Co to jest kwas glukuronowy i jakie ma właściwości?

Kwas glukuronowy – cóż to za tajemny związek? To substancja chemiczna o dosyć prostej budowie. Bierze udział w przemianach metabolicznych w naszych organizmach. Jest także składnikiem innych, bardziej skomplikowanych związków. Warto dowiedzieć się dlaczego jest nam potrzebny oraz jak jest wykorzystywany.

Co to jest kwas glukuronowy?

Kwas glukuronowy jest organicznym związkiem chemicznym będącym pochodną najbardziej znanego cukru na świecie, czyli glukozy. Występuje w postaci ciała stałego rozpuszczalnego w wodzie, alkoholu oraz płynach ustrojowych. Przede wszystkim występuje fizjologicznie w naszych organizmach i bierze udział w procesach detoksykacji w wątrobie. W dalszej części artykułu tłumaczymy na czym polega jego rola w przemianach metabolicznych. U roślin kwas glukuronowy wchodzi w skład związków cukrowych zwanych saponinami, pektynami i śluzami.

Kwas glukuronowy – właściwości

Newsletter Medovita - przydatne informacje, dostęp do nowych e-booków przed premierą.

Zapisuję się

Dla człowieka kwas glukuronowy jest ważny ze względu na jego niezwykłe właściwości detoksykacyjne. Wiele toksyn jest słabo rozpuszczalnych w wodzie, dlatego organizm musi je przekształcić w łatwiejszą do wydalenia formę. Ten zachodzący w wątrobie proces zwany glukuronidacją, polega na łączeniu się trudno rozpuszczalnych ksenobiotyków (substancji pochodzących z zewnątrz, np. leków) z kwasem glukuronowym, przez co zwiększa się ich rozpuszczalność i tym samym usuwalność toksyn z organizmu jest znacznie lepsza. Powstają łatwo rozpuszczalne glukuronoidy i w takiej postaci toksyny są wydalane wraz z moczem. Kwas glukuronowy wykazuje więc działanie wspierające metabolizm i funkcje wątroby.

Kwas glukuronowy – zastosowanie

Kwas glukuronowy znajduje zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym jako składnik innych związków, mających pożądane właściwości. Są to glikozaminoglikany, czyli wielocukry złożone z powtarzających się prostszych jednostek. Najlepszym przykładem jest kwas hialuronowy, który zbudowany jest właśnie z kwasu D-glukuronowego naprzemiennie połączonego wiązaniami glikozydowymi z innym związkiem – N-acetylo-D-glukozaminą. Jest naturalnym składnikiem mazi stawowej, umożliwia więc prawidłowe funkcjonowanie naszego aparatu ruchu. Jest wykorzystywany w ortopedii w leczeniu chorób zwyrodnieniowych stawów. Wstrzykuje się go bezpośrednio do jamy stawowej. Znajduje też zastosowanie w zupełnie innych specjalnościach medycznych. W okulistyce jest składnikiem kropli do oczu, łagodząc podrażnienia i chroniąc oko przed wysychaniem, a dzięki korzystnemu wpływowi na proces gojenia się ran wykorzystuje się go również po zabiegach chirurgicznych.

Siarczan chondroityny natomiast jest zbudowany z naprzemiennie występującego kwasu glukuronowego z N-acetylogalaktozoaminą i jest jednym z głównych składników chrząstki stawowej. Zapobiega nadmiernemu tarciu pomiędzy kośćmi w stawach. Siarczan chondroityny jest stosowany jako lek oraz suplement diety w dolegliwościach stawowych. W przypadku długotrwałego stosowania powoduje złagodzenie bólu i poprawia ogólną sprawność ruchową pacjentów. Zmniejsza to konieczność podaży innych leków, np. niesteroidowych leków przeciwzapalnych, a w związku z tym minimalizuje działania niepożądane, głównie gastrologiczne. Powstałe na bazie kwasu glukuronowego polimery (substancje chemiczne o bardzo dużej masie cząsteczkowej, które składają się z wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych merami) są stosowane do powlekania powierzchni implantów, protez i innych biomateriałów.

Kwas glukuronowy – zastosowanie w kosmetyce

Kwas glukuronowy zarówno solo jak i jako składnik wspomnianych wcześniej glikozaminoglikanów znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Działanie kosmetyczne tych związków polega na:

• nawilżeniu;
• działaniu łagodzącym i kojącym;
• utrzymywaniu odpowiedniej elastyczności skóry;
• podniesieniu odporności skóry na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych, występowanie podrażnień czy reakcji alergicznych;
• pielęgnacji włosów – mają pozytywny wpływ na wzrost i wygląd włosów oraz działanie antystatyczne, dzięki czemu przeciwdziałają
• elektryzowaniu się. Odpowiadają również za wygładzenie włosów, co ułatwia ich rozczesywanie i nadaje im pożądany połysk;
• zabiegach odmładzających – tutaj wykorzystuje się kwas hialuronowy jako wypełniacz zmarszczek.

Jak przygotować napój kombucha?

