Morwa to szybko rosnąca roślina liściasta o białych owocach występująca powszechnie na całym świecie. Ze względu na obecność cennych składników fitochemicznych uznawana jest przez niektóre kultury za roślinę leczniczą, która ma korzystny wpływ na wiele funkcji w organizmie. Jakie zastosowanie ma morwa biała?
Skąd się wzięła morwa biała?
Morwa to gatunek rozpowszechniony w wielu regionach świata. Oryginalnie wywodzi się z Chin, gdzie służyła jako pokarm dla jedwabników. Według tradycyjnej medycyny chińskiej roślina ta stosowana jest w celu poprawy wzroku i ochrony przed uszkodzeniem wątroby, a także leczenia cukrzycy i przedwczesnych siwych włosów. W Chinach morwa biała uznana została za owoc leczniczy, a nawet lek.
Właściwości morwy białej
Morwa biała wykazuje szereg korzystnych właściwości mogących poprawić stan zdrowia. Owoce morwy mają silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne, co wynika przede wszystkim z obecności polifenoli – niwelują wolne rodniki wywołujące uszkodzenia w organizmie. Poprawia profil lipidowy – obniża cholesterol całkowity, LDL i trójglicerydy. Antocyjany z owoców mogą hamować utlenianie lipoprotein o małej gęstości (LDL), co zmniejsza ryzyko rozwoju miażdżycy. Wiele naturalnie występujących substancji wywiera działanie przeciwnowotworowe poprzez apoptozę – śmierć komórek nowotworowych i zatrzymanie cyklu komórkowego, zapobiegając ich niekontrolowanemu wzrostowi. Polifenole i alkaloidy zawarte w roślinie mogą znacznie opóźniać neurodegenerację, poprawiać funkcje poznawcze i pamięć. Ekstrakt z owoców morwy chroni komórki układu nerwowego przed apoptozą wywołaną stresem oksydacyjnym, zwiększając produkcję enzymów przeciwutleniających. Poprawia parametry gospodarki cukrowej i wykazuje właściwości ochronne w stosunku do wątroby.
Wartość odżywcza morwy białej
Owoce morwy są niskokaloryczne, zawierają jedynie 43 kcal/ 100 g. Zawartość białka wynosi 1,4 g, a tłuszczu tylko 0,4 g. Są źródłem ważnych minerałów, w szczególności wapnia, fosforu, potasu, magnezu. W morwie znaleźć możemy bogactwo przeciwutleniaczy m.in. antocyjany, kwercetynę i resweratrol, związki, które niwelują szkodliwe działanie wolnych rodników.
Zastosowanie morwy białej
Owoce morwy słyną na całym świecie ze swojego apetycznego smaku, który sprawia, że nadaje się do spożycia w postaci świeżej lub jako składnik o szerokim zastosowaniu kulinarnym. Nadaje się także do produkcji soków, syropów i wina. Owoce morwy są skoncentrowanym źródłem antocyjanów, dlatego wykorzystuje się je jako naturalny barwnik w przemyśle spożywczym. Mogą być z powodzeniem spożywane na surowo, jako dodatek do koktajli i owsianek. Suszone owoce i liście sprawdzą się w postaci naparu.
Morwa biała na odchudzanie
Naturalne związki zawarte w morwie mogą okazać się pomocne dla osób z otyłością. Podstawą jej korzystnego działania jest hamowanie działania enzymów odpowiedzialnych za trawienie tłuszczów, co wiąże się z niższym pożyciem energii. Dodatkowo ekstrakt z liści morwy ma zdolność wiązania receptora MCH, odpowiedzialnego za metabolizm energetyczny i tym samym zmniejsza odczuwanie głodu. Nie można oczekiwać, że owoc ten przyczyni się do utraty dodatkowych kilogramów bez zdrowej diety. Morwa okazać się może cenne w przypadku chorób współwystępujących, ze względu na właściwości obniżające poziom glukozy, ciśnienia tętniczego i poprawiające profil lipidowy. Dodatkowo tkanka tłuszczowa produkuje duże ilości czynników zapalnych, które mogą być zniwelowane dzięki przeciwzapalnemu działaniu owocu.
Morwa biała dla cukrzyków – czy jest dozwolona?
Morwa wykazuje właściwości obniżające stężenie glukozy we krwi. Zawarty w roślinie alkaloid DJN zmniejsza aktywność enzymów odpowiedzialnych za trawienie węglowowdanów – pozostają one dłużej w przewodzie pokarmowym, nie powodując gwałtownego wzrostu glukozy po posiłku.
