Właściwe funkcjonowanie układu odpornościowego jest kluczowe dla ochrony organizmu przed drobnoustrojami. Dlatego w okresie jesienno-zimowym z chęcią sięgamy po preparaty wspomagające odporność. Pełnowartościowa dieta oraz odpowiednio dobrana suplementacja pozwala na skuteczną walkę z wirusami i bakteriami. Najczęściej wybieranym przez znaczną część społeczeństwa preparatem jest witamina C. Czy faktycznie jest to lek na wszystko? Jakie preparaty wspomagają odporność i czym kierować się przy wyborze odpowiednich suplementów?
Czy suplementy na odporność działają?
Skuteczność suplementów diety jest kwestią złożoną. Niektóre składniki mają udowodnione działanie wspomagające pracę układu odpornościowego, ale pod warunkiem odpowiedniej częstotliwości i ilości spożycia. Dla pozostałych – skuteczność nie została potwierdzona lub korzyści z ich przyjmowania uzyskuje tylko określona grupa np. sportowcy. Indywidualnie dobrana suplementacja, uwzględniająca wiek, skład diety, stan fizjologiczny, wyniki badań może przynieść lepsze rezultaty. Wprowadzenie tych preparatów bez wcześniejszego badania poziomu np. witamin w organizmie lub/ i przyjmowanie w nadmiernych ilościach, stanowi zagrożenie dla zdrowia, na skutek przedawkowania. Należy pamiętać, że podstawą powinna być pełnowartościowa i urozmaicona dieta. Ważne jest zwrócenie uwagi na styl życia: odpowiednia ilość snu, umiarkowana i regularna aktywność fizyczna. Suplementacja powinna być wprowadzana po zmianach w sposobie odżywiania i stylu życia.
Jakie suplementy na odporność wybrać?
W skład suplementów diety wspomagających odporność wchodzą:
- witaminy: C, E, D, A, witaminy z grupy B
- składniki mineralne: cynk, selen, miedź
- składniki roślinne: głóg, miłorząb japoński, żeń-szeń, czosnek pospolity, jeżówka purpurowa, bazylia, majeranek, cynamon, oregano, czosnek, imbir, kminek, pieprz, koper włoski
- probiotyki i prebiotyki (oligo- i polisacharydy, m.in. oligofruktoza, inulina i laktuloza)
- kwasy tłuszczowe (wielonienasycone kwasy tłuszczowe)
Na prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego wpływa wiele składników. Dlatego wybór jednego najlepszego jest niemożliwy. Suplementy zawierające witaminy i składniki mineralne należy wprowadzić w oparciu o ich podaż wraz z dietą. Skracają one czas trwania przeziębienia i mogą zmniejszać nasilenie objawów. Jednakże zastosowanie suplementów witaminowych, w nadmiernych ilościach może mieć negatywne konsekwencje zdrowotne. W przypadku preparatów ziołowych, roślinnych występuje ryzyko interakcji tych składników z lekami. W związku z tym, dobór odpowiedniej suplementacji powinien być skonsultowany z lekarzem.
Dla kogo witaminy na wzmocnienie organizmu?
Prawidłowa dieta, oparta o Piramidę zdrowego żywienia pozwala dostarczyć wszystkich niezbędnych składników odżywczych, witamin i składników mineralnych wraz z pożywieniem. Gwarantuje to sprawne funkcjonowanie całego organizmu. W przypadku pewnych grup osób: kobiety ciężarne, karmiące piersią, osoby borykające się z pewnymi schorzeniami oraz sportowcy, zapotrzebowanie na poszczególne składniki diety jest inne w porównaniu do reszty populacji. W związku z tym, często niezbędne jest wprowadzenie odpowiedniej suplementacji, aby uzupełnić niedobory wynikające z zwiększonego zapotrzebowania. Należy pamiętać, że żadne suplementy nie zastąpią prawidłowej diety i nie powinny być stosowane bez zmian w sposobie żywienia. Zanim przystąpimy do przyjmowania preparatów, należy zadbać o odpowiedni skład diety.
