Co to jest biopsja? Czy biopsja boli i czy jest bezpieczna?

Biopsja to inwazyjne badanie diagnostyczne polegające na pobraniu materiału biologicznego z miejsc (narządów, tkanek), które mogą być zmienione pod wpływem rozwijającej się choroby. Wykonywana jest w celu potwierdzenia lub wykluczenia, czy zmiany wykryte podczas badań obrazowych (np. USG) mają charakter złośliwego procesu nowotworzenia. Co to jest biopsja wiertarkowa? Czy biopsja szpiku boli? Ile się czeka na wyniki tego badania?

Co to jest biopsja?

Wielu pacjentów nie wie, czym jest biopsja? Badanie to wykonywane jest w warunkach szpitalnych. Pierwszym etapem biopsji jest pobranie materiału (komórkowego lub tkankowego) pochodzącego z podejrzanej zmiany. W drugim etapie odpowiednio przygotowany materiał jest oceniany przy wykorzystaniu metod mikroskopowych.

Rodzaje biopsji wyróżniono, biorąc pod uwagę sposób uzyskania materiału do badania.

  • Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC) – wskutek nakłucia cienką igłą podejrzanego guza pobierany jest materiał cytologiczny (zawierający komórki). Metoda ta jest wykorzystywana w celu rozpoznania guzów zarówno wyczuwalnych, jak i niewyczuwalnych – w tym przypadku badanie wykonywane jest pod kontrolą USG lub tomografii komputerowej, to tzw. biopsja celowana (BACC).
  • Biopsja gruboigłowa pozwala uzyskać materiał tkankowy przy użyciu igły biopsyjnej (o średnicy >1,2 mm), często wyposażonej w automatyczną strzykawkę. Pobrany materiał poza tym, że służy ocenie mikroskopowej, może zostać wykorzystany w innych badaniach diagnostycznych (np. w badaniu immunohistochemicznym), pozwalających na szerszą ocenę charakteru zmiany. Wskazaniem do wykonania biopsji gruboigłowej jest sytuacja, w której oceniany materiał uzyskany drogą biopsji cienkoigłowej nie pozwala na postawienie dokładnego rozpoznania.
  • Biopsja wiertarkowa wykorzystuje trepan (narzędzie chirurgiczne umożliwiające wywiercenie w kości okrągłego otworu), za pomocą którego pobierany jest materiał tkankowy w kształcie walca.
  • Biopsja otwarta polega na pobraniu całego guza (biopsja wycięciowa) lub fragmentu zmiany (biopsja wycinkowa) przy użyciu noża chirurgicznego.

biopsji śródoperacyjnej materiał pobrany w trakcie zabiegu operacyjnego natychmiast poddawany jest ocenie histopatologicznej, na podstawie której podejmowane są dalsze decyzje dotyczące postępowania chirurgicznego (jak np. usunięcie całego narządu).

Materiał uzyskany z biopsji cienkoigłowej (komórkowy) rozmazywany jest na szkiełku podstawowym, następnie utrwalany oraz barwiony. Tak przygotowany materiał oceniany jest pod mikroskopem. Proces przygotowania materiałów tkankowych w tzw. trybie zwykłym (utrwalanie, odwodnienie, utwardzenie, przygotowanie bloczka parafinowego, przygotowanie skrawków, barwienie) do badania histopatologicznego jest niezmiernie czasochłonny i trwa kilka dni. Przygotowany materiał oceniany jest pod mikroskopem przez histopatologa.  Aby maksymalnie skrócić czas potrzebny do postawienia diagnozy (do kilkunastu minut), materiał pobrany śródoperacyjnie podlega zamrożeniu. Preparaty uzyskane tą techniką mają znacznie gorszą jakość w porównaniu do tych, które są przygotowane w trybie zwykłym. Często ostateczne rozpoznanie uzyskiwane jest na podstawie oceny preparatu przygotowanego w trybie zwykłym.

Biopsja – czy boli?

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Biopsja cienkoigłowa pozwala uzyskać materiał w sposób prawie bezbolesny – nie wymaga znieczulenia ogólnego, czasami stosowane jest znieczulenie miejscowe. Najczęściej metodę tę wykorzystuje się do diagnostyki zmian wyczuwalnych palpacyjnie lub widocznych w badaniach obrazowych, takich jak zmiany w sutku, jądrach, węzłach chłonnych, płucach, tarczycy, wątrobie. Znieczulenie miejscowe stosowane jest również w trakcie wykonywania biopsji gruboigłowej oraz w większości przypadków biopsji otwartej. Biopsja śródoperacyjna, a czasami też wycinkowa, wymagają znieczulenia ogólnego.

Czy biopsja jest bezpieczna?

Z uwagi na inwazyjny charakter badania, jakim jest biopsja, po jej wykonaniu mogą wystąpić powikłania. Należy jednak pamiętać o konieczności poinformowania lekarza wykonującego biopsję o ewentualnych obecnych problemach z układem krzepnięcia krwi (skłonności do krwawień) czy zażywanych lekach przeciwkrzepliwych (takich jak np. Aspiryna!). Po wykonaniu biopsji cienkoigłowej oraz gruboigłowej w miejscu wkłucia może pojawić się krwiak lub zakażenie powstałej rany. W przebiegu biopsji otwartej lub śródoperacyjnej mogą wystąpić powikłania będące konsekwencją przeprowadzonego zabiegu chirurgicznego.

Biopsja to jedyna metoda pozwalająca na uzyskanie materiału pochodzącego ze zmian, które mogą mieć charakter nowotworu złośliwego. Tylko ocena cytologiczna (materiał komórkowy) lub histologiczna (materiał tkankowy) pozwala postawić rozpoznanie, na podstawie którego można podjąć decyzję o dalszym postępowaniu terapeutycznym lub wykluczyć złośliwy charakter wykrytej zmiany. W przypadku zalecenia biopsji przez lekarza należy wykonać ją jak najszybciej.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *