Nasz słuch jest jednym z niezwykle istotnych zmysłów. Dzięki niemu możemy porozumiewać się ze światem, słyszeć mowę, ale także rozkoszować się dźwiękami przyrody czy piękną muzyką. Niedosłuch i głuchota to poważne i ciężkie niepełnosprawności, które mogą znacznie utrudnić życie codzienne. Dlatego ważne jest dbanie o nasz słuch, a w razie jego niedomogi, próby diagnostyki, a często także i skutecznego leczenia ewentualnych problemów. Dlatego już u dzieci, bezpośrednio po urodzeniu przed wypisem ze szpitala do domu, wykonuje się badanie przesiewowe słuchu.
Co to jest otoemisja akustyczna?
Otoemisja akustyczna jest to badanie stosowane w audiologii (czyli nauce o fizjologii, patologiach i leczeniu zmysłu jakim jest słuch). Pozwala na wykrycie niedosłuchu ślimakowego. Jest to rodzaj problemu dotyczący konkretnie struktury ślimaka w uchu wewnętrznym. Nasze uszy mają bardzo skomplikowaną budowę. Składają się z ucha zewnętrznego (czyli tych struktur, które widzimy), środkowego i wewnętrznego. Każde z nich posiada wiele różnych elementów, które sumarycznie umożliwiają odbieranie wrażeń słuchowych. Dzieląc ucho anatomicznie, dzielimy także niedosłuch na różne jego rodzaje. Jednym z nich jest właśnie owy niedosłuch ślimakowy. Badanie jakim jest otoemisja akustyczna dzielimy na spontaniczną i wywołaną. Spontaniczna powstaje bez żadnego bodźca, a w wywołanej pobudza się ucho dźwiękami zewnętrznymi. Ucho wewnętrzne bowiem generuje dźwięki w odpowiedzi na bodźce oraz spontanicznie, co jest mierzone właśnie podczas tego badania.
Źródło grafiki: Anatomy of the Human_Ear Chittka L, Brockmann derivative work: M Komorniczak
Kiedy wykonać badanie otoemisji akustycznej?
Od 2002 roku każdy noworodek na oddziale neonatologii ma wykonywane badanie przesiewowe słuchu. Zwykle odbywa się to w drugiej dobie życia. Dzieci, które uzyskają wyniki prawidłowe otrzymują w książeczce zdrowia specjalną naklejkę koloru niebieskiego świadczącą o wykonaniu badania i jego dobrym wyniku. Natomiast te których rezultat jest wątpliwy mają wykonywane w późniejszym czasie kolejne badania słuchu. Ważne jest także, aby przed badaniem zebrać z rodzicami dziecka dokładny wywiad pod kątem obciążeń słuchu. Niedosłuch może czasem ujawniać się później mimo prawidłowego pierwszego badania, dlatego dzieci z grup ryzyka dodatkowo również mają wykonywane powtórne testy. Ich przebieg, częstotliwość wykonywania i ewentualne inne konsultacje są ustalane indywidualnie z lekarzem. Dziecko z niedosłuchem obustronnym powinno być zdiagnozowane najpóźniej do 3. miesiąca życia, a szybkie postawienie rozpoznania i leczenie, często związane ze wszczepieniem implantu, umożliwi mu normalne życie. Czasami badania audiologiczne wykonywane są także u dorosłych, u których doszło do utraty bądź pogorszenia słuchu. Wtedy o skierowaniu na konkretne badania decyduje lekarz laryngolog, audiolog lub foniatra. W ten sposób diagnozowane jest uszkodzenie słuchu wynikające najczęściej z narażenia na hałas bądź użycia leków toksycznych dla ucha.
Zapamiętaj: Badanie otoemisji akustycznej najczęściej używane jest podczas przesiewowego testowania noworodków.
Jak wygląda badanie otoemisji akustycznej?
Przed badaniem konieczne jest obejrzenie ucha pacjenta z zewnątrz, a także z użyciem specjalnych wzierników, by upewnić się, że anatomicznie wszystko zbudowane jest prawidłowo i nie zafałszuje to badania. Na tym etapie można wykryć także inne nieprawidłowości. Nie potrzeba by pacjent specjalnie przygotowywał się przed nim oraz jest ono zupełnie bezbolesne. Badanie otoemisji akustycznej polega na umieszczeniu małej sondy będącej mikrofonem we wnętrzu małżowiny usznej, w przewodzie słuchowym wewnętrznym. Rejestruje ona pojawiające się prawidłowo sygnały. Jeśli ubytek słuchu nie przekracza 40 dB, specjalne urządzenie zapisuje odebrane sygnały, które świadczą o działaniu ślimaka.
Czy wiesz że: jedno do dwóch dzieci na tysiąc urodzeń rodzi się z głębokim uszkodzeniem słuchu? Tyle samo dotyczy dzieci z mniejszym niedosłuchem.
Otoemisja akustyczna – wyniki
Wynik otoemisji akustycznej interpretuje wykwalifikowany personel. W przypadku nieprawidłowości badanie można powtórzyć oraz należy poszukiwać przyczyn takiego stanu. Czasami są to problemy błahe, związane nawet ze stanem zapalnym i wydzieliną w uchu, jednak należy zawsze wykluczyć problemy poważniejsze. Informacje o badaniu dziecka otrzymuje rodzic, który w razie nieprawidłowości powinien zostać odpowiednio pokierowany – do poradni, specjalistycznych ośrodków i na dalsze badania. Jeżeli noworodek ma nieprawidłowy wynik badania otrzymuje żółtą naklejkę do książeczki zdrowia (tak samo jak dzieci z czynnikami ryzyka uszkodzenia słuchu) i jest kierowane przez lekarza w odpowiednie miejsce, na kolejne badania oraz leczenie. Podobnie tyczy się to osób dorosłych, u których wykonuje się badania audiologiczne – ostateczną interpretację pozostawiamy lekarzowi, który zbiera całokształt wyników badań, swoich obserwacji i informacji z wywiadu i odpowiednio prowadzi pacjenta lub przekazuje na odpowiednią terapię.
Ile kosztuje badanie otoemisji akustycznej?
Badanie otoemisji wykonywane w szpitalu na oddziale noworodkowym jest darmowe. Dzięki działalności Wielkiej Orkiestry Świątecznej pomocy cała Polska wyposażona jest w odpowiednie sprzęty, a każde maleństwo przed wyjściem ze szpitala ma wykonywane takie badanie słuchu. Również dorośli skierowani na badania przez lekarza, mogą zrobić badanie darmowo w ramach NFZ. Natomiast koszt badania w prywatnych placówkach to około 50 do 100 zł.
Badanie otoemisji akustycznej najczęściej używane jest podczas przesiewowego testowania noworodków. Należy jednak pamiętać, że dobry wynik, zarówno u dziecka, jak i w przypadku choroby dorosłego, nie świadczy o niczym jednoznacznie. Badania audiologiczne to skomplikowane procedury, które często dają odpowiedź dopiero w połączeniu kilku testów i przy odpowiedniej interpretacji przez specjalistę. Dla pacjenta oraz rodzica najważniejsze jest obserwowanie słuchu i swojego organizmu. W przypadku dzieci istotne jest czy reagują one na głośne dźwięki, a w późniejszym okresie jak rozwija się ich mowa. Należy pamiętać, że nawet dzieci z niedosłuchem potrafią głużyć, ale gaworzenie pojawia się tylko u dzieci słyszących. W przypadku maluchów niezwykle istotne jest by wyłapać tego typu rzeczy na tyle wcześnie, by zapewnić im szybką diagnostykę i skuteczne leczenie jak najszybciej przed okresem całkowitego rozwoju mowy.
Czy jeśli dziecko ma wyniku ma wpisane „Brak otoemisji akustycznej” to oznacza top niedosłuch? Pozdrawiam 🙂