Strach od zawsze towarzyszył człowiekowi pełniąc funkcję ochronną. Strach przed ogniem zapobiegał poparzeniom, strach przed nieznanymi zwierzętami chronił przed pogryzieniem, itd. Tego rodzaju obawy towarzyszą ludziom i teraz, jednak czasem lęki są na tyle silne i nieadekwatne do sytuacji, że utrudniają codzienne funkcjonowanie. Takie stan dotyczy około 0,2 % wszystkich ludzi, a jednym z jego przykładów jest klaustrofobia.
Co to jest klaustrofobia?
Słowo klaustrofobia wywodzi się od łacińskiego słowa claustrum, czyli zamknięcie i greckiego słowa phobos, czyli strach, lęk [1].
Zapamiętaj: Klaustrofobia może być wywołana traumatycznymi przeżyciami fizycznymi i/lub psychicznymi i poprzez skojarzenie przenieść się na ciasne przestrzenie.
Wynika z tego, że klaustrofobia jest strachem przed zamknięciem, przebywaniem w ciasnych, ograniczonych przestrzeniach. Lęk ten sprawia, że osoba chora nie jest w stanie normalnie funkcjonować, lecz myśli tylko o tym jak się wydostać, np. z pomieszczenia. Co więcej, taki pacjent może manifestować objawy somatyczne, czyli cielesne, swojego strachu [1][2].
Objawy klaustrofobii
Wśród objawów klaustrofobii na pierwszym miejscu należy wymienić panikę, czyli przejmującą obawę, że przebywającemu w zamkniętej przestrzeni stanie się coś złego. Jest to uczucie tak silne, że okupuje całą świadomość pacjenta, który pragnie tylko opuścić dane miejsce. Wśród objawów somatycznych klaustrofobii można wyróżnić omdlenie, nudności, duszność czy kołatanie serca [1][2].
Przyczyny klaustrofobii
Klaustrofobia może być wywołana traumatycznymi przeżyciami fizycznymi i/lub psychicznymi i poprzez skojarzenie przenieść się na ciasne przestrzenie.
Czy wiesz że: co roku 2 miliony badań rezonansu magnetycznego, jest przerwanych lub odwołanych ze względu na klaustrofobię?
Czasami lęk może być wmówiony przez matkę, ostrzegającą przed wąskimi przejściami i zabraniającą dziecku się tam bawić lub zamykającą je w małych pomieszczeniach za karę. Osoby cierpiące na fobie mają podatną na nie osobowość, są nieśmiałe, niepewne siebie, są lękliwe i bierne. Klaustrofobia często nie występuje sama, może pojawiać się w przebiegu schizofrenii lub może towarzyszyć jej agorafobia (lęk przed otwartymi przestrzeniami), czy fobie społeczne. W takich wypadkach jej mechanizm jest bardziej złożony [1][2].
Jak leczyć klaustrofobię?
Ze względu na podłoże traumatyczne najlepszym sposobem leczenia klaustrofobii jest terapia kognitywna, czyli psychoterapia mająca na celu analizę emocji pacjenta i pozbycie się strachu [2]. Jest to proces długotrwały i zależy od chęci współpracy ze strony chorego, lecz może doprowadzić do pełnego wyleczenia. W ciężkich przypadkach można sięgnąć po farmakoterapię i zastosować leki przeciwdepresyjne [1].
Jakie leki na klaustrofobię?
Najczęściej stosowanymi lekami na klaustrofobię są leki przeciwdepresyjne, które uspokajają i stabilizują nastrój. Stosuje się także leki przeciwlękowe i rzadziej leki przeciwpsychotyczne. Terapia jest ustalana przez psychiatrę i zależy od indywidualnego stanu pacjenta [1].
Chociaż różnego rodzaju leki dotykają każdego człowieka, reakcja przesadna może znacznie upośledzać codzienne funkcjonowania. Kluczem do pozbycię się takiego strachu jest psychoterapia i praca nad samym sobą. Dlatego klaustrofobia jest poważnym schorzeniem, ale może być kontrolowana, a nawet wyleczona.