Choroby sercowo-naczyniowe od stuleci są najczęstszą przyczyną zgonów na świecie i mimo postępującego rozwoju medycyny, tworzenia nowych leków, sprzętu i rozpowszechniania nowoczesnych metod terapii nie tracą swojego niechwalebnego pierwszego miejsca. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest fakt, że za powstawanie chorób sercowo-naczyniowych odpowiada głównie nasz styl życia, czyli dieta, wysiłek fizyczny, itp. Jednym z powszechnie znanych i bardzo szkodliwych czynników żywieniowych jest alkohol, który nie tylko może doprowadzić do zniszczenie wątroby, ale także serca.
Co to jest kardiomiopatia alkoholowa?
Aby wyjaśnić to pojęcie, warto rozłożyć samo słowo “kardiomiopatia” na czynniki pierwsze. Człon “kardio-” określa, że jest to coś związanego z sercem, “-mio-” z łaciny oznacza mięsień, a -patia” oczywiście patologię. Tak więc, kardiomiopatia to zaburzenie funkcjonowania mięśnia sercowego, w tym przypadku w wyniku nadmiernego spożywania alkoholu. Komórki mięśniowe, w wyniku toksycznego działania alkoholu zostają uszkodzone i nie kurczą się prawidłowo, komory serca się rozciągają i powiększają, przez co nie pompują efektywnie krwi do narządów ciała. Kardiomiopatia alkoholowa jest rodzajem kardiomiopatii rozstrzeniowej, czyli takiej, w której następuje ścieńczenie ścian serca i powiększenie jego komór [1][2].
Kardiomiopatia alkoholowa – objawy
Objawy w przebiegu kardiomiopatii alkoholowej wynikają z niewydolności pracy serca, czyli za małej podaży krwi do narządów ciała, np. rąk, nóg oraz jej zastój w płucach, ponieważ chore serce nie jest w stanie na bieżąco zabierać natlenowanej krwi, która jest organizmowi potrzebna. Dlatego pacjent będzie odczuwał pogorszenie tolerancji wysiłku fizycznego, duszność, mogą się pojawić zawroty głowy, bóle mięśni, uczucie kołatania serca i jego niemiarowej pracy. Zastój krwi nie tylko w płucach, ale także w układzie żylnym ciała spowoduje obrzęki, m.in. nóg, brzucha, a przy osłuchiwaniu nad płucami będą słyszalne trzeszczenia wynikające z zalegającego płynu [1][2].
Kardiomiopatia alkoholowa – przyczyny
Chociaż na pierwszy rzut oka wydaje się, że przyczyną kardiomiopatii alkoholowej jest tylko i wyłącznie nadmierne spożywanie alkoholu, to patomechanizm tej choroby jest bardziej skomplikowany i nie do końca poznany.
Czy wiesz że: u alkoholików często występuje niedożywienie, niedobór białka i witamin, co także może przyczyniać się do powstania kardiomiopatii alkoholowej?
Naukowcy podejrzewają, że aby wystąpiło uszkodzenie komórek mięśnia sercowego musi się nałożyć kilka czynników: duże spożycie alkoholu (około 80g na dobę i więcej, czyli np. 7 kieliszków wódki, choć mniejsze dawki także mogą doprowadzić do kardiomiopatii), predyspozycja genetyczna (czyli zaburzona struktura białek budujących mięsień sercowy) oraz infekcja. Należy nadmienić, że podatność mięśnia na uszkodzenie jest indywidualna i zależy od predyspozycji genetycznych, czasami kardiomiopatia może wystąpić samoistnie, bez udziału infekcji, czy alkoholu. To wskazuje, że u niektórych nawet znacznie mniejsze ilości alkoholu niż wspomniane 80g mogą okazać się krytyczne i bardzo szkodliwe dla serca [1][2].
Kardiomiopatia alkoholowa – leczenie
W przypadku kardiomiopatii alkoholowej leczeniem podstawowym jest całkowita abstynencja.
Zapamiętaj: Kardiomiopatia to zaburzenie funkcjonowania mięśnia sercowego, w tym przypadku w wyniku nadmiernego spożywania alkoholu.
Następnie należy wprowadzić leczenie objawowe niewydolności serca, czyli zaprzestanie palenia tytoniu, ograniczenie spożywania soli, kontrola ciśnienia, kontrola masy ciała i spożywanych płynów (przewodnienie grozi odkładaniem się wody w organizmie i obrzękami), czasem konieczne jest stosowanie leków odwadniających/moczopędnych (diuretyków), umiarkowana, codzienna aktywność fizyczna, kontrola rytmu serca i regularne wizyty u kardiologa. Uszkodzony mięsień, nie będzie już nigdy funkcjonował tak samo, ale jego sprawność w niektórych przypadkach może być na tyle zadowalająca, że chory nie będzie miał żadnych objawów, niestety dotyczy to tylko kilku/kilkunastu procent pacjentów [1][2].
Zarówno powstanie kardiomiopatii alkoholowej, jak jej leczenie zależy głównie od samego chorego. Zaprzestanie spożywania szkodliwych substancji i palenia oraz regularny wysiłek fizyczny są kluczem poprawy stanu zdrowia. Niestety rokowanie jest poważne, ponieważ 40-50% chorych umiera w ciągu 3-6 lat.