Zapamiętaj: Kaloryczność suszonej morwy jest znacznie wyższa od owoców świeżych i wynosi 340 kcal/100 g.
Spożycie morwy wiąże się z poprawą gospodarki węglowodanowej zwłaszcza glukozy na czczo i hemoglobiny glikowanej. Niejednoznaczny jest natomiast jej wpływ na poziom insuliny. Badania sugerują, że owoce wzmagają wytwarzanie adiponektyny, składnika zwiększające wrażliwość na insulinę. Inni donoszą natomiast, że znacznie podnosi poziom insuliny. W przypadku insulinooporności należy więc zastanowić się, czy konsekwencje nie przewyższają korzyści. Morwa odradzana jest natomiast w przypadku cukrzycy typu I. Przez swoje właściwości hipoglikemiczne i wpływ na poziom insuliny może utrudniać dostosowanie dawki insuliny u tych pacjentów.
Morwa biała w kosmetyce
Morwa dzięki szerokiemu spektrum właściwości znalazła zastosowanie także w kosmetyce. W większości krajów azjatyckich jej liście, owoce, kora korzeni i gałęzie są składnikiem kosmetyków. Proszek z owoców morwy zapobiega starzeniu się skóry, zaburzając powstawanie wolnych rodników w komórkach. Korzenie i gałązki można wykorzystać jako obiecujące naturalne środki przeciwdziałające aktywności tyrozynazy – odpowiedzialnej za tzw. plamy starcze. Ma właściwości wybielające. Może także pomóc złagodzić problemy skórne, takie jak plamy i niedoskonałości pojawiające się wraz z wiekiem oraz hamuje utlenianie wywołane przez wolne rodniki, nadając w ten sposób zdrowszy i lśniący wygląd skórze i włosom.
Przeciwwskazania do stosowania morwy białej
Nie zaobserwowano skutków ubocznych po spożyciu morwy. Szczególnie ostrożne powinny być osoby przyjmujące leki – należy sprawdzić, czy nie występuje interakcja z przyjmowanymi lekami. Owoce niezalecane są w przypadku hipoglikemi – obniżą poziom glukozy we krwi, który i tak jest na niskim poziomie. Osoby chorujące na cukrzycę typu I powinny konsultować spożycie z lekarzem, ze względu na jej wpływ na poziom insuliny.
Morwa biała w ciąży – czy jest bezpieczna?
Nie ma dostępnych badań dotyczących spożycia morwy białej przez kobiety w ciąży i okresie laktacji. W związku z tym zaleca się szczególną ostrożność, a ewentualne wątpliwości należy konsultować z lekarzem.
Morwa biała dla dzieci – czy jest bezpieczna?
Owoce morwy są bezpieczne dla dzieci. Jedno z badań wykazało, że spożycie już 10 g owoców zwiększyło zdolności poznawcze dzieci w wieku 6-12 lat. Ewentualny mechanizm leżący u podstaw poprawy zdolności umysłowych może być związany z redukcją hormonu stresu m.in. kortyzolu i tym samym poprawą uwagi i pamięci u dzieci.
Suszona morwa biała
Kaloryczność suszonej morwy jest znacznie wyższa od owoców świeżych i wynosi 340 kcal/100 g. Zdecydowanie wyższa jest także zawartość błonnika – 11 g. Owoce suszone są powszechnie dostępne, w przeciwieństwie do świeżych. Można je kupić online i w sklepach ze zdrową żywnością. Suszenie jest dobrym sposobem utrwalania żywności i nie powoduje strat cennych składników odżywczych. Wybierając suszone owoce, zwracać należy uwagę na niepotrzebne dodatki np. cukier.
Czy wiesz że: morwa biała charakteryzuje się wyższą zawartością związków fenolowych, szczególnie korzystnych dla naszego zdrowia, niż jeżyny, jagody, maliny i truskawki?
Tabletki z morwy białej
Na rynku dostępne są tabletki zawierające ekstrakty z morwy białej. Sięgając po takie rozwiązanie, należy zwrócić szczególną uwagę na skład. Zdecydowanie lepszym wyborem będą preparaty z oznaczoną na etykiecie zawartością substancji czynnej i bez zbędnych dodatków. Jednak to owoce zarówno świeże jak i suszone, dostarczą dodatkowo błonnika, który wspiera pracę jelit.
Morwa jest wszechstronną rośliną leczniczą o szerokim spektrum działania, które zawdzięcza wysokiej zawartości związków bioaktywnych. Regularnie sięgać powinny po nią przede wszystkim osoby z cukrzycą typu II, zaburzeniami gospodarki lipidowej i otyłością.