek, szczyt a phobos lęk, strach.
Postulowana jest również hipoteza według której lęk wysokości miałby być uzasadniony z ewolucyjnego punktu widzenia. Tłumaczy się to tym, że strach który wzbudzają duże wysokości chroni poniekąd przed upadkiem, a zarazem zwiększa szansę na przeżycie. Podobnie jak w przypadku lęku przed dzikimi zwierzętami nasi przodkowie unikali spotkania z nimi i nie narażali się na utratę życia w szponach drapieżnika.
Objawy akrofobii
Podobnie jak w przypadku innych fobii, tak i w akrofobii może występować szereg objawów takich jak poczucie znacznej obawy i lęku, które to przez samego chorego oceniane są jako nadmierne lub nieracjonalne, a także stanowią przyczynę istotnego napięcia emocjonalnego. Co więcej osoba chora unika wysokości i sytuacji w których mogłaby znaleźć się wysoko.
Mogą pojawić się niżej wymienione objawy lęku takie jak:
- odczucie bicia lub ciężaru serca, albo przyspieszenie jego czynności;
- pocenie się;
- drżenie lub dygotanie;
- suchość w jamie ustnej (niespowodowana lekami ani odwodnieniem).
Objawy z zakresu klatki piersiowej i brzucha:
- utrudnione oddychanie;
- uczucie dławienia się;
- ból lub dyskomfort w klatce piersiowej;
- nudności lub nieprzyjemne doznania brzuszne.
Objawy obejmujące stan psychiczny:
- zawroty głowy, brak równowagi, wrażenie omdlewania, uczucie oszołomienia;
- poczucie nierealności przedmiotów (derealizacja) albo dystansu czy „nierealności” samego siebie (depersonalizacja);
- obawa utraty kontroli, „zwariowania”, wyłączenia się;
- obawa śmierci.
Występują również objawy ogólne takie jak:
- uderzenia gorąca, zimne dreszcze;
- poczucie drętwienia, swędzenia.
Leczenie akrofobii
Fobie specyficzne a do takich właśnie zaliczamy akrofobie zazwyczaj nie są wcale leczone i często wręcz leczenia nie wymagają. Osoba cierpiąca z powodu danej fobii powinna po prostu unikać obiektu fobii, czyli w tym przypadku wysokości.
Zapamiętaj: Akrofobia to lęk wysokości.
Jednak jeżeli objawy są bardzo nasilone i wręcz utrudniają codzienne funkcjonowanie konieczne okazać się może leczenie przy pomocy psychoterapii przede wszystkim w nurcie technik poznawczo-behawioralnych, które poprzez zmianę zachowania i naukę interpretacji bodźców wywołujących lęk mogą korzystnie wpłynąć na chorego. W przypadku pacjentów u których objawy są mocno nasilone i wpływają negatywnie na codzienne funkcjonowanie może zajść potrzeba przejściowego zastosowania farmakoterapii, którą powinien zlecić i kontrolować lekarz psychiatra.
Biorąc pod uwagę częstość występowania lęku wysokości, którą szacuje nawet na 5% w populacji ogólnej, akrofobia stanowi wcale nierzadką przypadłość. Osoby cierpiące z jej powodu powinny szukać pomocy jeżeli lęk związany z wysokościami utrudnia im codzienne funkcjonowanie bądź pracę zawodową.