Co to jest fibromialgia? Przyczyny, objawy i leczenie choroby

Fibromialgia to niełatwa do zdiagnozowania choroba, która powoduje że chory przez wiele miesięcy wędruje od lekarza do lekarza, a stan jego zdrowia się pogarsza. Czuje się zmęczony, nie radzi sobie z podstawowymi obowiązkami, cierpi jego życie zawodowe i towarzyskie. Nakłada się na to szereg niespecyficznych objawów ze strony przewodu pokarmowego, układu krążenia, zaburzenia neurologiczne i psychiatryczne. Niektórzy lekarze i bliscy sugerują, że symuluje chorobę, co tylko pogarsza jego samopoczucie. Wyliczono że średni czas, jaki upływa od początku objawów do ustalenia rozpoznania wynosi około 5 lat, a w tym czasie chory odbywa średnio 15 wizyt u różnych specjalistów. Co warto wiedzieć, jeśli podejrzewamy u siebie fibromialgię?

Co to jest fibromialgia (FM)?

Fibromialgia to zespół bólowy, który charakteryzuje się przewlekłym, uogólnionym bólem mięśniowo-stawowym oraz bolesnością w typowych na ciele punktach tkliwych (ucisk na te punkty powoduje ból). Zmianom bólowym towarzyszą często zaburzenia snu, przewlekłe zmęczenie, nietolerancja wysiłku oraz skłonność do lęku i depresji (75%chorych). Subiektywne objawy odczuwane przez chorych i brak zmian w wynikach badań laboratoryjnych i obrazowych utrudniają rozpoznanie.

Przyczyny fibromialgii

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.
Zapisuję się

Pomimo licznych teorii dotyczących przyczyn choroby patomechanizm objawów wciąż pozostaje nieznany. Szacuje się, że fibromialgia dotyczy około 2-4% populacji i występuje 8 razy częściej u kobiet, głównie w wieku (35-55 lat), jak również u krewnych I stopnia pacjentów z fibromialgią (rola predyspozycji genetycznej). Przypuszcza się, że z etiologią choroby związane jest nieprawidłowe stężenie neuroprzekaźników odpowiadających za przekazywanie sygnałów bólowych w ośrodkowych układzie nerwowym, co powoduje nadmierne odczuwanie bólu przez pacjentów. Zauważono również korelację początku dolegliwości z różnymi czynnikami stresogennymi, takimi jak:

  • problemy socjalne,
  • urazy,
  • silny stres,
  • choroba innego narządu.

Objawy oraz przebieg fibromialgii

Dla fibromialgii charakterystyczny jest trwający przewlekle (przynajmniej 3 miesiące) „ból całego ciała”. Zwłaszcza odcinka szyjnego lub lędźwiowego kręgosłupa oraz dużych stawów (bioder, barków, kolan). Ma charakter uogólniony (”boli każdy fragment ciała”), zajmuje stawy i mięśnie po obydwu stronach ciała, powyżej i poniżej pasa. Intensywność odczuwanego bólu może zmieniać się w ciągu dnia.

 

Charakterystyczny jest wzrost nasilenia bólu pod wpływem wysiłku fizycznego. Zjawisko to zniechęca do wykonywania jakiejkolwiek pracy i aktywności życiowej. Tworzy się błędne koło, ponieważ pacjenci ograniczają swoją aktywność, a objawy uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie. Drugim typowym objawem fibromialgii jest nadmierna wrażliwość na ucisk pewnych punktów odpowiadających miejscom przyczepów mięśni oraz ścięgien.

Czy wiesz że: w przypadku fibromialgii nie ma żadnych potwierdzających rozpoznanie badań krwi, badań obrazowych ani badań histologicznych (badań tkanek)? Chorobę rozpoznaje się na podstawie obrazu klinicznego, a celem badania przedmiotowego i badań laboratoryjnych jest wykluczenie innych chorób.

