Na półkach sklepowych obserwować możemy różnorodne owoce z najdalszych zakątków świata. Korzystać możemy nie tylko z ich walorów smakowych, ale także z właściwości odżywczych. Przykładem są kumkwaty stosowane w medycynie ludowej w krajach azjatyckich. Co to są kumkwaty i jakie mają właściwości?
Co to są kumkwaty?
Kumkwat to tropikalne małe drzewo owocowe, jego nazwa oznacza złotą pomarańczę. Pochodzi z Chin, gdzie uprawiane jest od XII wieku, a obecnie rośnie niemal we wszystkich krajach Azji Środkowej i Południowej, a także w podobnych klimatycznie regionach Ameryki, Intensywny pomarańczowy kolor sprawia, że wyglądem przypomina pomarańczę, jest jednak od niej o wiele mniejszy. Zaklasyfikowano go jako najmniejszy spośród wszystkich znanych owoców cytrusowych, a wielkość owocu jest podobna do węgierskiej śliwki lub dużego owocu oliwnego. Od owoców cytrusowych odróżnia go też miękka, jadalna skórka.
Jak smakuje kumkwat?
Kumkwat to jedyny owoc cytrusowy, który spożywa się wraz z cienką skórką, która smakuje słodko i delikatniej niż sam miąższ. Jego wnętrze podzielone jest na 3–7 segmentów, zwykle zawierających jedno lub dwa gorzkie, praktycznie niejadalne nasiona. Owoce zbierane są dopiero w trzecim roku uprawy, kiedy nabierają najlepszego smaku i zawierają najbardziej pożądane składniki. W pierwszej chwili wyczuwalny jest nieco gorzki smak, powoli zamienia się w coraz przyjemniejszą słodycz. Świeże owoce najlepiej smakują po delikatnym wyciśnięciu w dłoniach, co powoduje wyciek olejków eterycznych z naczyń olejowych i intensyfikację owocowego aromatu.
Jak się je kumkwaty?
Owoce je się w całości, nawet ze skórką, która nadaje im słodko-kwaśnego smaku. Kumkwat jest stosunkowo nietrwały. Zebrane owoce, można przechowywać w temperaturze pokojowej najwyżej kilka dni, a w lodówce nawet do kilku tygodni.
Jakie są właściwości kumkwatów?
Właściwości owoców zależą od wielu czynników m.in. nasłonecznienia, miejsca i sposobu uprawy. Kumkwat dostarcza niewiele energii, gdyż jedynie 71 kcal/ 100 g.
Korzyści zdrowotne owoców kumkwatu są wynikiem obecności związków bioaktywnych, do których należą:
- Karotenoidy – zawarte w dojrzałych owocach kumkwatu chronią organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Niezwykle ważną cechą tych cytrusów jest całkowity brak w nich β-karotenu. Spożywanie diety bogatej w karotenoidy jest skorelowane z niższym ryzykiem chorób, w szczególności niektórych nowotworów i chorób oczu. Działają one także jako aktywatory komórek odpornościowych organizmu.
- Związki polifenolowe, w tym bogata grupa flawonoidów- substancje te odpowiadają za wysoką aktywność antyoksydacyjną i antyrodnikową owoców kumkwatu.
- Błonnik pokarmowy – regulujący i ułatwiający trawienie, poprawiający pracę przewodu pokarmowego, usuwający wzdęcia i zaparcia.
Cała gama składników sprawia, że owoce mają właściwości przeciwbakteryjne, przeciwutleniające i przeciwzapalne. Dodatkowo zawarte w nich olejki eteryczne przyczyniają się do łagodzenia bólu gardła i infekcji górnych dróg oddechowych, a jednocześnie działają wykrztuśnie.
Jakie jest zastosowanie kumkwatów?
Owoce kumkwatu są nietrwałe, dlatego świeżo po zbiorze są zwykle od razu przetwarzane na produkty spożywcze. Najpopularniejszym sposobem ich przetwarzania jest pozyskiwanie słodkiego likieru. Inną formą ich konserwowania jest kandyzowanie lub przetwarzanie na niskokaloryczne dżemy, marmolady i konfitury.
Czy wiesz że: kumkwat charakteryzuje się dużą żyznością, gdyż z jednego małego drzewa można uzyskać nawet kilka tysięcy owoców?
Olejek z nasion kumkwatu ma szerokie zastosowanie w kosmetyce. Kilka kropel dodanych do kremu, poprawia stan skóry dzięki obecnej witaminie A. Olejki eteryczne z owoców cytrusowych, ze względu na swój charakterystyczny zapach wykorzystywane są w aromaterapii – działają uspokajająco i relaksująco.
Czy kobiety w ciąży mogą jeść kumkwaty?
Owoce te mogą znaleźć się w jadłospisie kobiet ciężarnych, jeśli nie występuje uczulenie na cytrusy. Kumkwaty w związku z wysoką zawartością składników bioaktywnych wspomagają organizm przyszłej mamy, w którym zachodzi wiele przemian w związku z okresem ciąży. Ich słodki smak może także częściowo zastąpić słodkie przekąski.
Czy kumkwaty są bezpieczne dla dzieci?
Kumkwaty są odpowiednie do spożycia dla dzieci, o ile nie występuje reakcja alergiczna na cytrusy. Należy jednak mieć na uwadze czas wprowadzenia ich do jadłospisu najmłodszych. Podczas rozszerzenia diety dziecka, w pierwszej kolejności powinno podawać się owoce sezonowe, typowe dla zamieszkałej strefy klimatycznej. Następnie, jeśli dziecko zapozna się z ich smakiem, można wprowadzić owoce tropikalne – np. cytrusy.
Zapamiętaj: Owoce kumkwatu są nietrwałe, dlatego świeżo po zbiorze są zwykle od razu przetwarzane na produkty spożywcze.
Cytrusy narażone są na długi transport, dlatego ich skórka pokrywana jest preparatem zabezpieczającym przed rozwojem pleśni. Warto więc zastanowić się, czy będą to produkty odpowiednie dla dzieci, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że kumkwaty spożywane są ze skórką.
Czy kumkwaty mają przeciwwskazania?
Osoby zdrowe mogą spożywać kumkwaty bez obaw. Bezwzględnym przeciwskazaniem do ich spożycia jest alergia na cytrusy. Ostrożnie do owoców tych podchodzić powinny osoby ze schorzeniami przewodu pokarmowego (np. refluks, choroba wrzodowa, choroby zapalne jelit itd.). Spożycie kumkwatów może drażnić układ pokarmowy i nasilać dolegliwości, zależnie od indywidualnej tolerancji chorego.
Korzyści ze spożywania owoców kumkwatu obejmują nie tylko przyjemny, słodki smak, ale także szereg właściwości odżywczych i zdrowotnych. Obecność wielu substancji bioaktywnych sprawia, że owoce te mają właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i chronią organizm przed uszkodzeniami.