Co to jest i z czego powstaje aspartam? Czy aspartam jest bezpieczny w ciąży? Aspartam a dzieci

Aspartam to substancja o wyjątkowo złej sławie. Mimo, że powszechnie stosowany jest w produktach, w których ma zastąpić duże ilości cukru, do tej pory na jego temat krąży wiele mitów, a bardzo często łatwo spotkać się z przeświadczeniem, że jego spożycie skutkować może problemami zdrowotnymi, a nawet zwiększonym ryzykiem zapadalności na niektóre nowotwory. Czy aspartam słusznie jest uważany za niezwykle szkodliwy dodatek do żywności, czy jednak konsumenci nie powinni mieć obaw w związku z jego spożyciem?

Co to jest aspartam?

Aspartam (E 951) należy do grupy słodzików, tj. niskokalorycznych substancji pełniących funkcje słodzące. Został wynaleziony w 1965 roku całkowicie przypadkowo przez Jamesa M. Schlattera, którego uwagę zwrócił niebywale słodki smak tego związku. Aspartam od 1994 r. w Unii Europejskiej jest dopuszczony do stosowania jako dodatek do żywności. Obecnie znaleźć go można w wielu produktach typu “light”, szczególnie w napojach “zero” (zero cukru oraz zero kalorii). Uważa się, że jest to najlepiej przebadany składnik żywności, bowiem poświęcono mu wiele badań naukowych, z czego blisko 600 z nich dowiodło o tym, że jest on słodzikiem bezpiecznym do stosowania.

Z czego powstaje aspartam?

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Aspartam składa się z dwóch aminokwasów, fenyloalaniny oraz kwasu asparaginowego, występujących powszechnie w żywności, a także cząsteczki metanolu. Ten sztuczny słodzik podczas metabolizmu w organizmie jest rozkładany na wskazane związki w danych proporcjach: fenyloalaninę w 50%, kwas asparaginowy w 40% oraz metanol w 10%. W przypadku tych dwóch aminokwasów, porcja mleka odtłuszczonego dostarcza około 6 razy więcej fenyloalaniny i 13 razy więcej kwasu asparaginowego niż równoważna ilość napoju słodzonego aspartamem. Natomiast ilości powstającego podczas przemian aspartamu metanolu, uważanego za metabolit wysoce toksyczny, są porównywalne do jego zawartości w produktach takich jak warzywa, owoce, soki owocowe i jaja. Metanol wytwarzany jest także w organizmie, w związku z czym ten pochodzący z aspartamu stanowi jedynie niewielką część całkowitego narażenia ze wszystkich dostępnych źródeł. To samo również dotyczy formaldehydu, będącego metabolitem metanolu.

Do czego służy aspartam?

Aspartam przede wszystkim jest substancją słodzącą, która przez słodkość 180 razy większą od sacharozy z powodzeniem już przy użyciu jego śladowych ilości może zastąpić ten cukier w wielu produktach, czyniąc je tym samym mniej kalorycznymi. Ma to zastosowanie w przypadku osób, które kontrolują ilość energii dostarczanej wraz z dietą, w związku z czym chętniej sięgają po produkty zawierające mniej kalorii, których smak jednak nie odbiega od smaku tych tradycyjnych. Istnieją naukowe doniesienia, potwierdzające, że osoby sięgające po produkty ze słodzikiem charakteryzują się mniejszą podażą energii w ciągu dnia niż te spożywające produkty z dodatkiem cukru. Dzięki temu osoby starające się zredukować masę ciała nie muszą całkowicie rezygnować z produktów słodkich, do których byli przyzwyczajeni, jednocześnie wciąż mogą wygenerować deficyt energetyczny.

W czym jest aspartam?

Na terenie Unii Europejskiej aspartam został dopuszczony do stosowania jako dodatek do żywności, który ma pełnić role słodzące. W związku z tym znaleźć go można w takich produktach spożywczych jak wszelkiego rodzaju napoje, soki, rozpuszczalne kakao, desery, dżemy, płatki śniadaniowe, słodycze, gumy do żucia, jogurty, produkty o niskiej zawartości energii, a także można go kupić w postaci słodzika stołowego. Może również występować w niektórych lekach. Aspartamowi, tak jak wszystkim innym dopuszczonym dodatkom do żywności przypisano konkretny numer, w tym przypadku jest to E 951. Dla konsumentów najbardziej znanym produktem zawierającym tę substancję z pewnością są napoje typu “zero”.