Najnowsze kryteria diagnostyczne Amerykańskiego Kolegium Reumatologicznego obejmują ocenę indeksu bólu (WPI, widespread pain index), czyli obecność bolesnych obszarów ciała wskazanych przez pacjenta w ciągu ostatniego tygodnia oraz wskaźnik nasilenia objawów (SSS, symptoms severity scale) określający występowanie i natężenie takich objawów, jak zmęczenie, zaburzenie snu, oraz zaburzenia poznawcze ( w 4-stopniowej skali).

Inne tzw. somatyczne objawy, które również mogą się pojawić[j1]  w przebiegu FM to:

  • zmęczenie, brak energii, ogólne wyczerpanie,
  • problemy z pamięcią lub zapamiętywaniem,
  • bezsenność, depresja,
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe ( zespół jelita drażliwego, zmieniony rytm wypróżnień, zaparcia, biegunka ,wymioty, zgaga, bóle brzucha),
  • bóle, zawroty głowy, dzwonienie w uszach,
  • niewyraźne widzenie,
  • objawy dyzuryczne (tj. częste oddawanie moczu bez objawów sugerujących zakażenie dróg moczowych),
  • uczucie drętwienia, mrowienia,
  • objaw Raynauda ( nagłe zblednięcie palców, uczucie zdrętwienia, bólu i następnie ich zaczerwienienie),
  • owrzodzenia w jamie ustnej, utrata lub zmiana smaku,
  • uczucie suchych oczu,
  • wysypka, nadwrażliwość na słońce,
  • problemy ze słuchem,
  • łatwe siniaczenie,
  • nadmierne wypadanie włosów,
  • bóle w klatce piersiowej, uczucie niemiarowej pracy serca, braku tchu,
  • bolesne miesiączki, zespół napięcia przedmiesiączkowego (tzw. PMS).

Ważnym elementem uzupełniającym obraz kliniczny są objawy psychopatologiczne takie jak: częste zaburzenia nastroju, zaburzenia lękowe oraz zaburzenia osobowości.   

 

Zapamiętaj: Fibromialgia to przewlekła choroba reumatyczna tkanek miękkich, których głównym objawem jest chroniczny ból mięśni i stawów.

                                                                                                                                                                                                                                      

Fibromialgię należy różnicować przede wszystkim z zespołem przewlekłego zmęczenia, w przebiegu którego występują stany podgorączkowe, powiększenie węzłów chłonnych, bóle gardła i wędrujące bóle stawowe, natomiast nie pojawia się tkliwość w punktach uciskowych.

Leczenie fibromialgii

Najlepsze efekty w leczeniu fibromialgii przynosi połączenie kilku form terapii: farmakoterapii, fizjoterapii i psychoterapii. Zabiegi fizjoterapeutyczne takie jak masaże, hydroterapia, elektroterapia, krioterapia i terapia cieplna mają na celu rozluźnianie mięśni oraz zapobieganiu tendencji do ich osłabienia i zaników wynikających z ograniczonej aktywności fizycznej spowodowanej ciągłym bólem. Spośród technik psychoterapeutycznych zastosowanie ma zwłaszcza terapia poznawczo-behawioralna, mająca na celu nauczenie pacjenta metod walki ze stresem i obniżonym nastrojem. Leczenie farmakologiczne z kolei obejmuje leki:

  • przeciwdepresyjne, często najskuteczniejsza grupa leków, zwłaszcza te, które zwiększają poziom neuroprzekaźników biorących udział w przewodzeniu bólu np. inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (fluoksetyna),
  • przeciwbólowe (paracetamol i tramadol). Nie wykazano skuteczności niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz glikokortykosteroidów, dlatego nie są zalecane w leczeniu fibromialgii,
  • przeciwpadaczkowe (np. pregabalina, gabapentyna) wykazano ich skuteczność w zmniejszeniu objawów takich jak ból, zaburzenia snu i zmęczenie,
  • rozluźniające mięśnie.

Podsumowując, leczenie chorych na fibromialgię powinno być prowadzone przez zespół specjalistów złożony z reumatologa, psychologa, psychiatry i fizjoterapeuty. Trudno obecnie mówić o możliwości całkowitego wyleczenia tej choroby, jednak odpowiednie postępowanie i wczesne rozpoczęcia leczenia może spowodować ustąpienie objawów na długi czas.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *