Co robić gdy nasze palce nagle stają się czerwone, bolesne, piekące, gorące i obrzęknięte. Na pewno trzeba udać się do lekarza! Na pewno należy poszukać przyczyny. Nie wolno zapominać o rzadkich przyczynach tego fenomenu (erytromelalgii). Co wiemy o tym zjawisku?
Co to jest erytromelalgia?
Erytromelalgia to inaczej bolesny rumień kończyn lub choroba Mitchella. Polega na napadowym (nagłym) rozszerzeniu tętniczek i połączeń tętniczo-żylnych, czyli naczyń należących do tzw. mikrokrążenia (palce, małżowiny uszne, twarz). Czas trwania oraz ich częstość mogą się różnić u pacjentów. Mogą trwać od godziny do nawet paru miesięcy. Prowokować napady mogą różne czynniki związane z obciążeniem organizmu lub uczuleniami. Zjawisko wywołujące napad nazywane jest czynnikiem spustowym.
Przykłady czynników spustowych:
- wysoka temperatura;
- kofeina;
- alkohol;
- ucisk;
- niektóre owoce np. melon.
Objawy erytromelalgii
Jest to nagle pojawiające się nadmierne zaczerwienienie i ucieplenie kończyn. Najczęściej są to palce stóp. Towarzyszy temu silny, piekący ból i obrzęk. Zmiany bywają symetryczne i mogą występować również na małżowinach usznych (uszach) oraz twarzy. Jeśli przyczyną erytromelalgii są choroby, to napady mogą poprzedzać powrót lub zaostrzenie tej choroby.
Obraz należy do: Floor C. J. I. Moenen pochodzi z https://docplayer.nl/104751520-Diagnostiek-bij-polycytemie-en-trombocytose-floor-moenen-internist-hematoloog.html
Przyczyny erytromelalgii
Erytromelalgia może być pierwotna lub wtórna. Termin pierwotna oznacza, że nieznana pozostaje przyczyna tego zaburzenia i nie udowodniono naukowo, żadnego związku z obecnymi chorobami pacjenta.
Czy wiesz że: istnieją przesłanki, że skłonność do tego zaburzenia jest przekazywana w genach? W związku z tym, ważne może być dowiedzieć się, czy nasi rodzice nie mają/nie mieli podobnych problemów.
Przypuszcza się, że postać pierwotna jest wynikiem zmian w układzie nerwowym i/lub zmian w mikrokrążeniu. Te postacie są związane z mutacjami w genie kodującym białko kanału sodowego. W wyniku tej mutacji, zaburzone jest przewodzenie sygnałów w nerwach kontrolujących światło (średnicę) naczyń. Gdy mówimy o wtórnej erytromelalgii, mamy na myśli, że współwystępuje z różnymi chorobami i jest z nimi związana.
Tymi chorobami mogą być:
- nowotwory mieloproliferacyjne – białaczka związana z nadaktywnością szpiku przy produkcji czerwonych krwinek oraz nadpłytkowość samoistna. Pojawia się u 20% osób dotkniętych tymi chorobami. Rzadko występuje również z przewlekłą białaczką szpikową;
- choroby układowe tkanki łącznej- np. toczeń, twardzina;
- cukrzycy typu 1 i 2;
- chorób układu nerwowego – np. stwardnienie rozsiane, rwa kulszowa;
- zatorowość obwodowa zwłaszcza cholesterolowa (miażdżyca z hipercholesterolemią).
Zaburzenie może się pojawić również po niektórych lekach, wśród nich wymieniane są bromokryptyna, nifedypina, czy alkoloidy sporyszu. Niestety przyczyną mogą być również urazy zwłaszcza szyi i pleców.
Leczenie erytromelalgii
Ulgę w dolegliwościach mogą zapewnić ochłodzenie oraz uniesienie kończyny. Należy przede wszystkim, nie stwarzać sytuacji kiedy napady mogą się pojawić. Terapia farmakologiczna powinna być indywidualnie dobrana dla pacjenta.
Zapamiętaj: Erytromelalgia to przewlekłe zaburzenie, które wymaga leczenia objawowego.
Lekarz będzie próbował stosować różne leki, co wymaga cierpliwości i dyscypliny ze strony chorego. Leki będą dobierane na podstawie działania oraz skutków ubocznych. Można stosować leki blokujące kanał sodowy- przeciwpadaczkowe, a także leki uspokajające oraz przeciwdepresyjne. Podawać można również aspirynę małych dawkach. W przypadku silnego bólu zastosowanie znajdują dożylne wlewy nitroprusydku sodu, lidokainy lub prostaglandyny E1. Zaleca się również suplementację magnezu i cynku.
Erytromelalgia to przewlekłe zaburzenie, które wymaga leczenia objawowego. Może ono znacznie pogarszać jakość życia chorego. W diagnostyce muszą zostać wykluczone choroby z różnych dziedzin medycyny, z czym problem może mieć lekarz pracujący w podstawowej opiece zdrowotnej.