Czy wiesz że: aspartam nie nadaje się do gotowania i pieczenia? Wynika to z jego niestabilności termicznej, w związku z czym podczas długiego procesu obróbki cieplnej ulega on rozkładowi i zmniejsza się słodkość danego wyrobu.

Czy aspartam jest bezpieczny?

EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) od 2002 roku regularnie kontroluje bezpieczeństwo aspartamu, tym samym wydał już kilka opinii twierdzących, że aspartam jest całkowicie bezpieczny do spożycia przez osoby zdrowe. Jak już zostało wspomniane, przeprowadzono wiele badań naukowych, aby wykryć potencjalne skutki spożycia produktów z dodatkiem aspartamu. Powszechną złą opinię na temat tego słodzika przypisać można badaniom, które pod kątem metodologicznym nie zostały przeprowadzone prawidłowo. Istnieją natomiast setki badań, które potwierdziły brak zależności między spożyciem aspartamu, a niebezpiecznymi zagrożeniami dla zdrowia chociażby w postaci efektów mutagennych i genotoksycznych. Oznacza to, że korzystanie z aspartamu nie ma negatywnego wpływu na materiał genetyczny komórek, zachorowania na nowotwór mózgu, układu chłonnego, a także białaczki. Warto wspomnieć, że słodzik ten został przebadany o wiele staranniej niż jest to wymagane w kontekście oceny bezpieczeństwa dodatków do żywności. Jedyną grupą osób, które nie powinny spożywać aspartamu nawet w najmniejszych ilościach są chorzy na rzadką chorobę genetyczną zwaną fenyloketonurią. Osoby te mają upośledzone procesy rozkładu aminokwasu fenyloalaniny wchodzącego w skład aspartamu, w związku z czym kategorycznie powinny go unikać przez całe swoje życie. Panel EFSA potwierdził jednak, że dla osób zdrowych spożycie w dawce ADI (dopuszczalnego dziennego spożycia) do 40 mg/kg m.c. dzień jest całkowicie bezpieczne. Przykładowo, aby dostarczyć aspartamu w ilościach równych ADI, osoba o masie ciała równej 60 kilogramów musiałaby do końca życia wypijać każdego dnia 12 puszek (o pojemności 330ml) napojów z dodatkiem tej substancji w maksymalnych dozwolonych ilościach. W rzeczywistości ilości aspartamu używane przy produkcji tego typu napojów są znacznie mniejsze niż maksymalne dopuszczalne poziomy.

Aspartam w lekach

Oprócz produktów spożywczych, aspartam można znaleźć także w lekach. Należą do nich przede wszystkim tabletki musujące, tabletki do ssania (w szczególności te z oznaczeniem “bez dodatku cukru”), preparaty w saszetkach do przygotowania roztworu do picia (np. leki na przeziębienie i grypę) oraz tabletki na stawy. Słodki smak aspartamu niweluje nieprzyjemny smak lekarstw, w związku z czym o wiele łatwiej jest je przyjąć bez uprzedzeń.

Zapamiętaj: Aspartam jest substancją słodzącą, która przez słodkość 180 razy większą od sacharozy z powodzeniem już przy użyciu jego śladowych ilości może zastąpić ten cukier w wielu produktach, czyniąc je tym samym mniej kalorycznymi.

Aspartam w ciąży

Duże dawki fenyloalaniny, aminokwasu wchodzącego w skład aspartamu mogą być szczególnie toksyczne dla rozwijającego się płodu u kobiet cierpiących na fenyloketonurię. Stosując się jednak do dawki dopuszczalnego dziennego spożycia u zdrowych kobiet w ciąży nie wykazano negatywnego wpływu na ich bezpieczeństwo. Dodatkowo potwierdzono, że nie istnieją dowody świadczące o występowaniu związku pomiędzy spożywaniem napojów z dodatkiem słodzików, a przedwczesnym porodem.

Aspartam a dzieci

Aspartam oraz jego produkty rozpadu zostały uznane za bezpieczne dla ogółu populacji, w tym także niemowląt oraz dzieci. Obecnie jest brak przekonujących dowodów na teorię, jakoby spożywanie tego słodzika miało być powodem częstych bólów głowy, problemów z koncentracją i występowaniem reakcji typu alergicznego. Nie wykazano także wpływu aspartamu na zachowanie oraz funkcje poznawcze. Słodzik ten, w przeciwieństwie do cukru stołowego nie powoduje próchnicy zębów.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *