Fibrynogen wraz z innymi czynnikami krzepnięcia krwi, bierze udział w procesie tworzenia skrzepu. Zaliczany jest również do grupy osoczowych białek ostrej fazy. O czym może świadczyć nieprawidłowe jego stężenie?
Co to jest fibrynogen
Fibrynogen stanowi jeden z czynników krzepnięcia krwi, uczestniczący w procesie tworzenia skrzepu w miejscu przerwania ciągłości ściany naczynia krwionośnego. Jest to białko produkowane przez komórki wątroby. W wyniku uruchomienia kaskady krzepnięcia następuję aktywacja fibrynogenu, co prowadzi do powstania sieci polimerów fibryny-czyli skrzepu.
Fibrynogen należy również do białek ostrej fazy, których stężenie wzrasta w odpowiedzi na rozwój stanu zapalnego w organizmie.
Fibrynogen – badanie
Oznaczenie stężenia fibrynogenu stanowi jedno z wielu badań pozwalających ocenić zewnątrzpochodną i wspólną drogę układu krzepnięcia. Wskazaniem do oznaczenia jego stężenia mogą być:
- przewlekłe krwawienia
- skłonność do zakrzepów
- rodzinne występowanie wrodzonego niedoboru fibrynogenu
- nieprawidłowy wyniki badań PT i APTT
- kontrola leczenia fibrynolitycznego
- ocena rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.
Materiałem wykorzystywanym do badania jest krew żylna pobrana na osocze cytrynianowe.
Fibrynogen – zakres wartości referencyjnych
Prawidłowo stężenie fibrynogenu w osoczu krwi żylnej powinno mieścić się w zakresie 1,8 – 3,5 g/l. Należy pamiętać, że zakres ten może różnić się nieznacznie między laboratoriami.
Obniżone stężenie fibrynogenu
Niskie stężenie fibrynogenu może przyczyniać do zaburzenia procesu tworzenia stabilnego skrzepu, czyli wystąpienia krwawień. Wśród przyczyn hipofibrynogenemii można wymieć:
- wrodzony niedobór fibrynogenu
- dysfibrynogenemie (nieprawidłowa budowa fibrynogenu)
- ciężką niewydolność wątroby
- nadmierne jego zużycie w przebiegu zespołu rozsianego wykrzepiania śródnaczyniowego (DIC)
- leczenie fibrynolityczne
- masywną utratę krwi.
Podwyższone stężenie fibrynogenu
Wzrost stężenia fibrynogenu powyżej zakresu wartości referencyjnych można zaobserwować w przebiegu różnych stanów zapalnych, urazów. Jako że fibrynogen należy do białek ostrej fazy, obserwowany jest wzrost jego stężenia w przebiegu różnych stanów zapalnych, jednak reakcja ta ma charakter nieswoisty (wzrost jego stężenia obserwowany jest w różnych stanach patologicznych toczących się w organizmie). Stąd jego oznaczenie nie ma żadnego znaczenia w diagnostyce tych patologii.
Wśród przyczyn wysokiego stężenia fibrynogenu należy wymienić:
- choroby nerek
- nowotwory
- kolagenozy (np. toczeń rumieniowaty)
- udar mózgu
- operacje, urazy.
Fibrynogen a trombofilia
Przyczyn powstawania trombofilii, czyli wrodzonych lub nabytych zaburzeń układu hemostazy, prowadzących do powstawanie drobnych zakrzepów w naczyniach krwionośnych jest wiele. Jednym z czynników przyczyniających się do rozwoju trombofilii może być podniesiony poziom fibrynogenu we krwi.
U pacjentów z miażdżycą i chorobą wieńcową, wysokie stężenie fibrynogenu zwiększa ryzyko wystąpienia zawału mięśnia sercowego.
Niektóre postaci dysfibrynogenemii – czyli zaburzenia, w którym dochodzi do syntezy nieprawidłowej cząsteczki fibrynogenu, mogą również prowadzić do zakrzepicy.
Z uwagi na mnogość przyczyn zakrzepicy, ustalenie jej oraz postawienie rozpoznania wymaga wykonania wielu badań diagnostycznych oraz zestawienia otrzymanych wyników objawami klinicznymi pacjenta.
Cena badania na fibrynogen
Cena za wykonanie oznaczenia stężenia fibrynogenu wynosi około 10 złotych.
Fibrynogen w ciąży
Okres ciąży i połogu to fizjologiczny stan prozakrzepowy, w którym wzrasta ryzyko rozwoju żylnej choroby zatorowo-zakrzepowej. Jest to spowodowane wieloma zmianami hormonalnymi (w szczególności z wzrostem stężenia estrogenów), jakie mają miejsce w przebiegu ciąży.
Fizjologicznie obserwowany jest wyższy poziom fibrynogenu u kobiet ciężarnych, szczególnie w końcowych tygodniach trwania ciąży. Po prawidłowym porodzie działania prozakrzepowe cofają się, a po około 4-6 tygodniu od porodu działanie układu hemostazy wraca do stanu z przed ciąży.
Każdy zaburzony wynik badań układu hemostazy należy skonsultować z lekarzem prowadzącym, który zestawi je z występującymi objawami klinicznymi pacjentki i na tej podstawie zadecyduje o możliwym wdrożeniu leczenia przeciwzakrzepowego.