Kombucha to napój uzyskiwany ze słodkiej herbaty. Inaczej zwana jest kombuczą lub grzybem herbacianym. Powstaje w wyniku fermentacji tlenowej roztworu, zachodzącej pod wpływem bakterii i drożdży. Mikroorganizmy te przetwarzają liczne substancje takie jak: witaminy, kwasy (przede wszystkim glukuronowy i glukonowy, ale także inne), niewielkie ilości alkoholu, enzymy czy dwutlenek węgla. Właśnie dzięki zawartym w niej kwasom organicznym i witaminom, kombucha posiada bardzo szerokie spektrum właściwości leczniczych. Jest wiele przepisów na przygotowanie napoju kombucha i na pewno można z nimi eksperymentować, aż do wypracowania własnej procedury, której smak będzie nam najbardziej odpowiadał. Potrzebne nam będą:

• “grzyb” herbaciany – jest to kolonia bakterii i specjalnej kultury drożdży, która należy do grupy SCOBY (Symbiotic Cultures of Bacteria and Yeasts). Jest potocznie nazywana grzybem ze względu na postać galaretowatej masy w kształcie placka. Jeśli pierwszy raz przygotowujemy napój, musimy taki grzybek zakupić (np. w sklepie zielarskim lub sklepach internetowych) lub pozyskać bezpośrednio od hodowcy, który chce pozbyć się nadmiaru. Każdorazowo bowiem przy przygotowywaniu kombuchy formuje się nowy grzybek;
• ok. 3,5 l przefiltrowanej wody;
• 4-8 torebek czarnej herbaty (lub 4-8 łyżeczek czarnej herbaty sypanej);
• 200g cukru;
• 400 ml płynu z poprzedniej fermentacji (starej kombuchy) lub kupnego napoju, alternatywnie – 3 łyżki octu jabłkowego lub winnego;
• szklane naczynie;
• gaza + gumka.

1. Zagotuj wodę i wlej ją do słoika (który pomieści ok. 4 litry), wsyp cukier i wrzuć worki z herbatą (lub zaparzacz z sypaną herbatą). Wymieszaj i pozostaw ją do ostygnięcia.
2. Gdy herbata już będzie słodka i w temperaturze pokojowej (poniżej 25°C – w przeciwnym razie zabijemy cenne bakterie i drożdże), wlej do niej płyn z poprzedniej fermentacji.
3. Następnie dodaj do niej “grzybka”, przykryj ściereczką, która umożliwia cyrkulację powietrza – zabezpiecz ją gumką recepturką lub sznurkiem.
4. Zostaw do fermentowania na 8-12 dni w ciepłym, zacienionym miejscu.
5. Po tym okresie zlewamy napój i nastawiamy kolejny wykorzystując nową grzybnię. Gotowy napój można przechowywać w lodówce ok. 5- 7 dni.

Czy wiesz że: przed ogromną popularnością jaką zdobyła cola, to właśnie kombucha ją zastępowała? Dopiero w latach 70-tych w Polsce wprowadzono colę do sklepów. Do tego czasu, jedyne gazowane napoje, które były znane na całym terenie byłego związku radzieckiego to kwas chlebowy oraz kombucza.

Przeciwwskazania do spożywania kwasu glukuronowego

Spożywanie kwasu glukuronowego w czystej postaci nie jest praktykowane. Natomiast picie kombuchy w nadmiernych ilościach jest niewskazane. W literaturze medycznej istnieją doniesienia o działaniach niepożądanych, takich jak nudności, wymioty czy bóle głowy, które pojawiły się u osób pijących większe ilości (ok. 118 ml napoju dziennie). U niektórych osób doszło także do reakcji alergicznych i uszkodzenia wątroby, co objawiało się żółtaczką. Może to być spowodowane skażeniem napoju. Z uwagi na domowy proces produkcji trudno jest określić jego dokładny skład i przyczynę niepożądanych reakcji. Są pewne grupy osób, dla których napój ten jest przeciwwskazany:

• osoby z osłabionym układem odpornościowym – przyczyna tego przeciwwskazania leży w nieodpowiednich warunkach wytwarzania napoju w domowym zaciszu gdzie trudno o zachowanie sterylności. Może bowiem dojść do skażenia napoju chorobotwórczymi grzybami, np. z rodzaju Aspergillus (kropidlak), które produkują toksyny mogące być szczególnie groźne właśnie dla osób z osłabionym układem odpornościowym. W związku z tym, odradza się picia napoju z kombuchy pacjentom z wirusem HIV, chorym na nowotwory czy poddającym się chemioterapii;
  dzieci i kobiety w ciąży ze względu na proces fermentacji i tworzący się alkohol;
• osoby chorujące na cukrzycę w związku z tym, że napój zawiera cukier oraz alkohol co może m.in zakłócić działanie leków;
• pacjenci cierpiący na zespół jelita drażliwego i inne przewlekłe dolegliwości żołądkowe;
• osoby z kamicą szczawianową, ponieważ kombucha może zawierać także szereg innych kwasów niż glukuronowy, np. szczawiowy, który prowadzi do odkładania się w drogach moczowych kamieni szczawianowych.

Zapamiętaj: Kombucha to napój uzyskiwany ze słodkiej herbaty. Inaczej zwana jest kombuczą lub grzybem herbacianym. Powstaje w wyniku fermentacji tlenowej roztworu, zachodzącej pod wpływem bakterii i drożdży.

Kwas glukuronowy to związek naturalnie występujący w organizmach żywych. Posiada także właściwości wykorzystywane zarówno w przemyśle farmaceutycznym jak i kosmetycznym. Można również go również spożywać w postaci napoju zwanego kombuchą.