Zapamiętaj: Niektóre suplementy diety mogą zmniejszać m.in. wchłanianie antybiotyków lub leków kardiologicznych.
Jakie witaminy na wzmocnienie organizmu dla dorosłych?
Sztandarowym suplementem na odporność, po który sięga znaczna część społeczeństwa jest witamina C. Jednak wiele badań wskazuje na brak wpływu kwasu askorbinowego na częstość występowania przeziębień. Zaobserwowano jedynie mało znaczące skrócenie czasu trwania i łagodniejszy przebieg typowego przeziębienia u osób, które regularnie spożywały witaminę C. Większe korzyści z tej suplementacji odnoszą sportowcy. Warto jest rozważyć wprowadzenie preparatów z witaminą D. Organizm człowieka jest w stanie sam wytworzyć ten związek, natomiast w ilości niepokrywającej dobowego zapotrzebowania. Dodatkowo położenie geograficzne Polski i okres zimowy nie sprzyjają syntezie skórnej, dlatego zaleca się w okresie jesienno-zimowym wprowadzenie suplementacji witaminą D3. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zabrało głos w tej sprawie i określiło swoje stanowisko w sprawie składników diety, zapewniających prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Na podstawie dostępnych dowodów naukowych wyróżniono, oprócz wyżej wspomnianych witamin, również- witaminę A, B6, B12 i kwas foliowy.
Suplementacja witaminą D:
- osoby dorosłe (19 r.ż.- 65 r.ż) – 800-2000 IU/dobę
- dzieci (1-10 r.ż) – 600-1000 IU/ dobę
- seniorzy (>75 r.ż.) – 2000-4000 IU/ dobę
- osoby otyłe (dorosłe) – 1600-4000 IU/dobę
Suplementy diety należy dobierać indywidualnie, w oparciu o potrzeby każdego organizmu. Brak rzeczywistych powodów do wprowadzenia określonych składników, stanowi pośrednie przeciwwskazanie do zastosowania suplementacji. Wynika to ze zwiększonego ryzyka przekroczenia górnych bezpiecznych poziomów spożycia. Przeciwwskazaniem do zastosowania suplementacji jest przyjmowanie niektórych leków. Wynika to z interakcji leków ze składnikami omawianych preparatów. Niektóre suplementy diety mogą zmniejszać m.in. wchłanianie antybiotyków lub leków kardiologicznych. Natomiast nadmierna podaż kwasu foliowego, zmniejsza przyswajanie witaminy B12. Tym samym, zwiększając ryzyko rozwoju anemii. W związku z powyższym, zastosowanie suplementów diety powinno być poprzedzone konsultacją z lekarzem.
Suplementy na odporność a przeciwwskazania
Czy wiesz że: suplementy są źródłem składników odżywczych oraz innych związków wpływających na procesy fizjologiczne organizmu? Dlatego ich przedawkowanie, a w niektórych przypadkach - obecność zanieczyszczeń, zwiększają ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia.
Suplementy diety są przydatnym narzędziem do uzupełniania wymagających diet kobiet w ciąży, karmiących, sportowców, osób starszych oraz osób z pewnymi jednostkami chorobowymi. Obecnie na rynku jest wiele preparatów o działaniu wspomagającym pracę układu odpornościowego. W skład tych suplementów wchodzą witaminy (A, D, C, witaminy z grupy B), składniki mineralne (cynk, selen, magnez) i składniki roślinne. Zanim sięgniemy po tego typu preparaty, należy zadbać o odpowiednią jakość diety, prawidłowy styl życia (sen, regularna aktywność fizyczna). Natomiast dobór odpowiednich preparatów należy skonsultować z lekarzem, szczególnie gdy przyjmujemy przewlekle jakieś leki. Działania te mają zmniejszyć ryzyko interakcje lek-suplement diety.